«Iron Dome»: Πώς λειτουργεί το ισραηλινό υπερόπλο - Γιατί ενδιαφέρει την Ελλάδα

Σε συνθήκες πολέμου εξελίχθηκε η αναχώρηση του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς από το Τελ Αβίβ, καθώς λίγο πριν την απογείωση του αεροσκάφους, ήχησαν οι σειρήνες στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, με αποτέλεσμα να εκκενωθεί άμεσα το αεροσκάφος. Κάποιοι απο τους επιβαίνοντες ξάπλωσαν στο έδαφος, ενώ ο Όλαφ Σολτς φυγαδεύτηκε σε πιο ασφαλές σημείο. Η ιστορία είχε αίσιο τέλος, καθώς ενεργοποιήθηκε το ισραηλινό πυραυλικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας IRON DOME και εξουδετέρωσε στον αέρα τις ρουκέτες της Χαμάς. Το IRON DOME, το αμυντικό υπερόπλο των Ισραηλινών αποδείχτηκε για ακόμα μια φορά ανεκτίμητο.

Με την έναρξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή, ο «Σιδερένιος Θόλος» που βρίσκεται στο οπλοστάσιο του Ισραήλ από το 2011-σύμφωνα με πληροφορίες- αναχαίτισε περίπου το 90% των βλημάτων που εκτοξεύτηκαν προς το Ισραήλ.

Όλα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του Λιβάνου το 2006, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε χιλιάδες ρουκέτες σε βόρειες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Χάιφα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολλές απώλειες.

Οι επιθέσεις του 2006 ώθησαν το Ισραήλ να αναπτύξει το δικό του σύστημα αεράμυνας με κύριο σκοπό την προστασία κατοικημένων περιοχών από εχθρικές ρουκέτες, κυρίως προερχόμενες από τη Λωρίδα της Γάζας ή τον Νότιο Λίβανο.

Ανίχνευση, διαβίβαση πληροφοριών, αυτόματη πυροδότηση

Απο την έναρξη του πολέμου οι σειρήνες ηχούσαν στις πόλεις στόχους της Χαμάς, αλλά οι δεκάδες ρουκέτες που έσκιζαν τον ουρανό δεν έφταναν ποτέ στο έδαφος. Ο «σιδερένιος θόλος» ήταν η ασφάλεια ζωής των Ισραηλινών.

Πρόκειται ίσως για το ισχυρότερο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο που έχει τρία στοιχεία: ένα ραντάρ που ανιχνεύει τους εισερχόμενους πυραύλους, ένα σύστημα εντολών και ελέγχου που καθορίζει το επίπεδο απειλής και έναν αναχαιτιστή. Kαθε φορά που εκτοξεύεται ένας πύραυλος προς το Ισραήλ, το ραντάρ ανίχνευσης και εντοπισμού ανιχνεύει την τροχιά του και διαβιβάζει τις πληροφορίες στο σύστημα ελέγχου όπλων, το οποίο "σε χρόνο μηδέν" ανιχνεύει την ταχύτητα και τον αναμενόμενο στόχο του πυραύλου. Στην περίπτωση που ο πύραυλος κατευθύνεται προς κατοικημένη περιοχή ή μια στρατηγική εγκατάσταση, ο εκτοξευτής πυροδοτεί αυτόματα τον πύραυλο Tamir και ο πύραυλος καταστρέφεται στον αέρα εξουδετερώνοντας την απειλή.

Όπως επισημαίνουν στρατιωτικοί αναλυτές: "ανάλογα με την απόσταση που εκτοξεύεται ο πύραυλος από τη Λωρίδα της Γάζας, οι Ισραηλινοί έχουν απο 15 έως 90 δευτερόλεπτα για να ξεφύγουν και να προστατευτούν".

Σημειώνεται ότι το σύστημα είναι κινητό και απαιτεί μόνο λίγες ώρες για να εγκατασταθεί. Σύμφωνα με τη Raytheon και το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, μια ενιαία πυροβολαρχία αποτελείται από τρεις με τέσσερις εκτοξευτές και το Ισραήλ διαθέτει τουλάχιστον δέκα μπαταρίες.

Οι αναχαιτιστές πυραύλων έχουν μήκος 3 μέτρα, έχουν διάμετρο περίπου 15 εκατ. και ζυγίζει 90 κιλάκατά την εκτόξευση. Η κεφαλή εικάζεται ότι φέρει 11 κιλά ισχυρών εκρηκτικών, ενώ η αυτονομία του υπολογίζεται από 4 km έως 70 km (2,5 μίλια έως 43 μίλια). Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, Rafael Defense Systems, μια μόνο μπαταρία μπορεί να προστατεύσει μια μεσαίου μεγέθους πόλη.

Πάντως, ένας αμυντικός πύραυλος εκτοξεύεται μόνο όταν είναι σαφές ότι το βλήμα κατευθύνεται σε κατοικημένη περιοχή. Ο πύραυλος-αναχαιτιστής δεν χτυπά άμεσα το άλλο βλήμα, αλλά εκρήγνυται κοντά του για να το καταστρέψει. Όμως, τα συντρίμμια που πέφτουν απο την εξουδετέρωση του πυραύλου, μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς και υλικές ζημίες.

