Αυτή είναι η πολιτεία των ΗΠΑ που δεν καλύπτεται από τη συνθήκη του ΝΑΤΟ

Εάν μια ξένη δύναμη επιτεθεί στη Χαβάη - ας πούμε στη βάση του αμερικανικού ναυτικού στο Περλ Χάρμπορ ή στο αρχηγείο της Διοίκησης Ινδο-Ειρηνικού βορειοδυτικά της Χονολουλού - τα μέλη του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου δεν θα ήταν υποχρεωμένα να προστρέξουν στην άμυνα της Πολιτείας Αλόχα.

«Είναι το πιο περίεργο πράγμα», λέει ο Ντέιβιντ Σαντόρο, πρόεδρος του think tank Pacific Forum στη Χονολουλού, ο οποίος προσθέτει ότι ακόμη και οι περισσότεροι κάτοικοι της Χαβάης δεν έχουν ιδέα ότι η πολιτεία τους είναι τεχνικά εκτός της συμμαχίας.

«Οι άνθρωποι τείνουν να υποθέτουν ότι η Χαβάη είναι μέρος των ΗΠΑ και επομένως καλύπτεται από το ΝΑΤΟ», λέει.

Αλλά, παραδέχεται, η πληροφορία βρίσκεται στο όνομα της συμμαχίας - Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου.

Η Χαβάη βρίσκεται, φυσικά, στον Ειρηνικό και, σε αντίθεση με την Καλιφόρνια, το Κολοράντο ή την Αλάσκα, η 50ή πολιτεία δεν αποτελεί μέρος των ηπειρωτικών ΗΠΑ που φτάνουν στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό στις ανατολικές ακτές της.

«Το επιχείρημα για τη μη συμπερίληψη της Χαβάης είναι απλώς ότι δεν αποτελεί μέρος της Βόρειας Αμερικής», λέει ο Σαντόρο.

Η εξαίρεση ορίζεται στη Συνθήκη της Ουάσινγκτον, το έγγραφο με το οποίο ιδρύθηκε το ΝΑΤΟ το 1949, μια δεκαετία πριν η Χαβάη γίνει πολιτεία.

Ενώ το άρθρο 5 της συνθήκης προβλέπει συλλογική αυτοάμυνα σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης σε οποιοδήποτε κράτος μέλος, το άρθρο 6 περιορίζει το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της.

«Μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσότερων από τα μέρη θεωρείται ότι περιλαμβάνει μια ένοπλη επίθεση στο έδαφος οποιουδήποτε από τα μέρη στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική», αναφέρει το άρθρο 6. Λέει επίσης ότι τυχόν νησιωτικά εδάφη πρέπει να βρίσκονται στον Βόρειο Ατλαντικό, βόρεια του Τροπικού του Καρκίνου.

Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε ότι η Χαβάη δεν καλύπτεται από το άρθρο 5, αλλά δήλωσε ότι το άρθρο 4, το οποίο λέει ότι τα μέλη θα διαβουλεύονται όταν απειλείται «η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια» οποιουδήποτε μέλους, θα πρέπει να καλύπτει κάθε κατάσταση που θα μπορούσε να επηρεάσει το 50ό κράτος.

Γιατί είναι δύσκολο να αλλάξει η συνθήκη

Ο εκπρόσωπος δήλωσε επίσης ότι οποιαδήποτε τροποποίηση της συνθήκης για να συμπεριλάβει τη Χαβάη θα ήταν απίθανο να επιτύχει συναίνεση, επειδή άλλα μέλη έχουν εδάφη εκτός των ορίων που καθορίζονται στο άρθρο 5.

Για παράδειγμα, το ΝΑΤΟ δεν συμμετείχε στον πόλεμο του ιδρυτικού μέλους, του Ηνωμένου Βασιλείου, με την Αργεντινή το 1982, αφού τα στρατεύματα της Αργεντινής εισέβαλαν στα νησιά Φόκλαντ, ένα αμφισβητούμενο βρετανικό έδαφος στον Νότιο Ατλαντικό.

Ορισμένοι εμπειρογνώμονες λένε ότι οι καιροί έχουν αλλάξει στις δεκαετίες που πέρασαν από την υπογραφή της Συνθήκης της Ουάσινγκτον - και υποστηρίζουν ότι η σημερινή πολιτική κατάσταση στον Ινδο-Ειρηνικό μπορεί να απαιτεί επανεξέταση.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Χαβάη θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην αντιμετώπιση της βορειοκορεατικής επιθετικότητας όσο και στην υποστήριξη οποιασδήποτε πιθανής άμυνας της Ταϊβάν.

Η Χαβάη εκτός από στρατηγική σημασία έχει και ιστορική για τις ΗΠΑ. «Εδώ συνέβη το Περλ Χάρμπορ. Εδώ δέχθηκαν την επίθεση που μας έφερε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και - παρεμπιπτόντως - αυτό είναι που μας οδήγησε επίσης να βοηθήσουμε στην απελευθέρωση της Γαλλίας», λέει ο Τζον Χέμινγκς, ανώτερος διευθυντής του Προγράμματος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Ινδο-Ειρηνικού στο Φόρουμ του Ειρηνικού.

«Για τους Αμερικανούς υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ αυτής της πολιτείας και της εμπλοκής μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τελικά της βοήθειάς μας στη συμβολή μας στη νίκη επί του Άξονα».

Ο Χέμινγκς τάσσεται υπέρ και της ένταξης του Γκουάμ, του αμερικανικού νησιωτικού εδάφους στον Ειρηνικό, που βρίσκεται περίπου 3.000 μίλια δυτικότερα από τη Χαβάη, στην ομπρέλα του ΝΑΤΟ και εξηγεί τους λόγους.

Το νησί, το οποίο αποτελεί εδώ και καιρό επίκεντρο των βορειοκορεατικών σπαζοκεφαλιών, φιλοξενεί την αεροπορική βάση Andersen, από την οποία οι ΗΠΑ μπορούν να εκτοξεύουν τα βομβαρδιστικά Β-1, Β-2 και Β-52 σε όλο τον Ινδο-Ειρηνικό.

Ο Χέμινγκς παρομοιάζει τον αποκλεισμό του Γκουάμ από το ΝΑΤΟ με το πώς οι ΗΠΑ άφησαν την κορεατική χερσόνησο εκτός της γραμμής που χάραξαν στον Ειρηνικό για να αποτρέψουν τη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα από την εξάπλωση του κομμουνισμού τον Ιανουάριο του 1950. Πέντε μήνες μετά τη χάραξη της λεγόμενης γραμμής Άτσεσον, άρχισε ο πόλεμος της Κορέας.