ΚΟΣΜΟΣ

Πόλεμος με πυρά και δηλώσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς - Σαρωτικοί βομβαρδισμοί στη Γάζα

Πόλεμος με πυρά και δηλώσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς - Σαρωτικοί βομβαρδισμοί στη Γάζα
Fatima Shbair / AP

Μαίνεται ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, την ώρα που οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές μετρούν εκατοντάδες απώλειες με τους νεκρούς να ξεπερνούν συνολικά τους 1.500. Μετά τις εκατέρωθεν απειλές ένα «παράθυρο» διαλόγου από την πλευρά της Χαμάς τελικά μοιάζει δύσκολο μετά τις νέες απειλές του Ισραηλινού πρωθυπουργού και έπειτα από το μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων και τον ολικό αποκλεισμό της Γάζας από το Ισραήλ.

Μπορεί η Χαμάς να δήλωσε «ανοιχτή» σε «πιθανή εκεχειρία», ωστόσο το Ισραήλ ετοιμάζεται για μια «μαζική επίθεση» που «δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε σε διάγγελμά του το βράδυ της Δευτέρας (9/10) ο Μπενιανίμ Νετανιάχου, προαναγγέλοντας νέο γύρο βομβαρδισμών καθώς «η Χαμάς ήθελε πόλεμο και θα τον έχει».

«Ετοιμάζουμε επίθεση που θα μείνει στην ιστορία»

«Όλοι οι εχθροί μας γνωρίζουν ότι ήταν τρομερό λάθος να επιτεθούν στο Ισραήλ. Αυτό που θα κάνουμε τις επόμενες ημέρες θα μείνει στην ιστορία», ανέφερε με νόημα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, αψηφώντας τις δηλώσεις του ανώτερου αξιωματούχου Moussa Abu Marzouk στο Al Jazeeraο οποίος ερωτηθείς αν η ισλαμιστική οργάνωση είναι πρόθυμη να συζητήσει μια «πιθανή κατάπαυση του πυρός», τόνισε ότι είναι «ανοιχτή σε κάτι τέτοιο» και «σε κάθε πολιτικό διάλογο», αφού «πέτυχε τους στόχους της».

Ωστόσο, στέλεχος της Χαμάς νωρίτερα διαμήνυε ότι «δεν υπάρχει δυνατότητα διαπραγμάτευσης με το Ισραήλ», ενώ με τελεσίγραφό της η Χαμάς προχώρησε σε μια τρομακτική απειλή κατά του Ισραήλ, τονίζοντας ότι οι ταξιαρχίες Al-Qassam θα αρχίσουν να εκτελούν έναν Ισραηλινό όμηρο ως αντίποινα για κάθε νέο ισραηλινό βομβαρδισμό κατοικιών αμάχων.

Στο μεταξύ, το Ισραήλ απαντά στα χτυπήματα της Χαμάς με έναν συνεχή βομβαρδισμό της Γάζας, ενώ νωρίτερα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι «η απάντηση του Ισραήλ θα αλλάξει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή».

Δείτε live εικόνα από τη Γάζα:

Σημειώνεται, ότι ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι έχει επανακτήσει τον έλεγχο σε όλους τους οικισμούς γύρω από τη Γάζα, εξακολουθώντας να σφυροκοπά από αέρος την ευρύτερη περιοχή, με τους μαχητές της Χαμάς να συνεχίζουν να περνούν τα σύνορα προς το Ισραήλ.

Κινητικότητα υπάρχει μόνο από την πλευρά των αραβικών χωρών, που δηλώνουν έτοιμες να μεσολαβήσουν για την αποκλιμάκωση της έντασης.

Την ίδια ώρα, κατακραυγή έχει προκαλέσει το γεγονός ότι οι μαχητές της Χαμάς πήραν ομήρους -ορισμένοι εκ των οποίων έχουν εντοπιστεί νεκροί- ενώ σκότωσαν και τουλάχιστον 260 αμάχους που βρίσκονταν σε μουσικό φεστιβάλ κοντά στα σύνορα.

Ισραηλινά ΜΜΕ μεταδίδουν ότι η Χαμάς έχει μεταφέρει τους ομήρους -μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι- στη Γάζα, με στόχο να τους ανταλλάξει με Παλαιστίνιους κρατούμενους από το Ισραήλ.

Χαμάς: Δεν θα διαπραγματευθούμε ενώ δεχόμαστε επίθεση

Όπως όλα δείχνουν, το ενδεχόμενο εκεχειρίας μοιάζει όλο και πιο δύσκολο, αφού εκπρόσωπος της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, όπως μεταδίδει το Sky News, δήλωσε ότι «δεν θα διαπραγματευτούμε για τους Ισραηλινούς αιχμαλώτους ενώ δεχόμαστε πυρά».

Συγκεκριμένα, ο Abu Ubaida, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα τόνισε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να είναι έτοιμο να «πληρώσει το τίμημα» σε αντάλλαγμα για την ελευθερία των αιχμαλώτων.

Νετανιάχου: Οι αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα είναι μόνο η αρχή

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, σε νεότερες δηλώσεις του, ανέφερε ότι υπάρχουν ακόμα Παλαιστίνιοι ένοπλοι εντός του Ισραήλ.

