Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να εντοπίσει τους απατεώνες του κρασιού

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη μηχανική μάθηση για να διακρίνουν τα κρασιά με βάση τις λεπτές διαφορές στις συγκεντρώσεις πολλών χημικών ενώσεών τους, επιτρέποντάς τους να εντοπίσουν όχι μόνο την αμπελουργική περιοχή, αλλά και το συγκεκριμένο κτήμα όπου παρασκευάστηκε το κρασί.

«Γίνονται πολλές απάτες με κρασιά, με ανθρώπους που φτιάχνουν κάποιες αηδίες στο γκαράζ τους, εκτυπώνουν ετικέτες και τις πουλάνε για χιλιάδες δολάρια», δήλωσε στον Guardian ο καθηγητής Alexandre Pouget του Πανεπιστημίου της Γενεύης. «Δείχνουμε για πρώτη φορά ότι οι χημικές τεχνικές μας έχουν πια τόση ευαισθησία, ώστε να καταλάβουμε τη διαφορά».

Για να εκπαιδεύσουν το πρόγραμμα, οι επιστήμονες στράφηκαν στην αέρια χρωματογραφία, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση 80 κρασιών που συλλέχθηκαν επί 12 χρόνια από επτά διαφορετικά κτήματα στην περιοχή του Μπορντό της Γαλλίας. Η τεχνική χρησιμοποιείται συνήθως στα εργαστήρια για τον διαχωρισμό και την ταυτοποίηση των ενώσεων που αποτελούν ένα μείγμα.

Αντί να προσπαθεί να βρει μεμονωμένες ενώσεις που διακρίνουν ένα κρασί από ένα άλλο, ο αλγόριθμος βασίζεται σε όλες τις χημικές ουσίες που ανιχνεύονται στο κρασί για να βρει την πιο αξιόπιστη υπογραφή για κάθε μία. Το πρόγραμμα εμφανίζει τα αποτελέσματά του σε ένα δισδιάστατο πλέγμα, όπου τα κρασιά με παρόμοιες υπογραφές ομαδοποιούνται.

«Το πρώτο πράγμα που είδαμε και μας έκανε αμέσως εντύπωση, είναι ότι υπάρχουν ομάδες που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα chateaux. Αυτό μας είπε αμέσως ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη χημική υπογραφή για κάθε chateau, ανεξάρτητα από τη σοδειά», δήλωσε ο Pouget.

«Είναι το συνολικό μοτίβο των συγκεντρώσεων πολλών, πολλών μορίων που διακρίνει ένα chateau. Το καθένα είναι μια συμφωνία: δεν υπάρχει μόνο μια νότα που τα διακρίνει, είναι ολόκληρη η μελωδία», συμπλήρωσε.

Εξίσου εντυπωσιακό ήταν το γεγονός ότι στο πλέγμα που δημιουργήθηκε, τα διαφορετικά του τμήματα αντικατόπτριζαν τις θέσεις των κτημάτων στο έδαφος, με τα κρασιά από τρία chateaux βόρεια του ποταμού Dordogne να διαχωρίζονται σαφώς από εκείνα τεσσάρων chateaux δυτικά του ποταμού Garonne. «Όταν κάνουμε αυτές τις προβολές από τα χρωματογραφήματα, ανακτούμε τον χάρτη του Μπορντό», δήλωσε ο Pouget.

«Η δύναμη της μηχανικής μάθησης για αυτού του είδους τις έρευνες γίνεται όλο και πιο εμφανής με κάθε νέα εφαρμογή στα τρόφιμα και τη γεωργία», δήλωσε ο David Jeffery, αναπληρωτής καθηγητής στην επιστήμη του κρασιού στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας και συν-συγγραφέας του βιβλίου «Understanding Wine Chemistry».

Ένα πλήθος παραγόντων, από τα σταφύλια και το έδαφος μέχρι το μικροκλίμα και τη διαδικασία οινοποίησης, επηρεάζουν τις συγκεντρώσεις των ενώσεων που βρίσκονται στα κρασιά σε κάθε chateau. Ενώ το πρόγραμμα εντόπισε σωστά την προέλευση των κρασιών από το κάθε chateau με ακρίβεια 99%, δυσκολεύτηκε να διακρίνει τις χρονιές, φτάνοντας στην καλύτερη περίπτωση σε ακρίβεια 50%.

Απάτες δισεκατομμυρίων ευρώ

Η έρευνα, η οποία πρόκειται να δημοσιευθεί στο Communications Chemistry, υποδηλώνει ότι η μηχανική μάθηση θα μπορούσε να βοηθήσει τις έρευνες απάτης επιβεβαιώνοντας αν το κρασί ταιριάζει με την ετικέτα του. Στην Ευρώπη, όπου τα πλαστά ποτά ευθύνονται για απώλειες πωλήσεων ύψους 3 δισ. ευρώ ετησίως, πρόσφατες υποθέσεις έχουν αναδείξει το μέγεθος των εγκληματικών δικτύων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο. Νωρίτερα φέτος καταδικάστηκαν μέλη συμμορίας που έφεραν βυτιοφόρα με ισπανικό επιτραπέζιο οίνο στη Γαλλία και τον εμφάνιζαν ως γαλλικό. Η απάτη διήρκεσε χρόνια και πιστεύεται ότι αφορούσε το ισοδύναμο σχεδόν 5 εκατομμυρίων φιαλών, ορισμένες από τις οποίες επανασυσκευάστηκαν ως μπορντό.

Ενώ η ανίχνευση της απάτης είναι η πιο προφανής εφαρμογή του προγράμματος, ο Pouget δήλωσε ότι η προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της ποιότητας καθ' όλη τη διαδικασία οινοποίησης και για να διασφαλιστεί η καλή ανάμειξη. «Θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε για να βρούμε πώς να αναμειγνύουμε τα κρασιά για να βελτιστοποιήσουμε την ποιότητα», είπε. «Η ανάμειξη των κρασιών είναι το βασικό βήμα για την παρασκευή εξαιρετικών μπορντό και σαμπάνιας. Μέχρι στιγμής, αυτό γίνεται από λίγους οινοποιούς που πληρώνονται μια περιουσία για τις ικανότητές τους. Η ύπαρξη εργαλείων όπως αυτό θα καθιστούσε πολύ φθηνότερη τη δημιουργία σπουδαίων χαρμανιών, γεγονός που θα ωφελούσε όλους».