ΚΟΣΜΟΣ

Ρόμπερτ Φίτσο: Αυτός είναι ο φιλορώσος πρωθυπουργός που έπεσε θύμα πυροβολισμών

Ρόμπερτ Φίτσο: Αυτός είναι ο φιλορώσος πρωθυπουργός που έπεσε θύμα πυροβολισμών

Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο

AP Photo/Denes Erdos

Ο Ρόμπερτ Φίτσο, που έπεσε θύμα πυροβολισμών μετά από κυβερνητική συνεδρίαση στη Σλοβακία την Τετάρτη (15/5) είναι πρωθυπουργός της Σλοβακίας από τον Σεπτέμβρη του 2023, ενώ προηγουμένως είχε τρεις ακόμα θητείες.

Το προηγούμενο διάστημα είχε προκαλέσει ανησυχίες στην Ευρώπη για τη φιλορωσική του στάση, καθώς, όπως είχε πει και στην Telegraph, “ο εξοπλισμός της Ουκρανίας δεν φέρνει τίποτα άλλο παρά σκοτωμούς”. Από την πλευρά του, δεσμεύτηκε να τερματίσει τις δυτικές παραδόσεις όπλων που κατευθύνονται στην πολιορκημένη χώρα μέσω της Σλοβακίας.

Ξεκίνησε ως κομμουνιστής, μετέπειτα σοσιαλδημοκράτης και εξελίχθηκε σε λαϊκιστής, ενώ προχώρησε σε συμμαχία και με την ακροδεξιά για να σχηματίσει κυβέρνηση. Κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές με πυρήνα της καμπάνιας του τις ανησυχίες για το κόστος ζωής κι έτσι επέστρεψε στο αξίωμά του πέντε χρόνια αφότου αναγκάστηκε να παραιτηθεί, μετά την οργή που ακολούθησε τη δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου, Γιαν Κούτσιακ, και της αρραβωνιαστικιάς του. Η διπλή δολοφονία προκάλεσε το ξέσπασμα μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στη Σλοβακία, καθώς ο Κούτσιακ αποκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ της ιταλικής μαφίας και της κυβέρνησης στο τελευταίο άρθρο του, το οποίο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του.

Η πολιτική του καριέρα που κρατά τρεις δεκαετίες, έχει κινηθεί ανάμεσα στις κυρίαρχες, φιλοευρωπαϊκές θέσεις και μιας έντονα εθνικιστικής, αντιδυτικής ρητορικής που χρησιμοποιείται κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, αποδεικνύοντας ότι είναι περισσότερο από πρόθυμος να αλλάξει ρότα ανάλογα με την κοινή γνώμη ή την πολιτική πραγματικότητα.

Είναι επίσης σφοδρά αντίθετος στη μετανάστευση – βασικός παράγοντας για την εκλογική του νίκη το 2016 – και απορρίπτει “μια ξεχωριστή μουσουλμανική κοινότητα στη Σλοβακία”. Πρόσφατα, επέκρινε τους γάμους μεταξύ ομοφυλοφίλων και έφτασε να χαρακτηρίσει την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια ως “διαστροφή”. Την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, ήταν πολέμιος της μάσκας, του lockdown ιδώματος και του εμβολιασμού.

Το who-is-who του Φίτσο

Γεννημένος στις 15 Νοεμβρίου του 1964, ο Φίτσο ξεκίνησε την πολιτική καριέρα του στο Κομμουνιστικό Κόμμα, λίγο προτού η Βελούδινη Επανάσταση σαρώσει, το 1989, την Τσεχοσλοβακία.

Το 1999 αποχώρησε από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (SDL), πολιτικό κληρονόμο του Κομμουνιστικού Κόμματος, για να ιδρύσει το Smer-SD.

Σύμφωνα με τον Σλοβάκο κοινωνιολόγο, Μίχαλ Βασέτσα, ο Φίτσο θαυμάζει τον αυταρχισμό του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο πρώην πρωθυπουργός είχε δηλώσει τελευταία πως «ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε το 2014, όταν Ουκρανοί φασίστες σκότωσαν αμάχους ρωσικής καταγωγής», επαναλαμβάνοντας το αφήγημα της Μόσχας.

«Η σχέση του με τη Ρωσία καθορίζεται ιστορικά από τη σοσιαλιστική ρήση “Με τη Σοβιετική Ενωση για πάντα”», προσθέτει ο Βασέτσα στο βιβλίο του για τον Φίτσο.

Εξάλλου, ο Σλοβάκος πρώην πρωθυπουργός έχει δηλώσει πως δεν θα επιτρέψει τη σύλληψη του Πούτιν, εναντίον του οποίου το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει εκδώσει ένταλμα, εάν κάποια στιγμή αυτός επισκεφτεί τη χώρα.

Δικηγόρος που μιλά καλά αγγλικά, ο Φίτσο εκπροσώπησε τη χώρα του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο από το 1994 έως το 2000.

Ομως, αν και χαιρέτισε την ένταξη της Σλοβακίας στην Ευρωζώνη ως «μια ιστορική απόφαση», πλέον επιτίθεται ανοιχτά στην Ε.Ε.

Σχέσεις με την Ακροδεξιά
Το 2006, το Smer-SD κέρδισε με διαφορά στις εκλογές φέρνοντας τον Φίτσο στη θέση του πρωθυπουργού, δύο χρόνια μετά την ένταξη της Σλοβακίας στην Ε.Ε.

Τότε συμμάχησε με το Εθνικό Σλοβακικό Κόμμα (SNS) της άκρας δεξιάς, με το οποίο μοιράζεται τις ίδιες απόψεις κατά των μεταναστών και τις λαϊκιστικές τάσεις. Στη συνέχεια, εκμεταλλεύτηκε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και του 2009 για να ενισχύσει τη δημοτικότητά του, αρνούμενος να επιβάλει μέτρα λιτότητας.

Το 2010 βρέθηκε στην αντιπολίτευση, όμως δύο χρόνια αργότερα κέρδισε ξανά τις εκλογές μετά την κατάρρευση ενός κεντροδεξιού συνασπισμού εξαιτίας καταγγελιών για διαφθορά.

Κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης του 2015, ο Φίτσο ακολούθησε σκληρή στάση έναντι των μεταναστών, αρνούμενος «να συμβάλει στη δημιουργία μιας ξεχωριστής μουσουλμανικής κοινότητας στη Σλοβακία» και επικρίνοντας το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοστώσεων για τη μετεγκατάστασή τους.

Το Smer-SD κέρδισε τις εκλογές του 2016, όμως η θητεία του Φίτσο τελείωσε απότομα, δυόμισι χρόνια αργότερα, μετά τον φόνο του ερευνητή δημοσιογράφου, Γιαν Κούτσιακ, και της αρραβωνιαστικιάς του.

Η διπλή δολοφονία προκάλεσε το ξέσπασμα μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στη Σλοβακία, καθώς ο Κούτσιακ αποκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ της ιταλικής μαφίας και της κυβέρνησης Φίτσο στο τελευταίο άρθρο του, το οποίο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του.