Ηλεκτρονική ψηφοφορία: Πού εφαρμόζεται και πόσο ασφαλής είναι

Μόνο μια μειοψηφία των χωρών αυτών θα κάνει χρήση της τεχνολογίας στη διαδικασία της ψηφοφορίας, είτε πρόκειται για ψήφο, καταμέτρηση ψηφοδελτίων ή έλεγχο βάσεων δεδομένων ψηφοφόρων.

«Το 1999, οι άνθρωποι θα έλεγαν ότι το μέλλον είναι η ψηφοφορία στο Διαδίκτυο, αλλά βρισκόμαστε στο 2024 και δεν ψηφίζουν τόσες πολλές χώρες διαδικτυακά», δήλωσε ο Dueñas-Cid.

Ο ίδιος εκτιμά ότι η τεχνολογία θα εισχωρήσει τελικά σε όλες τις εκλογές και ότι «δεν υπάρχει τεχνικό σύστημα που να είναι εκατό τοις εκατό ασφαλές».

Τι είναι η ηλεκτρονική ψηφοφορία και ποιος τη χρησιμοποιεί;

Οι χώρες που δοκιμάζουν ηλεκτρονικές εκλογές συνήθως ξεκινούν με πολίτες που ζουν στο εξωτερικό, επειδή σε σύγκριση με την παραδοσιακή ψηφοφορία, η τεχνολογία επιταχύνει την καταμέτρηση, καταστέλλει τις άκυρες ψήφους και διευκολύνει τη ψηφοφορία.

Ενώ η αξιοπιστία των ηλεκτρονικών μηχανών ψηφοφορίας απευθείας καταγραφής (DREs) έχει αμφισβητηθεί στο παρελθόν, είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Δημοκρατία και την Εκλογική Βοήθεια.

Για τον Oliver Väärtnõu, Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας τεχνολογίας Cybernetica, η χρήση ηλεκτρονικών μηχανημάτων ψηφοφορίας είναι ένα βήμα προς την ψηφοφορία μέσω Διαδικτύου, σε οποιαδήποτε συσκευή και από οπουδήποτε.

Η χώρα του, η Εσθονία, πρωτοπορεί στις διαδικτυακές δημοσκοπήσεις από το 2005.

«Έχουμε την πιο προηγμένη μέθοδο ψηφοφορίας στον κόσμο με την ψηφοφορία στο Διαδίκτυο και τον πιο συνηθισμένο ή αρχαϊκό τρόπο, με την ψηφοφορία σε χαρτί», δήλωσε ο Väärtnõu, η εταιρεία του οποίου σχεδίασε το λογισμικό της Εσθονίας i-Voting.

Πόσο ασφαλής είναι η ψηφοφορία μέσω Διαδικτύου;

«Δεν είναι ένα σύστημα που χτίζεις μια φορά και αφήνεις να υπάρχει για δέκα χρόνια», είπε ο Väärtnõu, στο Euronews.

«Η Εσθονία εργάζεται συνεχώς για την αναβάθμιση της ψηφοφορίας στο Διαδίκτυο. Τροποποιούμε το λογισμικό, εξετάζουμε την ασφάλεια, αξιολογούμε τι συμβαίνει στον κόσμο και εξετάζουμε εάν επηρεάζει τη λύση ψηφοφορίας στο Διαδίκτυο», πρόσθεσε.

Το 2022, η Εσθονία διέθεσε 30 εκατομμύρια ευρώ σε κρατικά ψηφιακά συστήματα πληροφοριών και μέχρι σήμερα, η χώρα δεν έχει εντοπίσει ποτέ κακόβουλο λογισμικό ή ευπάθειες κατά τη διάρκεια των εκλογών. Αλλά άλλες χώρες δεν μπορούν να πουν το ίδιο.

Ορισμένες περιοχές της Ελβετίας υιοθέτησαν την ψηφοφορία μέσω Διαδικτύου το 2004. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, οι δημόσιες δοκιμές αποκάλυψαν ελαττώματα σε ένα ενημερωμένο λογισμικό και η ανάπτυξη της διαδικτυακής ψηφοφορίας σταμάτησε τον Μάρτιο του 2023.

«Το ελάττωμα που εντοπίστηκε αφορά την εφαρμογή της καθολικής επαληθευσιμότητας, έναν τρόπο προσδιορισμού μέσω μαθηματικών αποδείξεων εάν οι ψήφοι έχουν παραποιηθεί», είπαν οι αρχές όταν οι χάκερ εντόπισαν την αδυναμία.

Σήμερα, οι κρυπτογραφικοί αλγόριθμοι (που χρησιμοποιούνται για κρυπτογράφηση και έλεγχο ταυτότητας) είναι υπεύθυνοι για τη διασφάλιση ότι οι ψήφοι δεν αλλάζουν χωρίς να το αντιληφθεί κανείς και ότι οι πηγαίοι κώδικες ψηφοφορίας στο Διαδίκτυο είναι δημοσίως διαθέσιμοι.

Ωστόσο, τα ελαττώματα στην ηλεκτρονική ψηφοφορία περιλαμβάνουν επίσης την ψηφοφορία σε περιβάλλον καταναγκασμού και μια σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των προγραμματιστών λογισμικού και του εκλογικού σώματος της κυβέρνησης.

Για τους ειδικούς, όλα καταλήγουν στην ίδια ανησυχία: εμπιστοσύνη.

«Η εμπιστοσύνη είναι πολύ, πολύ κρίσιμη στην ψηφοφορία. Οι άνθρωποι δεν έχουν τόσο δυσπιστία στην τεχνολογία όσο στις κυβερνήσεις τους», δήλωσε ο Εσθονός ειδικός στον κυβερνοχώρο Väärtnõu.

Με πληροφορίες από Euronews