Άλλαξε... σχήμα ο αστεροειδής «Δίμορφος» που εμβόλισε η NASA

Όταν το 2022, η NASA έστειλε το διαστημικό της σκάφος DART να χτυπήσει έναν αστεροειδή, απέδειξε ότι είναι εφικτή η εκτροπή πορείας ενός ουράνιου αντικειμένου που κατευθύνεται προς τη Γη για λόγους «πλανητικής άμυνας» προκειμένου να αποφευχθεί μια καταστροφική σύγκρουση.

Πριν από τη σύγκρουση, η NASA περιέγραφε τον «Δίμορφο» ως έναν «κατά προσέγγιση συμμετρικό σφαιροειδή. Με άλλα λόγια, «σαν μια στριμωγμένη μπάλα». Πλέον, μετά την πρόσκρουση με το DART, επιστήμονες περιγράφουν τον αστεροειδή ως ένα τριαξονικό ελλειψοειδές, ή απλούστερα σχήματος… καρπουζοειδούς.

Πώς μπορεί ένας αστεροειδής να αλλάξει σχήμα

Ο λόγος για αυτό, σύμφωνα με τον Steve Chesley, ανώτερο ερευνητικό επιστήμονα στο Jet Propulsion Laboratory (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια και συν-συγγραφέα της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο The Planetary Science Journal, βρίσκεται στη σύνθεση του αστεροειδούς.

«Η επικρατούσα αντίληψη είναι ότι ο ''Δίμορφος'' μοιάζει με σωρό από συντρίμμια», εξήγησε. «Έτσι, η συνολική του αντοχή είναι αρκετά χαμηλή, επιτρέποντας την παραμόρφωση πολύ πιο εύκολα σε σχέση με ένα συμπαγές μονολιθικό σώμα».

Ο «Δίμορφος» είναι στην πραγματικότητα ένα φεγγάρι που περιφέρεται γύρω από έναν «αστεροειδή κοντά στη Γη» που ονομάζεται Δίδυμος, περίπου 11 εκατομμύρια χιλιόμετρα (6,8 εκατομμύρια μίλια) από τη Γη.

Πριν από τη σύγκρουση 22.530 χιλιομέτρων την ώρα, με το διαστημόπλοιο DART (Double Asteroid Redirection Test) στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, ο «Δίμορφος» θα χρειαζόταν 11 ώρες και 55 λεπτά για να ολοκληρώσει μια πορεία γύρω από τον Δίδυμο. Αυτό έχει πλέον μειωθεί κατά 33 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα.

«Μετρώντας την τροχιά του Δίμορφου πριν και μετά την πρόσκρουση, μπορέσαμε να συμπεράνουμε την αλλαγή στο σχήμα», εξήγησε ο μηχανικός πλοήγησης JPL και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Σταντού Ναΐντου. «Η αλλαγή σχήματος ήταν τόσο δραματική λόγω της σύνθεσης του αστεροειδούς από σωρεύσεις θραυσμάτων».

Πώς μέτρησε η NASA τις αλλαγές

Οι ερευνητές είπαν ότι χρησιμοποίησαν τρεις πηγές δεδομένων στα μοντέλα υπολογιστών τους για να συμπεράνουν τι είχε συμβεί στον αστεροειδή μετά την πρόσκρουση: επίγεια τηλεσκόπια που μετρούσαν πώς το φως του ήλιου που αντανακλάται από τις επιφάνειες των δύο αστεροειδών άλλαξε με την πάροδο του χρόνου, δεδομένα από ραδιοκύματα που αναπηδούν από τους αστεροειδείς, και εικόνες που ελήφθησαν από το ίδιο το διαστημικό σκάφος DART ενώ πλησίαζε τον «Δίμορφο».

«Ποτέ δεν περιμέναμε να έχουμε αυτό το είδος ακρίβειας», παραδέχτηκε ο Chesley.

Το διαστημόπλοιο Hera του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), που πρόκειται να εκτοξευτεί τον Οκτώβριο, αναμένεται να φτάσει στους δύο αστεροειδείς στα τέλη του 2026 και θα αναφέρει την κατάσταση. Δεν προορίζεται για σύγκρουση σε κανένα αντικείμενο.

«Περιμένουμε με αγωνία την άφιξη του διαστημικού σκάφους Hera της ESA, όταν θα μπορέσουμε να συγκρίνουμε το μοντελοποιημένο σχήμα μας με αυτό που προέκυψε από τις εικόνες Hera. Θα μάθουμε επίσης πόσο έχει αλλάξει η τροχιά από την τελευταία φορά που το παρατηρήσαμε το 2023», είπε ο Chesley.

Ούτε ο «Δίδυμος» ούτε ο «Δίμορφος» σε οποιοδήποτε... σχήμα, αποτελούσαν στην πραγματικότητα απειλή για τη Γη.