Γουατεμάλα: Διεθνή κατακραυγή για το αίτημα άρσης της ασυλίας του προέδρου Αρέβαλο για «φθορές»

Ο εισαγγελέας Σαούλ Σάντσες δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ότι «η εισαγγελία θα κινήσει προδικασία εναντίον» του κ. Αρέβαλο και της εκλεγμένης αντιπροέδρου Καρίν Ερέρα ώστε να αρθεί η ασυλία της οποίας χαίρουν ως εκλεγμένοι και να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης για τις ζημιές που φέρονται να προκάλεσαν σε πανεπιστήμιο κατά τη διάρκεια κατάληψης το 2022, φθορές σε δημόσια περιουσία και πολιτιστική περιουσία και αθέμιτη άσκηση επιρροής έναντι ανταλλάγματος και επίσης επειδή φέρονται να έκαναν αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ενθάρρυναν φοιτητές να καταλάβουν το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Η απόφαση για το ζήτημα βρίσκεται πλέον στα χέρια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τα νέα μέλη του οποίου εξελέγησαν προς γενική έκπληξη προχθές Τετάρτη από το κοινοβούλιο, ενώ οι διορισμοί τους παρέμεναν σε εκκρεμότητα από το 2019.

Ο πρόεδρος Αρέβαλο, ο οποίος αναμένεται να ορκιστεί τον Ιανουάριο του 2024, δήλωσε πως βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο για μια υπόθεση εντελώς «κατασκευασμένη» από την εισαγγελία, κάνοντας λόγο στον Τύπο για «επίθεση εναντίον της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», για «απόλυτα παράνομη» ενέργεια, για «παλινδρόμηση στον αυταρχισμό».

Είπε ακόμα πως η απόφαση «το μόνο που δείχνει είναι η απεριόριστη δυνατότητα» των αντιπάλων του «να κατασκευάζουν υποθέσεις».

Πριν από την ανακοίνωση του εισαγγελέα Σάντσες, η εισαγγελία προχώρησε σε έρευνες και εφόδους και ανακοίνωσε συλλήψεις περίπου τριάντα καθηγητών και φοιτητών στο πλαίσιο της διαδικασίας για εκείνη την κατάληψη δημόσιου πανεπιστημίου. Εκείνη την εποχή, ο διορισμός στη θέση του πρύτανη οπαδού του προέδρου της δεξιάς Αλεχάντρο Γιαματέι προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών.

Η χθεσινή ανακοίνωση προκάλεσε κατακραυγή και στο εξωτερικό.

«Οι σημερινές (σ.σ. χθεσινές) έφοδοι της εισαγγελίας και άλλες συνεχιζόμενες προσπάθειες για την υπονόμευση της δημοκρατίας στη Γουατεμάλα είναι απαράδεκτες. Αυτοί που προσπαθούν να εμποδίσουν την ειρηνική μεταβίβαση (της εξουσίας) στον εκλεγμένο πρόεδρο θα υποστούν τις συνέπειες», διεμήνυσε ο αξιωματούχος της αμερικανικής διπλωματίας που είναι αρμόδιος για τη Λατινική Αμερική, ο Μπράιαν Νίκολς, μέσω X (του πρώην Twitter).

Αργότερα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε την επιβολή ταξιδιωτικών περιορισμών σε 11 πρόσωπα για την «υπονόμευση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», τόνισε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας Μάθιου Μίλερ.

Ο κ. Αρέβαλο καταγγέλλει ότι είναι στόχος «διωγμού» από την εισαγγελία ήδη πριν από την ευρεία νίκη του στις προεδρικές εκλογές του καλοκαιριού, κυρίως χάρη στην δέσμευσή του να αγωνιστεί εναντίον της ενδημικής διαφθοράς στο πολυπληθέστερο κράτος της κεντρικής Αμερικής.

Η εισαγγελία είχε ήδη αποπειραθεί να αναστείλει τη νομική υπόσταση του κόμματος Movimiento Semilla («Κίνημα Σπόρος»), με το οποίο θριάμβευσε ο κ. Αρέβαλο στον δεύτερο γύρο (59% των ψήφων), και πολλαπλασίασε τις ενέργειές της εναντίον των δικαστικών του Ανώτατου Εκλογοδικείου (TSE), το οποίο έχει επικυρώσει το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας, προκαλώντας αντιδράσεις και οργισμένες διαδηλώσεις.

Το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Γουατεμάλα εξέφρασε την «ανησυχία του για ενέργειες που μοιάζουν προορισμένες να υπονομεύσουν την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας και του κράτους δικαίου», επίσης μέσω X.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε σε ανακοίνωση της διπλωματίας της πως είναι «βαθιά ανήσυχη για την εντατικοποίηση των προσπαθειών υπονόμευσης των αποτελεσμάτων των εκλογών με επιλεκτικές και αυθαίρετες νομικές και διαδικαστικές ενέργειες».

Ο γραμματέας του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) Λουίς Αλμάγκρο κατήγγειλε τις «απόλυτα ανάρμοστες και απαράδεκτες για ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα» ενέργειες αυτές.

Ο εισαγγελέας Σάντσες εργάζεται υπό την γενική εισαγγελέα Κονσουέλο Πόρας, που βρίσκεται σε μαύρη λίστα της Ουάσιγκτον για «διαφθορά», όπως και άλλοι δυο δικαστικοί που έχουν πρωταγωνιστήσει στις έρευνες σε βάρος του εκλεγμένου προέδρου, ο εισαγγελέας Ραφαέλ Κουρουτσίτσε και ο δικαστής και ο δικαστής Φρέντι Ορεγιάνα.

Στη χώρα οργανώθηκαν τους τελευταίους μήνες ογκώδεις διαδηλώσεις με κεντρικό αίτημα να παραιτηθεί η κυρία Πόρας, όπως αξίωσε και ο ίδιος ο Μπερνάρντο Αρέβαλο, αλλά η ίδια έχει καταστήσει σαφβές πως δεν έχει καμία τέτοια πρόθεση.