Το αρχαιότερο απολιθωμένο δέρμα, 289 εκατ. ετών, ανήκε σε ερπετό που έζησε πριν τους δεινόσαυρους

Το θραύσμα απολιθωμένου δέρματος ερπετού βρέθηκε σε ασβεστολιθικό σπήλαιο στην Οκλαχόμα των Ηνωμένων Πολιτειών και είναι τουλάχιστον 130 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερο από το αρχαιότερο γνωστό απολίθωμα δέρματος που είχε αποκαλυφθεί προηγουμένως.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο στη Μισισάγκα εντόπισαν ένα θραύσμα δέρματος με βοτσαλωτή επιφάνεια που μοιάζει με το δέρμα κροκόδειλου. Χρονολογείται πριν από περίπου 289 εκατομμύρια χρόνια και είναι το παλαιότερο γνωστό δείγμα διατηρημένης επιδερμίδας.

Η επιδερμίδα, το εξωτερικό στρώμα του δέρματος των χερσαίων ερπετών, των πτηνών και των θηλαστικών, «ήταν μια σημαντική εξελικτική προσαρμογή κατά τη μετάβαση στη ζωή στην ξηρά», αναφέρεται στην ανακοίνωση της επιστημονικής ομάδας.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης Ρόμπερτ Ράιζ, καθηγητής βιολογίας που ερευνά την παλαιοντολογία των σπονδυλωτών, δήλωσε στο CNNi ότι είναι «πολύ σπάνιο» να βρεθεί απολιθωμένο δέρμα «παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος».

«Αποσυντίθεται πολύ εύκολα μετά τον θάνατο του ζώου», δήλωσε ο Ράιζ, ο οποίος εξήγησε ότι το συγκεκριμένο δείγμα διατηρήθηκε λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών του ασβεστολιθικού συστήματος σπηλαίων Richards Spur, όπου έχουν βρεθεί πολλά από τα παλαιότερα δείγματα πρώιμων χερσαίων ζώων.

Τα ζώα που έπεφταν στο σπήλαιο θα είχαν θαφτεί σε λεπτά αργιλικά ιζήματα, που επιβραδύνουν την αποσύνθεση, και στη συνέχεια θα αλληλεπιδρούσαν με υδρογονάνθρακες στο πετρέλαιο που διέρρεε μέσω του χώρου, διατηρώντας το δέρμα. Το σπήλαιο ήταν επίσης πιθανότατα ένα περιβάλλον χωρίς οξυγόνο, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Το δείγμα ήταν ένα από τα χιλιάδες που δώρισε στην ομάδα ο ερασιτέχνης συλλέκτης Μπιλ Μέι το 2018, δήλωσε ο Ράιζ στο CNNi. Τα περισσότερα από τα δείγματα ήταν οστά και εύκολα αναγνωρίσιμα. Ωστόσο, το λεπτό απολίθωμα δέρματος ήταν μοναδικό, με πάχος περίπου ένα τέταρτο του χιλιοστού ή λιγότερο.

Σε ποιο ζώο ανήκε

Η ομάδα βρήκε επιδερμικούς ιστούς κατά τη μικροσκοπική εξέταση του μικροσκοπικού απολιθώματος δέρματος, το οποίο είναι μικρότερο από ένα νύχι. «Σοκαριστήκαμε από αυτό που είδαμε, επειδή είναι εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε θα περιμέναμε», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Ίθαν Μούνεϊ.

«Η εύρεση ενός τόσο παλιού απολιθώματος δέρματος είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν και να δούμε πώς μπορεί να έμοιαζε το δέρμα κάποιων από αυτά τα πρώτα ζώα».

Οι ερευνητές λένε ότι η βοτσαλωτή επιφάνεια του δέρματος είναι παρόμοια με το δέρμα του κροκόδειλου και ότι οι αρθρωτές περιοχές μεταξύ των λεπιών είναι παρόμοιες με εκείνες που συναντώνται στα φίδια και στις σαύρες.

Οι ερευνητές δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα από ποιο ζώο ή περιοχή του σώματος προέρχεται το δείγμα, επειδή το απολίθωμα δεν συνδέεται με άλλα λείψανα. Ωστόσο, ο Ράιζ δήλωσε στο CNNi ότι το δέρμα θα ανήκε σε «ένα μικρό ζωάκι που μοιάζει κάπως με σαύρα» και συγκεκριμένα στο μικρό ερπετό Captorhinus, απολιθώματα του οποίου έχουν βρεθεί πολύ συχνά στο συγκεκριμένο σύστημα σπηλαίων.

Τέλος, στη μελέτη επισημαίνεται ότι το δείγμα μπορεί να αποτελεί παράδειγμα μιας δομής δέρματος που τελικά εξελίχθηκε στα φτερά των πτηνών και στους θύλακες τριχών των θηλαστικών.

Με πληροφορίες από: Rare skin fossil is oldest by 130 million years by Jack Guy, CNN