Τι συνέβη στην περίπτωση της επίθεσης της Χαμάς

Σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, το ΙRON DOME μπορεί να σταματήσει σχεδόν κάθε πύραύλο μικρού βεληνεκούς που εκτοξεύει η Χαμάς ή η οργάνωση Χεζμπολάχ απο τον Λίβανο. Ωστόσο, την 7η Οκτωβρίου μετά από καταιγισμό ρουκετών από τη Χαμάς, φάνηκε ότι υπήρξαν κενά ασφαλείας. Μέσα σε 20 λεπτά η Χαμάς εκτόξευσε πάνω από 5.000 πυραύλους Salvo με αρκετούς απο αυτούς να καταφέρνουν να φτάσουν στο στόχο τους.

Εδώ και αρκετά χρόνια, η Χαμάς προσπαθεί να βρει τα τρωτά σημεία του αμυντικού συστήματος. Η Χαμάς αναπτύσσει συνεχώς την τεχνολογία των πυραύλων της, με τη βοήθεια του Ιράν και με την πάροδο των ετών έχει αυξήσει το βεληνεκές τους, έτσι ώστε να καλύπτουν μεγάλες πόλεις του Ισραήλ, μεταξύ αυτών τη πρωτεύσουσα, το Τελ Αβίβ, ακόμη και την Ιερουσαλήμ. Ένας πύραυλος που εκτοξεύεται από τη Χαμάς είναι πολύ φθηνότερος από τον πύραυλο Tamir που εκτοξεύεται απο το σύστημα IRON DOME για να τον αναχαιτίσει, ο οποίος κοστίζει περίπου 40.000 δολάρια.

Σε αντίθεση με τα συστήματα αεράμυνας που έχουν σχεδιαστεί για να σταματούν βαλλιστικούς πυραύλους, το ΙRON DOME στοχεύει μη κατευθυνόμενους πυραύλους μικρής εμβέλειας, δηλαδή τον ​​τύπο που εκτοξεύεται συχνά από μαχητικές ομάδες στη Γάζα.

Η χρηματοδότηση του προγράμματος

Το ΙRON DOME σε πρώτη φάση αναπτύχθηκε χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ, αλλά απο το 2011 οι Αμερικανοί επένδυσαν στον "Σιδερένιο Θόλο" και άρχισαν να υποστηρίζουν οικονομικά το πρόγραμμα. Έπειτα, το Κογκρέσο πίεσε για κοινή χρήση της τεχνολογίας και συμπαραγωγή, ανοίγοντας τον δρόμο για τη συμμετοχή της Raytheon. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ξοδέψει πάνω από 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια για το πρόγραμμα ΙRON DOME, ενώ προμηθεύτηκε δύο από τα ισραηλινά αμυντικά συστήματα, τα οποία παραδόθηκαν στα τέλη του 2020. Αμερικανικές ανοιχτές πηγές αναφέρουν ότι "Ένα απο αυτά έχει αναπτυχθεί στη νήσο Γκουάμ".

Η οικονομική υποστήριξη έγινε στο πλαίσιο ενός μεγαλύτερου πακέτου στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, ύψους 38 δισ. δολαρίων, που ξεκίνησε από το 2019 και θα διαρκέσει έως το 2028.

Ελληνικό ενδιαφέρον για το IRON DOME

Τα τελευταία χρόνια Αθήνα και Τελ Αβίβ έχουν σφυρηλατήσει μια ισχυρή στρατηγική σχέση, ενώ έχουν γίνει κινήσεις για συνεργασίες στην αμυντική βιομηχανία των δύο χωρών, όπως και στην αμυντική τεχνολογία.

Η Ελλάδα έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον αγοράς του αμυντικού συστήματος IRON DOME, η ενσωμάτωση του οποίου στην αντιαεροπορική ομπρέλα της χώρας μας, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα αντιαεροπορικά συστήματα που ήδη διαθέτουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, θα μετέτρεπε τον εθνικό εναέριο χώρο πάνως από το Αιγαίο και στον Έβρο, σε "No escape zone" απέναντι σε κάθε προσπάθεια επίθεσης με χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

H αγορά του Iron Dome από την Ελλάδα έχει απασχολήσει τη Τουρκία, καθώς το IRON DOME έχει δοκιμαστεί με επιτυχία κατά πυραύλων cruise, drone και πυραύλων αέρoς – εδάφους.

Η χώρα μας που αντιμετωπίζει έναν συνεχώς αυξανόμενο στόλο τουρκικών UAV τα οποία επιχειρούν στο Αιγαίο και τη Ανατ. Μεσόγειο, έχει προχωρήσει ήδη σε κινήσεις για την αντιμετώπισής τους, με την αγορά anti-UAV συστήματος που έχει στηθεί και δοκιμάζεται στο Αιγαίο, για να είναι πανέτοιμο όποτε απαιτηθεί, αλλά και δεδομένου ότι η αναχαίτισή των drones από τα μαχητικά μας αεροσκάφη είναι εντελώς ασύμφορη.