Μελέτη ερευνά το πώς οι λευκοί νάνοι καταστρέφουν πλανητικά συστήματα σαν το δικό μας

Ο Δρ Amornrat Aungwerojwit του Πανεπιστημίου Naresuan στην Ταϊλάνδη, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS), δήλωσε στον Guardian:«Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι όταν οι αστεροειδείς, τα φεγγάρια και οι πλανήτες πλησιάζουν σε λευκούς νάνους, η τεράστια βαρύτητα αυτών των άστρων διαλύει τα μικρά πλανητικά σώματα σε όλο και μικρότερα κομμάτια».

Οι συγκρούσεις μεταξύ αυτών των κομματιών τα αλέθουν τελικά σε σκόνη, η οποία καταλήγει στον λευκό νάνο, επιτρέποντας στους ερευνητές να προσδιορίσουν από τι είδους υλικό ήταν φτιαγμένα τα αρχικά πλανητικά σώματα.

Ο καθηγητής Boris Gaensicke, από το τμήμα φυσικής του Πανεπιστημίου του Ουόρικ στην Αγγλία, δήλωσε: «Και μόνο το γεγονός ότι μπορούμε να ανιχνεύσουμε τα συντρίμμια αστεροειδών, ίσως φεγγαριών ή ακόμη και πλανητών που περνούν γύρω από έναν λευκό νάνο κάθε δύο ώρες είναι αρκετά εντυπωσιακό, αλλά η μελέτη μας δείχνει ότι η συμπεριφορά αυτών των συστημάτων μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα, μέσα σε λίγα χρόνια. Η μοίρα τους είναι πολύ πιο πολύπλοκη από ό,τι θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε».

Οι τρεις λευκοί νάνοι της μελέτης

Για τη νέα μελέτη, οι επιστήμονες ερεύνησαν τις αλλαγές στη φωτεινότητα άστρων επί 17 χρόνια. Επικεντρώθηκαν σε τρεις διαφορετικούς λευκούς νάνους, οι οποίοι συμπεριφέρθηκαν όλοι πολύ διαφορετικά.

Ο πρώτος λευκός νάνος που μελετήθηκε – γνωστός ως ZTF J0328-1219 – φαινόταν σταθερός και «φρόνιμος» τα τελευταία χρόνια, αλλά οι συγγραφείς βρήκαν ενδείξεις μεγάλου καταστροφικού γεγονότος γύρω στο 2010.

Ένα άλλο αστέρι – γνωστό ως ZTF J0923+4236 – φάνηκε να εξασθενεί ακανόνιστα κάθε δύο μήνες και παρουσιάζει χαοτική μεταβλητότητα σε χρονικές κλίμακες λεπτών κατά τη διάρκεια αυτών των καταστάσεων εξασθένησης, πριν φωτιστεί ξανά.

Ο τρίτος λευκός νάνος που αναλύθηκε – ο WD 1145+017 – είχε αποδειχθεί από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT) το 2015 ότι συμπεριφέρεται κοντά στις θεωρητικές προβλέψεις, με τεράστιες διακυμάνσεις στον αριθμό, το σχήμα και το βάθος των διελεύσεων. Παραδόξως σε αυτή την τελευταία μελέτη, οι διελεύσεις έχουν πλέον εξαφανιστεί εντελώς.

«Το σύστημα γίνεται, συνολικά, πολύ ήπια φωτεινότερο, καθώς η σκόνη που παράγεται από τις καταστροφικές συγκρούσεις γύρω στο 2015 διαλύεται», δήλωσε ο Gaensicke. «Η απρόβλεπτη φύση αυτών των διελεύσεων μπορεί να τρελάνει τους αστρονόμους – τη μια στιγμή είναι εκεί, την επόμενη εξαφανίζονται. Και αυτό δείχνει το χαοτικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται».

Πώς θα τελειώσει ο κόσμος

Όταν ρωτήθηκε για την τύχη του δικού μας ηλιακού συστήματος, ο Gaensicke, δήλωσε: «Τα θλιβερά νέα είναι ότι η Γη πιθανότατα θα καταβροχθιστεί από τον διαστελλόμενο Ήλιο, πριν αυτός γίνει λευκός νάνος» – κάτι που υπολογίζεται να συμβεί σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια.

«Όσον αφορά το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα, κάποιοι από τους αστεροειδείς που βρίσκονται μεταξύ Άρη και Δία, και ίσως κάποιοι από τους δορυφόρους του Δία μπορεί να μετατοπιστούν και να ταξιδέψουν αρκετά κοντά στον λευκό νάνο ώστε να υποστούν τη διαδικασία διάλυσης που ερευνήσαμε».