ΚΟΣΜΟΣ

Πόσες πιθανότητες έχει μία περαιτέρω ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή

Πόσες πιθανότητες έχει μία περαιτέρω ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή
Τεράστιες καταστροφές στη Γάζα (AP Photo/Ariel Schalit, File)

Ο πόλεμος ανάμεσα σε Χαμάς και Ισραήλ είναι ξεκάθαρο πως φέρνει εκ νέου μετά από χρόνια νέα δεδομένα στις σχέσεις των χωρών της Μέσης Ανατολής.

Η κρίση που έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου δεν αφορά μόνο την Λωρίδα της Γάζας και το Τελ Αβίβ.

Σχέσεις στην περιοχή που μετά από δεκαετίες έδειχναν να έχουν πάρει μία πιο συγκαταβατική τροπή, βρίσκονται και πάλι στο «κόκκινο».

Η Ιορδανία απέσυρε την διπλωματική της αποστολή, παίρνοντας για πρώτη φορά εχθρική προς το Ισραήλ θέση, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. Απέναντι στο Ισραήλ φυσικά βρίσκεται και ο Λίβανος, έστω και μέσω των παραστρατιωτικών της Χεζμπολάχ αλλά αυτό δεν αναιρεί τα δεδομένα πως σε Βορρά, Ανατολή και Νότο σήμερα το Ισραήλ αντιμετωπίζει και πάλι τους «προαιώνιους» εχθρούς του.

Στον Βορρά το Ισραήλ έχει όμως ακόμη έναν αντίπαλο που λίγοι υπολογίζουν αν και μπορεί, αποδεδειγμένα, λόγω μεγέθους αλλά και σχέσεων με μεγάλη δύναμη να διαδραματίσει ρόλο.

Η Συρία δεν είναι καθόλου τυχαίο πως αποτελεί στόχο των ισραηλινών drone, από την αρχή μάλιστα της κρίσης και δεν είναι καθόλου προληπτικά τα πυρά των ισραηλινών howitzers στα συριακά εδάφη από θύλακες στους οποίους ο IDF ισχυρίζεται πως δέχεται χτυπήματα με αντιαρματικά και όλμους.

Η Συρία μπορεί πρακτικά να είναι μία χώρα που έχει διαλυθεί από τον μακροχρόνιο πόλεμο, τους ανηλεείς βομβαρδισμούς και τις εσωτερικές διαμάχες της αλλά λόγω μεγέθους και κυρίως λόγω των πολύ στενών σχέσεων με την Μόσχα διαθέτει ένα οπλοστάσιο που κανένας δεν γνωρίζει σήμερα με απόλυτη ακρίβεια το μέγεθος και την ισχύ του.

Κανένας δεν μπορεί να προδικάσει επίσης με τις παρούσες συνθήκες εάν η Δαμασκός βρεθεί μπροστά σε μία «θελκτική» προοπτική ανάκτησης των υψιπέδων του Γκολάν εάν θα την αφήσει να πάει χαμένη.

Υπάρχουν όμως και διαφορετικά δεδομένα συγκριτικά με τις προηγούμενες κρίσεις και κυρίως τους πολέμους που έχουν ξεσπάσει σε μία από τις πλέον «διακεκαυμένες» ζώνες του πλανήτη.

Σήμερα, για παράδειγμα, η Αίγυπτος φαίνεται να ακολουθεί έναν άκρως συμβιβαστικό δρόμο χωρίς εντάσεις και επιθετικότητα προς το Ισραήλ, έχοντας μάλιστα συναινέσει στο άνοιγμα του περάσματος της Ράφα αλλά και την δημιουργία πρόχειρου νοσοκομείου για Παλαιστίνιους τραυματίες αμάχους από την Γάζα.

Η Αίγυπτος είναι ξεκάθαρα κομβικός «παίχτης» στην περιοχή και όσο παραμένει ενδιάμεσος και σε ρόλο μεσολαβητή το Ισραήλ έχει το πάνω χέρι στο νότιο μέτωπο.

Εκτός από τους πολλούς, επικίνδυνους αλλά τοπικούς παράγοντες με τους οποίους το Ισραήλ έχει αιματηρό παρελθόν υπάρχει σήμερα στο κάδρο ένας, ο οποίος αν και πιο απομακρυσμένος δείχνει αποφασισμένος να κάνει κινήσεις στην περιοχή, αψηφώντας ακόμη και την πολύ ισχυρή στρατιωτική και όχι μόνο παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων και βάσεων στην περιοχή.

Η επίσκεψη Μπλίνκεν στο Τελ Αβίβ για τρίτη φορά μέσα σε ένα μήνα μπορεί να μην είχε «λεζάντα» - «μας ανησυχεί άκρως το Ιράν» και να είχε «ντυθεί» με το «θέλουμε απελευθέρωση των ομήρων και συνεννόηση για τις επόμενες κινήσεις στο πεδίο», αλλά είναι ξεκάθαρο πως ήθελε να ξεκαθαρίσει σε απόλυτο βαθμό στην Τεχεράνη πως οι ΗΠΑ δεν έχουν διάθεση να ανάψουν το φυτίλι στην μπαρουταποθήκη αλλά θα το κάνουν εάν δεν έχουν άλλη επιλογή.

Από την πλευρά, της η Τεχεράνη δεν είναι ξεκάθαρο εάν είναι έτοιμη να αποτολμήσει κάτι που στον 21ο αιώνα φαντάζει ακραίο.

Σε κάθε περίπτωση, με τις πιέσεις στην περιοχή να είναι τουλάχιστον ασύμμετρες και τις σχέσεις να κλυδωνίζονται επικίνδυνα, ένα βήμα παραπάνω από το Ιράν δεν είναι απίθανο να οδηγήσει τα πράγματα σε καταστάσεις που κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τι εξέλιξη θα είχαν.