Κλίμα: Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποφασίζει σε τρεις υποθέσεις-ορόσημα

Οι δικαστές διαπίστωσαν ότι η ελβετική κυβέρνηση είχε παραβιάσει μία σειρά ανθρωπίνων δικαιωμάτων έπειτα από προσφυγή μιας ελβετικής ένωσης, των «Ηλικιωμένεων για την προστασία του Κλίματος».

Το ΕΔΔΑ δεν έχει ποτέ ως τώρα αποφανθεί για τις ευθύνες των κρατών αναφορικά με τις δράσεις τους κατά της κλιματικής αλλαγής και μια απόφαση υπέρ των εναγόντων θα αποτελέσει δεδικασμένο για τις 46 χώρες που έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το δικαστήριο που εδρεύει στο Στρασβούργο κλήθηκε να αποφανθεί σε τρεις ξεχωριστές υποθέσεις που άσκησαν ένας Γάλλος δήμαρχος, έξι Πορτογάλοι νέοι και περισσότερα από 2.000 μέλη της ελβετικής ένωσης «Senior Women for Climate Protection».

Οι ενάγοντες παραπονιούνται ότι οι κυβερνήσεις τους δεν κάνουν αρκετά για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή.

Οι δικηγόροι τους θέλουν το ΕΔΔΑ να διαπιστώσει ότι οι πολιτικοί ηγέτες έχουν νομικό καθήκον να διασφαλίσουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη περιορίζεται σε άνοδο 1,5 βαθμών Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Το όριο είναι σύμφωνο με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.

Τα ενδεχόμενα

Ανάλογα με τις αποφάσεις, οι χώρες ενδέχεται να χρειαστεί να επικαιροποιήσουν τα σχέδιά τους για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου βραχυπρόθεσμα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η Ελβετία δεν είναι μέλος, έχει θέσει στόχο να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Οι δικηγόροι των ακτιβιστών υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε πολιτική προστασία που εγγυάται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την οποία υποστηρίζει το ΕΔΔΑ, δεν έχει νόημα εάν ο πλανήτης δεν είναι κατοικήσιμος.

Οι νομικές ομάδες για μεμονωμένες χώρες που αντιμετωπίζουν τις νομικές προκλήσεις λένε ότι η ευθύνη για την κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να βαρύνει μεμονωμένα κράτη και θέλουν να απορριφθούν οι υποθέσεις.

Ποιοι είναι οι ενάγοντες

Η πρώτη υπόθεση αφορά την προσφυγή το 2020 έξι νεαρών Πορτογάλων ακτιβιστών – ηλικίας 12 με 24 ετών- οι οποίοι κατηγορούν συνολικά 32 χώρες στην Ευρώπη που εκλύουν τη μεγαλύτερη ποσότητα αερίων, τα οποία προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Υποστηρίζουν ότι αυτές οι χώρες απέτυχαν να αποτρέψουν την καταστροφική υπερθέρμανση του πλανήτη, με αποτέλεσμα να απειλείται η ζωή τους. Δεν ζητούν αποζημίωση, αλλά ζητούν από το ΕΔΔΑ να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να περιορίσουν δραστικά τις εκπομπές των αερίων αυτών.

Ακολούθησε η προσφυγή μιας ελβετικής ένωσης, των «Ηλικιωμένων για την προστασία του κλίματος», στην οποία συμμετέχουν 2.500 γυναίκες ηλικίας 73 ετών κατά μέσο όρο. Καταγγέλλουν «την αδυναμία των ελβετικών αρχών να περιορίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», οι οποίες έχουν αρνητικές συνέπειες στις συνθήκες ζωής τους και την υγεία τους. Επιδιώκουν το ΕΔΔΑ να αναγκάσει τη Βέρνη να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα ορυκτά καύσιμα πιο γρήγορα από όσο έχει σχεδιάσει.

Τέλος, στην τρίτη υπόθεση ο Νταμιέν Καρέμ, πρώην δήμαρχος της πόλης Γραντ- Σινθ στη βόρεια Γαλλία, προσέφυγε κατά της άρνησης του Παρισιού να λάβει πιο φιλόδοξα μέτρα για να περιορίσει την κλιματική αλλαγή.