Το μέγεθος του εγκεφάλου και πώς σχετίζεται με την άνοια - Τι δείχνει έρευνα που διήρκεσε 75 χρόνια

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας έβαλαν στο μικροσκόπιο στοιχεία από ένα τμήμα της μελέτης Framingham Heart Study (FHS), η οποία ξεκίνησε το 1948 στις ΗΠΑ και στην αρχή συμμετείχαν 5.209 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 30 έως 62 ετών.

Η μελέτη, όπως αναφέρει το Euronews, διήρκεσε 75 χρόνια, κάτι το οποίο σημαίνει ότι περιλαμβάνει πλέον συμμετέχοντες που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 έως τη δεκαετία του 1970.

Αν και αρχικά σχεδιάστηκε για να μελετήσει καρδιαγγειακές παθήσεις, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στα αποτελέσματα της μαγνητικής τομογραφίας περισσότερων από 3.200 ατόμων.

Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό JAMA Neurology, έδειξαν σημαντικές αυξήσεις σε διάφορες εγκεφαλικές μετρήσεις με την πάροδο του χρόνου.

Ένας μεγαλύτερος εγκέφαλος πιθανός«ρυθμιστής» κατά της άνοιας

«Η δεκαετία που γεννιέται κάποιος φαίνεται να επηρεάζει το μέγεθος του εγκεφάλου και ενδεχομένως τη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου», δήλωσε ο Τσαρλς ΝτεΚάρλι, κύριος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.

«Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του μεγέθους του εγκεφάλου, αλλά τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι εξωτερικές επιρροές, όπως η υγεία, οι κοινωνικοί, πολιτιστικοί και εκπαιδευτικοί παράγοντες, μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο», πρόσθεσε.

Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι υπήρξε αύξηση του όγκου του εγκεφάλου κατά περίπου 6,6% με μέσο όγκο 1.234 χιλιοστόλιτρα για τους συμμετέχοντες που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1930 σε σύγκριση με 1.321 χιλιοστόλιτρα για τους ανθρώπους που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1970.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που διαπίστωσαν οι ερευνητές είναι ότι η επιφάνεια του εξωτερικού στρώματος του εγκεφάλου που ονομάζεται επιφάνεια του φλοιού αυξήθηκε κατά σχεδόν 15% μεταξύ των ανθρώπων που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930 σε σύγκριση με τους ανθρώπους που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1970.

Υπήρξαν επίσης αυξήσεις στον όγκο της λευκής ουσίας, της φαιάς ουσίας και του ιππόκαμπου μεταξύ των ηλικιωμένων και των νεότερων συμμετεχόντων.

«Οι μεγαλύτερες δομές του εγκεφάλου, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν στη μελέτη μας, μπορεί να αντανακλούν τη βελτιωμένη ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη βελτιωμένη υγεία του εγκεφάλου», δήλωσε ο Ντε Κάρλι.

«Μια μεγαλύτερη δομή του εγκεφάλου αντιπροσωπεύει ένα μεγαλύτερο απόθεμα εγκεφάλου και μπορεί να αμβλύνει τις όψιμες επιπτώσεις των εγκεφαλικών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και οι συναφείς ασθένειες», πρόσθεσε.

Περαιτέρω έρευνα

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άνοια παγκοσμίως, ενώ το 60-70% των περιπτώσεων αφορά τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αξιοσημείωτο είναι ότι στις ΗΠΑ, ενώ τα κρούσματα της νόσου Αλτσχάιμερ αυξάνονται, η επίπτωση της πάθησης, ή το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει, μειώνεται.

Μια διαφορετική μελέτη με συμμετέχοντες από το τμήμα της ίδιας μελέτης διαπίστωσε μείωση της επίπτωσης της άνοιας κατά 20% ανά δεκαετία από τη δεκαετία του 1970.

«Υποθέτουμε ότι οι μεγαλύτεροι όγκοι του εγκεφάλου υποδηλώνουν μεγαλύτερη ανάπτυξη του εγκεφάλου και ενδεχομένως μεγαλύτερο εγκεφαλικό απόθεμα που θα μπορούσε να εξηγήσει τη μείωση της επίπτωσης της άνοιας, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως», εξηγούν οι ερευνητές στην τελευταία μελέτη.

Ωστόσο, το μέγεθος του εγκεφάλου είναι μόνο ένα κομμάτι του γρίφου.

Ο ΠΟΥ αναφέρει ότι οι άνθρωποι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας με τη σωματική δραστηριότητα, και την υγιεινή διατροφή. Οι μελετητές πάντως υπογραμμίζουν ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες, ιδίως σε διαφορετικές ομάδες, καθώς οι λευκοί συμμετέχοντες αποτελούν την πλειοψηφία της ομάδας μελέτης αναφοράς.