ΕΕ: Μεσανατολικό και πιθανοί τρόποι κοινής δράσης στο τραπέζι της έκτακτης Συνόδου

Το έκτακτο αυτό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τη Μέση Ανατολή συγκάλεσε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου 14 Οκτωβρίου, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, προκειμένου να χαραχθεί η «κοινή δράση» της ΕΕ.

Την Κυριακή 15 Οκτωβρίου, σε μια δήλωση «που καθορίζει την κοινή θέση της ΕΕ», οι ευρωπαίοι ηγέτες επαναλαμβάνουν «το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται σύμφωνα με το ανθρωπιστικό και το διεθνές δίκαιο» απέναντι σε βίαιες και αδιάκριτες επιθέσεις, όπως αυτές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Παράλληλα, οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν την ανάγκη προστασίας των αμάχων και την παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί από Ισραηλινά πυρά και προετοιμάζεται μια χερσαία επίθεση.

Αυτή η κοινή δήλωση των 27 χωρών της ΕΕ ήρθε δύο ημέρες μετά την επίσκεψη της Φον ντερ Λάιεν στο Ισραήλ (13 Οκτωβρίου), που προκάλεσε έντονη κριτική και αντιδράσεις από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και από ευρωβουλευτές. Η Φον ντερ Λάιεν κατηγορήθηκε ότι πρώτον υπερέβη των εξουσιών της, διότι την εξωτερική πολιτική της ΕΕ τη χαράσσει το Συμβούλιο (κράτη-μέλη) και δεύτερον διότι σε συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, η Φον ντερ Λάιεν τόνισε το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, παραλείποντας να αναφερθεί στην ανάγκη «σεβασμού του διεθνούς δικαίου» - κάτι το οποίο είχε υπογραμμίσει νωρίτερα το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ και ο Ύπατος Εκπρόσωπος, Ζ. Μπορέλ.

Στην κοινή δήλωσή τους, οι 27 χώρες της ΕΕ, επιβεβαιώνουν τη σημασία παροχής επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας και εκφράζουν την ετοιμότητά τους να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους αμάχους στη Γάζα, σε συντονισμό με τους εταίρους τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η βοήθεια αυτή δεν θα φτάσει σε χέρια τρομοκρατών. Εν τω μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τον τριπλασιασμό της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας σε πάνω από 75 εκ. ευρώ, καθώς και το άνοιγμα αερογέφυρας για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με πτήσεις προς την Αίγυπτο - με την ελπίδα ότι όταν ανοίξει κάποιο πέρασμα θα φτάσουν στη Γάζα μέσω του ΟΗΕ και των ανθρωπιστικών οργανώσεων με τις οποίες συνεργάζεται η ΕΕ.

Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας θα είναι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Οι τραγικές σκηνές στη Λωρίδα της Γάζας ως αποτέλεσμα της πολιαρκίας και της έλλειψης βασικών αναγκών σε συνδυασμό με την καταστροφή που προκλήθηκε από τους βομβαρδισμούς, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη διεθνή κοινότητα», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολη-πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.

«Ο ανθρώπινος πόνος δεν μπορεί να είναι διαπραγματευτικό χαρτί», τόνισε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, επισημαίνοντας ότι πρέπει να δοθεί στα Ηνωμένα Έθνη ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας για την παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας. Από την πλευρά του ο αρμόδιος Επίτροπος, Γιανες Λέναρτσιτς τόνισε ότι «το συνοριακό πέρασμα της Ράφα πρέπει να ανοίξει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση».

Το θέμα των 155 ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, θα βρεθεί επίσης στο επίκεντρο των συζητήσεων των ευρωπαίων ηγετών σήμερα. Στην κοινή δήλωσή τους οι «27» καλούν τη Χαμάς να απελευθερώσει αμέσως και χωρίς προϋποθέσεις όλους τους ομήρους. Χθες βράδυ ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Εμίρη του Κατάρ σχετικά με τις προσπάθειες που γίνονται για απελευθέρωση των ομήρων. Η ΕΕ έχει χαρακτηρίσει τη Χαμάς ως «τρομοκρατική οργάνωση», εδώ και πάνω από μία δεκαετία και συνεπώς δε συνομιλεί μαζί της, γι' αυτό και γίνονται διπλωματικές προσπάθειες μέσω χωρών όπως το Κατάρ, εξηγούσε ευρωπαίος αξιωματούχος.

Καθώς αυξάνεται η ένταση στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με το Λίβανο, ένα ακόμα σημαντικό θέμα που θα συζητηθεί στη σημερινή άτυπη Σύνοδο Κορυφής, είναι οι προσπάθειες για την αποφυγή περιφερειακής κλιμάκωσης του πολέμου. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες ενδέχεται να ζητήσουν κατάπαυση του πυρός. Στην κοινή δήλωσή τους οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν: «Υπογραμμίζουμε την ανάγκη ευρείας συνεργασίας με τις νόμιμες παλαιστινιακές αρχές καθώς και με περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους που θα μπορούσαν να παίξουν θετικό ρόλο στην αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης», ενώ παράλληλα εκφράζουν τη δέσμευσή τους για μια «διαρκή ειρήνη που βασίζεται στη λύση των δύο κρατών, διπλασιάζοντας τις προσπάθειες στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή».

Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για τις συνέπειες της κρίσης στη Μέση Ανατολή στο εσωτερικό της ΕΕ, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια και τη μετανάστευση. «Η σύγκρουση θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για την ασφάλεια των κοινωνιών μας. Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, έχει τη δυνατότητα να επιδεινώσει τις εντάσεις μεταξύ των κοινοτήτων και να τροφοδοτήσει τον εξτρεμισμό» τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή του , επισημαίνοντας παράλληλα το «μεγάλο κίνδυνο» νέων μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη.