Έκθεση Κομισιόν: Σε πορεία «δημοκρατικής οπισθοδρόμησης» η Τουρκία

Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία παραμένει σε πρώιμο στάδιο εφαρμογής των κεκτημένων της ΕΕ τόσο στον τομέα του κράτους δικαίου, όσο και σε θεμελιώδη δικαιώματα.

Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις η έκθεση επισημαίνει «επιδεινώθηκαν μέχρι τις αρχές του 2023, αλλά μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2023, υπήρξε αξιοσημείωτη βελτίωση».

Σημειώνεται ότι «η Ελλάδα παρείχε γρήγορα ανθρωπιστική βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία, γεγονός που βοήθησε στην αποκλιμάκωση των εντάσεων και της ρητορικής. Ακολούθησαν αρκετά τηλεφωνήματα και συναντήσεις υψηλού επιπέδου».

Επιπλέον, η έκθεση κάνει λεπτομερή αναφορά στο θετικό κλίμα των συναντήσεων που ακολούθησαν μεταξύ των ηγετών και των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας.

Σημειώνεται, επίσης, ότι «από τον Φεβρουάριο του 2023, οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου μειώθηκαν δραστικά και δεν αναφέρθηκαν πτήσεις πάνω από ελληνικές κατοικημένες περιοχές».

Συνεχίζει να αρνείται την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας

«Η Τουρκία συνέχισε να αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και υποστήριξε επανειλημμένα μια λύση δύο κρατών στην Κύπρο, σε αντίθεση με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Σημειώνεται επίσης ότι δεν υπήρξαν μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης από την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο κατά την περίοδο αναφοράς.

Ειδική αναφορά γίνεται στην κλιμάκωση της έντασης, στην οποία οδήγησε η Τουρκία, στην Πύλα τον Αύγουστο του 2023.

«Αυτές οι εξελίξεις συνέχισαν να υπονομεύουν την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και επίτευξης συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού», τονίζει η Επιτροπή.

Υπονόμευση της ελευθερίας της έκφρασης και του πολιτικού πλουραλισμού

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ελευθερία της έκφρασης, τονίζοντας πως «η προεκλογική εκστρατεία του Μαΐου 2023 υπέστη περιορισμούς, με τα ιδιωτικά και τα δημόσια μέσα ενημέρωσης να μην εξασφαλίζουν τη συντακτική ανεξαρτησία και την αμεροληψία στην κάλυψή της».

Αναφέρεται δε ότι «ο πολιτικός πλουραλισμός συνέχισε να υπονομεύεται από τη στόχευση κομμάτων της αντιπολίτευσης και μεμονωμένων βουλευτών».

Στο μεταξύ, η συνεχιζόμενη άρνηση εφαρμογής ορισμένων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία.

Τι αναφέρεται για το μεταναστευτικό

Σε σχέση με την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, η Επιτροπή εκτιμά ότι η Τουρκία σημείωσε κάποια πρόοδο, με την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας προς όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να αποτελεί εκκρεμότητα». Σημειώνεται ότι συνολικά ο αριθμός των παράνομων διελεύσεων των συνόρων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας παρέμεινε σημαντικά χαμηλότερος από ό,τι πριν από την έγκριση της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας.

Πάντως, η Τουρκία συνέχισε να καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για να φιλοξενήσει και να καλύψει τις ανάγκες μιας από τις μεγαλύτερες προσφυγικές κοινότητες στον κόσμο.

Προβληματισμός για τη μονομερή εξωτερική πολιτική

Στην έκθεση τονίζεται ότι «η Τουρκία είναι ένας ενεργός και σημαντικός παράγοντας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ο οποίος αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο πλαίσιο της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας». Ωστόσο, η μονομερής εξωτερική πολιτική της Τουρκίας αναφορικά με τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή δεν συμβαδίζει με την ευρωπαϊκή κατεύθυνση.

Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία αναφέρεται πως η Τουρκία ενήργησε διευκολύνοντας «την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών, την ανταλλαγή αιχμαλώτων, τις συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και να εργαστεί για την αποκλιμάκωση και την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός». Συμπληρώνεται όμως ότι «απέφυγε να ευθυγραμμιστεί με τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ κατά της Ρωσίας».