Γάζα: Οι προσφυγικοί καταυλισμοί που δημιουργήθηκαν από το 1948 μέχρι σήμερα

Πυκνοκατοικημένοι, φτωχοί καταυλισμοί, συχνά στο στόχαστρο βομβαρδισμών και επιθέσεων.

Μέχρι την εκεχειρία, τον Ιανουάριο του 1949, περισσότεροι από 760.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχνονται από τη γη τους ή φεύγουν για να γλιτώσουν από τις εχθροπραξίες. Η μαζική αυτή έξοδος ονομάστηκε Νάκμπα, που σημαίνει καταστροφή.

Τότε περίπου 180.000 βρίσκουν καταφύγιο στη Λωρίδα της Γάζας, άλλοι κατευθύνονται προς τη Δυτική Όχθη και σε γειτονικές αραβικές χώρες όπως η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Συρία.

Δημιουργούνται προσφυγικοί καταυλισμοί για να τους φιλοξενήσουν προσωρινά, αφού εγγραφούν στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA).

Επί 75 συναπτά έτη το «δικαίωμα στην επιστροφή» που διεκδικούν οι Παλαιστίνιοι απορρίπτεται από το Ισραήλ, παρά το μη δεσμευτικό ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που υιοθετήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου του 1948.

Φτώχεια, εξαθλίωση, ελλείψεις στα στοιχειώδη

Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες της Λωρίδας της Γάζας, οι επιζώντες του πολέμου του 1948 και οι απόγονοί τους, εκπροσωπούν περίπου το 80% των 2,4 εκατ. κατοίκων, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.

Οι οκτώ προσφυγικοί καταυλισμοί του πολιορκημένου θύλακα καλύπτουν λιγότερα από 6,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε σύνολο 362 τετραγωνικών χλμ.

Η πυκνότητα του πληθυσμού εκεί είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως, με το ποσοστό φτώχειας να φτάνει το 81,5%, της ανεργίας στο 48,1% το 2022, ενώ οι ελλείψεις στα στοιχειώδη, για τον υπόλοιπο κόσμο, αγαθά είναι τεράστιες.

Ο ΟΗΕ κάλυπτε σε δομές που είχε οικοδομήσει ορισμένες από τις ανάγκες αυτές, φιλοξενώντας πάνω 620.000 πρόσφυγες πριν από τη σημερινή σύγκρουση.

Οι δομές αυτές δημιουργήθηκαν σε σκηνές, ενώ πλέον οι καταυλισμοί συνιστούν κανονικά κτήρια, συχνά με στοιχειώδεις υποδομές και πολύ κοντά το ένα στο άλλο.

Το 2007 που ανέλαβε τη διοίκηση των παλαιστινιακών εδαφών η Χαμάς, η Λωρίδα «πολιορκείται» και βρίσκεται αποκλεισμένη σε μεγάλο βαθμό.

Η ανθρωπιστική κρίση επιδεινώθηκε περαιτέρω όταν το Ισραήλ επέβαλε στις 9 Οκτωβρίου «πλήρη πολιορκία», στερώντας από τον πληθυσμό εκεί την παροχή νερού, τροφίμων και ηλεκτρικού ρεύματος.

Ποιοι είναι οι οκτώ καταυλισμοί

Βομβαρδισμοί του ισραηλινού στρατού έχουν πλήξει προσφυγικούς καταυλισμούς όπου πολλές κατοικίες, νοσοκομεία και σχολεία του ΟΗΕ υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν, κυρίως στην Τζαμπαλίγια.

Ο προσφυγικός καταυλισμός της Τζαμπαλίγια, που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, είναι ο μεγαλύτερος (1,4 τετραγ. χλμ), με περίπου 116.000 πρόσφυγες. Εκεί που ξεκίνησε το 1987 η πρώτη Ιντιφάντα που σηματοδοτεί τον ξεσηκωμό των Παλαιστίνιων κατά της ισραηλινής κατοχής. Η UNRWA λειτουργεί εκεί 26 σχολεία και δύο κέντρα υγείας, ενώ ένα τρίτο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.

Επίσης στο βόρειο τμήμα του θύλακα, ο καταυλισμός Σάτι, γνωστός επίσης ως Beach Camp, είναι ένας από τους πολυπληθέστερους με πάνω από 90.000 πρόσφυγες.

Στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, το Μπουρέιτζ φιλοξενεί περίπου 46.000 κατοίκους. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται οι καταυλισμοί Νουσεϊράτ (85.000 πρόσφυγες) και Μαγκάζι (33.000 πρόσφυγες). Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, 45 άνθρωποι σκοτώθηκαν το Σάββατο σε ισραηλινό βομβαρδισμό στο Μαγκάζι, όπου ισοπεδώθηκαν επτά κτίρια.

Στις ακτές της Μεσογείου, ο Ντέιρ ελ-Μπαλάχ, ο μικρότερος από τους καταυλισμούς, καταλαμβάνει μόλις 0,17 τετραγ. χλμ για 26.000 κατοίκους.

Αυτός της Χαν Γιούνις (νότια) φιλοξενεί πάνω από 88.000 πρόσφυγες, σύμφωνα με την UNRWA, η οποία διαχειρίζεται εκεί 20 σχολεία.

Στο νοτιότερο σημείο του θύλακα, ο καταυλισμός της Ράφα βρίσκεται κοντά στα αιγυπτιακά σύνορα όπου συγκεντρώνονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν εγκαταλείψει τις βορειότερες περιοχές.