Το «Μάτι του Σάουρον»: Mια εκπληκτική νέα εικόνα της μαύρης τρύπας του γαλαξία μας

Η στροβιλώδης εικόνα δείχνει τη δομή του μαγνητικού πεδίου γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στην καρδιά του γαλαξία μας και υποδηλώνει ότι μπορεί να έχει έναν κρυφό πίδακα.

Όπως αναφέρει ο Independent, η εικόνα δημιουργήθηκε από τους επιστήμονες στο πλαίσιο της συνεργασίας Event Horizon Telescope. Αυτή παρήγαγε την πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας – εκείνης στην καρδιά του γαλαξία Messier 87 το 2019 – και την πρώτη εικόνα του Τοξότη Α* το 2022.

Ο γαλαξίας μας είναι χίλιες φορές μικρότερος από τον Messier 87, αλλά η νέα εικόνα υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι εξαιρετικά παρόμοιοι: εκτός από την κοινή εμφάνιση, μοιάζουν να έχουν συγγενικές δομές μαγνητικών πεδίων.

«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι υπάρχουν ισχυρά, ελικοειδή και οργανωμένα μαγνητικά πεδία κοντά στη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας», δήλωσε η αστροφυσικός Sara Issaoun, συν-επικεφαλής του προγράμματος.

«Μαζί με το γεγονός ότι ο Τοξότης A* έχει μια εντυπωσιακά παρόμοια δομή πόλωσης με αυτή που παρατηρείται στην πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη μαύρη τρύπα M87*, μάθαμε ότι τα ισχυρά και διατεταγμένα μαγνητικά πεδία είναι κρίσιμα για τον τρόπο με τον οποίο οι μαύρες τρύπες αλληλεπιδρούν με το αέριο και την ύλη γύρω τους».

Ο Δρ. Ziri Younsi, μέλος του Event Horizon Telescope, συμπλήρωσε: «Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η δομή πόλωσης του Τοξότη A* είναι τόσο παρόμοια με εκείνη της μαύρης τρύπας M87*, η οποία γνωρίζουμε ότι διαθέτει έναν θαυμαστό σχετικιστικό πίδακα (σ.σ. πολύ ισχυρός πίδακας πλάσματος με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός). Είναι πιθανό ένας τέτοιος πίδακας να κρύβεται στον Τοξότη Α*».

Τι είναι το πολωμένο φως

Η εικόνα, που φαίνεται για πρώτη φορά σε πολωμένο φως, δείχνει πορτοκαλί στροβιλισμούς γύρω από τη μαύρη τρύπα, που φέρνουν στο νου το Μάτι του Σάουρον από την κινηματογραφική μεταφορά του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν.

Το φως είναι ένα ταλαντευόμενο ή κινούμενο ηλεκτρομαγνητικό κύμα που μας επιτρέπει να βλέπουμε αντικείμενα, ενώ το πολωμένο φως είναι φως στο οποίο το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο δονούνται το καθένα σε ένα μόνο επίπεδο. Αν και μας περιβάλλει, τα ανθρώπινα μάτια δεν μπορούν να το ξεχωρίσουν από το κανονικό φως.

Στις μαύρες τρύπες, τα σωματίδια που στροβιλίζονται γύρω από τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου εκπέμπουν ένα μοτίβο πόλωσης, επιτρέποντας στους αστρονόμους να δουν με όλο και μεγαλύτερη λεπτομέρεια τι συμβαίνει στις περιοχές των μαύρων τρυπών και να χαρτογραφήσουν τις γραμμές του μαγνητικού τους πεδίου.

Τα ευρήματα που συνοδεύουν τη νέα εικόνα του Τοξότη Α* δημοσιεύονται στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal Letters.