Σύνοδος Κορυφής: Συμφωνία των «27» στα συμπεράσματα για τη Μέση Ανατολή

Το «αγκάθι» της συζήτησης ήταν εάν θα υπήρχε αναφορά σε «ανθρωπιστική παύση» ή «ανθρωπιστικές παύσεις». Οι 27 ηγέτες των κρατών μελών μετά από περίπου πέντε ώρες συζήτηση στις Βρυξέλλες, κατέληξαν σε συμφωνία για τα συμπεράσματα της Μέσης Ανατολής.

«Επιβεβαιώνοντας τη δήλωση των μελών του της 15ης Οκτωβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο τη Χαμάς για τις βάναυσες και αδιάκριτες τρομοκρατικές της επιθέσεις σε ολόκληρο το Ισραήλ. Η χρήση αμάχων ως ανθρώπινων ασπίδων από τη Χαμάς είναι μια ιδιαίτερα άθλια θηριωδία» επισημαίνουν.

Υπογραμμίζουν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει έντονα το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς τη Χαμάς να απελευθερώσει αμέσως όλους τους ομήρους χωρίς καμία προϋπόθεση.

Οι 27 επαναλαμβάνουν τη σημασία της διασφάλισης της προστασίας όλων των αμάχων ανά πάσα στιγμή σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και εκφράζει τη λύπη του για όλες τις απώλειες αμάχων.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την κατάσταση και τη συνέχεια που δόθηκε στα διάφορα σκέλη δράσης, συμπεριλαμβανομένων των συντονισμένων προσπαθειών για την παροχή βοήθειας στους πολίτες της ΕΕ.

Οι αρχηγοί των κρατών- μελών επαναλαμβάνουν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα και καλούν για συνεχή, ταχεία, ασφαλή και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση και βοήθεια για να φτάσει σε όσους έχουν ανάγκη μέσω όλων των απαραίτητων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων ανθρωπιστικών διαδρόμων και παύσεων για ανθρωπιστικές ανάγκες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεργαστεί στενά με τους εταίρους στην περιοχή για την προστασία των αμάχων, την παροχή βοήθειας και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε τροφή, νερό, ιατρική περίθαλψη, καύσιμα και καταφύγιο, διασφαλίζοντας ότι η βοήθεια αυτή δεν γίνεται κατάχρηση από τρομοκρατικές οργανώσεις.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει την ανάγκη να αποφευχθεί η περιφερειακή κλιμάκωση και να υπάρξει συνεργασία με τους εταίρους από την άποψη αυτή, συμπεριλαμβανομένης της Παλαιστινιακής Αρχής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συμβάλει στην αναβίωση μιας πολιτικής διαδικασίας στη βάση της λύσης των δύο κρατών, μεταξύ άλλων μέσω της προσπάθειας για την Ημέρα της Ειρήνης, και χαιρετίζει τις διπλωματικές πρωτοβουλίες για την ειρήνη και την ασφάλεια και υποστηρίζει τη διεξαγωγή μιας διεθνούς ειρηνευτικής διάσκεψης σύντομα.

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης της διάδοσης παραπληροφόρησης και παράνομου περιεχομένου και υπογραμμίζει τη νομική ευθύνη των πλατφορμών σε αυτό το πλαίσιο.

Μητσοτάκη - Αμπάς: Η Χαμάς δεν σας εκπροσωπεί

Τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης

Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη σταθερής ροής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.

Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε το μήνυμα που απηύθυνε και στη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη στο Κάιρο για την καταδίκη των τρομοκρατικών επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου και την θέση της Ελλάδας ότι η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση και δεν εκπροσωπεί τον Παλαιστινιακό λαό.

Επίσης, υπογράμμισε ότι ο μόνος νόμιμος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού είναι η Παλαιστινιακή Αρχή. Τόνισε τη διαχρονική στήριξη της Ελλάδας στη λύση δύο κρατών και υπογράμμισε ότι μόνο μια πολιτική λύση σε αυτή τη βάση μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους και τη σταθερότητα στην περιοχή.

Το ελληνικό σχέδιο των τεσσάρων σημείων

Ο πρωθυπουργός σε δήλωσή του ανέφερε τα τέσσερα βασικά σημεία που συνοψίζουν τη θέση της Ελλάδας για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διεξάγεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για τις εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η θέση της Ελλάδας, η οποία αποτυπώθηκε σήμερα, είναι πολύ σαφής και μπορεί να συνοψιστεί σε τέσσερα κεντρικά σημεία. Πρώτον, το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στη νόμιμη αυτοάμυνα, πάντα σύμφωνα με το διεθνές και το ανθρωπιστικό δίκαιο. Δέχτηκε μια πρωτοφανούς αγριότητας τρομοκρατική επίθεση και προφανώς έχει την υποχρέωση να αντιδράσει για να προστατεύσει την ασφάλεια των πολιτών του. Δεύτερον, αποδίδουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στην ανθρωπιστική κρίση, η οποία σήμερα έχει εκδηλωθεί στη Λωρίδα της Γάζας.

Γι’ αυτό και θεωρώ απολύτως επιβεβλημένο να ανοίξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι και εφόσον αυτό είναι απαραίτητο, να υπάρξει και μια ανθρωπιστική παύση, έτσι ώστε να μπορέσουν οι άμαχοι να προστατευθούν, να φτάσουν οι απαραίτητες προμήθειες σε αυτούς, οι οποίοι σήμερα συνθλίβονται μέσα στις μυλόπετρες αυτής της σύγκρουσης και να μπορέσουμε να προστατεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ανθρώπινες ζωές. Δεν θα κουραστώ να το λέω, η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση και δεν εκφράζει τα δίκαια αιτήματα του παλαιστινιακού λαού. Τρίτο σημείο, υποχρέωσή μας είναι να εξασφαλίσουμε να μην επεκταθεί αυτή η σύγκρουση, έτσι ώστε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να επηρεάσει τη Μέση Ανατολή. Τέταρτο σημείο: η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη σε μία λύση δύο κρατών για να αντιμετωπιστεί το παλαιστινιακό πρόβλημα. Μόνο τελικά μια πολιτική λύση θα μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες μακροπρόθεσμης ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή και θα έχω μάλιστα σήμερα το απόγευμα την ευκαιρία να μιλήσω τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Αμπάς και να του μεταφέρω τις πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής».

Ο διχασμός στα κράτη - μέλη

Νωρίτερα, ωστόσο, στην ιδιαίτερα κρίσιμη Σύνοδο Κορυφή, οι ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούσαν να φτάσουν σε συμφωνία στην κοινή διατύπωση γύρω από «ανθρωπιστικές παύσεις» και όχι μια «εκεχειρία» στον πόλεμο Χαμάς - Ισραήλ. «Δεν είναι όλα τα κράτη-μέλη στην ίδια πλευρά», επισήμαναν πολλά διεθνή ΜΜΕ.

«Μεταξύ των 27 υπάρχουν κράτη-μέλη, όπως η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο, τα οποία υποστηρίζουν παραδοσιακά τα δικαιώματα των Παλαιστινίων. Επίσης, χώρες όπως η Γαλλία και η Πολωνία τείνουν να βλέπουν τις εξωτερικές υποθέσεις από την οπτική γωνία της ασφάλειας, υιοθετώντας μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση και περιορίζονται σε αυτό», επισήμανε το CNNi.

Από την άλλη, υπήρχαν χώρες όπως η Αυστρία και η Γερμανία, για τις οποίες σε ό,τι έχει να κάνει με το Ισραήλ αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα, καθώς βαραίνει μέχρι και σήμερα ο ρόλος τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στο Ολοκαύτωμα.

«Μπορεί να υπάρξει εκτοπισμός παρόμοιος με αυτόν της Συρίας και του Ιράκ», δήλωσε στο CNN ανώτερος διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Αυτό έχει οδηγήσει σε τεράστιες διαιρέσεις στην ευρωπαϊκή κοινωνία -αύξηση του αντισημιτισμού και της ισλαμοφοβίας. Ιδανικά, θέλουμε να τελειώσει ο πόλεμος πριν επεκταθεί στα δικά μας σύνορα», λέει ο ίδιος.

Οι κορυφαίοι υποστηρικτές του Ισραήλ

Το Associated Press ανέφερε χαρακτηριστικά ότι τα κράτη της ΕΕ ήταν εδώ και καιρό διχασμένα ως προς την προσέγγισή τους απέναντι στο Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους. «Η βάναυση επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, η οποία άφησε πίσω της περισσότερους από 1.400 νεκρούς, και οι δυσκολίες των αμάχων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στη Γάζα έχουν εντείνει τη διχόνοια», τόνιζε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με το AP, η Αυστρία, η Γερμανία και η Ουγγαρία είναι μεταξύ των κορυφαίων υποστηρικτών του Ισραήλ. Η πρόκληση, κατά το AP, ήταν να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ της καταδίκης των επιθέσεων της Χαμάς, της υποστήριξης του δικαιώματος του Ισραήλ να αμύνεται και της διασφάλισης ότι τα δικαιώματα των αμάχων και στις δύο πλευρές προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο.

Στο βρετανικό BBC τόνιζαν πως «για εβδομάδες, η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον πόλεμο ήταν θολωμένη με ανάμεικτα μηνύματα, διπλωματικές γκάφες και αντικρουόμενες εθνικές απόψεις για την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση».

«Μετά από μέρες διαφωνίας, οι ηγέτες της ΕΕ στοχεύουν να καταλήξουν σε κοινή θέση. Το ζήτημα είναι αν θα υποστηρίξουν μια κατάπαυση του πυρός ή ανθρωπιστικές παύσεις στις μάχες», σημείωνε το BBC.

Η Ισπανία και η Ιρλανδία είναι πιο εναρμονισμένες με την παλαιστινιακή υπόθεση.
Ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ και ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα
επισκέφθηκαν το Ισραήλ την Τετάρτη. Αυτές οι διαφορετικές απόψεις επεκτείνονται και στην εκτελεστική εξουσία της ΕΕ. «Σε μια άκρως ασυνήθιστη κίνηση, περισσότεροι από 800 υπάλληλοι και διπλωμάτες της ΕΕ υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή επικρίνοντας την ''ανεξέλεγκτη'' υποστήριξή της στο Ισραήλ», κατέληγε το ρεπορτάζ του BBC.