Ο ίδιος κάλεσε την αντιπολίτευση σε σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας.

Εξίσωσε δε τις φρικαλεότητας της Χαμάς με αυτές του ISIS, λέγοντας πως ένοπλοι δολοφόνησαν παιδιά αφού πρώτα τους είχαν περάσει χειροπέδες.

«Σκοπός μας είναι η ενότητα της χώρας. Είμαστε όλοι ενωμένοι αυτή τη στιγμή» τόνισε και συνέχισε: «Το πιο σημαντικό είναι να μην χάνουμε την ψυχραιμία μας. Γνωρίζω ότι όλοι θέλουμε απτά αποτελέσματα, αλλά θα χρειαστεί χρόνος» συμπλήρωσε.

«Σε οποιοδήποτε μέρος επιχειρεί η Χαμάς θα μετατραπεί σε ερείπια. Αυτό συμβαίνει ήδη και θα συνεχίσει να συμβαίνει» υπογράμμισε ο Νετανιάχου προειδοποιώντας για τη συνέχιση των χτυπημάτων.

«Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Ισραήλ με κάθε τρόπο και οι εχθροί του Ισραήλ καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό» συμπλήρωσε, ευχαριστώντας τη Δύση για τη στάση της.

Το Ισραήλ διακόπτει πλήρως την παροχή νερού στη Γάζα

Την ίδια ώρα, η Διοίκηση του Εσωτερικού Μετώπου του Ισραήλ έδωσε εκ νέου οδηγίες στους πολίτες να προμηθεύονται τρόφιμα και φάρμακα, ζητώντας τους να είναι έτοιμοι για διάφορες καταστάσεις.

«Πρέπει να ετοιμάσετε εξοπλισμό που θα επιτρέψει σε εσάς και την οικογένειά σας να παραμείνετε στην προστατευόμενη περιοχή για έως και 72 ώρες, ο οποίος θα πρέπει να περιλαμβάνει παροχή νερού 3 λίτρων ανά άτομο, προμήθεια ξηρών και κονσερβοποιημένων τροφίμων, φακοί μπαταρίας, μέσα λήψης ειδοποιήσεων και ενημερώσεων (ραδιόφωνο με μπαταρίες και φορητές μπαταρίες για κινητά τηλέφωνα), φάρμακα και κουτί πρώτων βοηθειών, προσωπικά έγγραφα και μετρητά, εξοπλισμός για μωρά ή ζώα».

Ο Ερντογάν ζητεί από τους Παλαιστίνιους να «σταματήσουν να παρενοχλούν» τους Ισραηλινούς

Στο μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε από τους Παλαιστίνιους να «σταματήσουν να παρενοχλούν» τους Ισραηλινούς.

«Ζητάμε από το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς του στα παλαιστινιακά εδάφη και από τους Παλαιστίνιους να σταματήσουν να παρενοχλούν τους ισραηλινούς οικισμούς», δήλωσε.

Τι ρόλο θα παίξουν Αίγυπτος, Κατάρ, ΗΠΑ και Τουρκία στον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς

Υπάρχει η Αίγυπτος, ο «παραδοσιακός» μεσολαβητής μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς αλλά και άλλα κράτη, όπως το Κατάρ, που θα μπορούσαν να ασκήσουν κάποια επιρροή. Όμως η πρωτοφανής επίθεση της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης εναντίον του Ισραήλ, με τις απαγωγές ομήρων, και το εύρος της ισραηλινής απάντησης περιπλέκουν τις πιθανότητες μιας επιτυχούς διαμεσολάβησης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Κατά πόσο το εύρος της σύγκρουσης και το πολιτικό πλαίσιο στο Ισραήλ περιπλέκουν το έργο των μεσολαβητών;

«Το πρωτοφανές μέγεθος της σύγκρουσης ασφαλώς θα απαιτήσει μια διαφορετική μεσολάβηση και παρέμβαση, σε σύγκριση με όλες τις προηγούμενες», εκτιμά ο Χάσνι Αμπίντι, ο διευθυντής του Κέντρου Μελετών και Έρευνας για τον Αραβικό Κόσμο και τη Μεσόγειο, που εδρεύει στη Γενεύη.

«Αμφιβάλλω αν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε τώρα μια μεσολαβητική προσπάθεια», σχολίασε ο Ντενίς Μποσάρ, σύμβουλος, αρμόδιος για θέματα Μέσης Ανατολής, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (Ifri). Η επίθεση κατέδειξε τις αδυναμίες των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας και πληροφοριών και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα θελήσει κατ’ αρχάς, «για λόγους εσωτερικής πολιτικής, να εμφανιστεί ως ισχυρός άνδρας» που θα κερδίσει τον πόλεμο, πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την Ανιές Λεβαλουά, την αντιπρόεδρο του Ινστιτούτου Έρευνας και Μελετών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής (iReMMO), «η σύνθεση της ισραηλινής κυβέρνησης, με την παρουσία των ριζοσπαστών, περιπλέκει τα δεδομένα» και δεν είναι βέβαιο ότι η ακροδεξιά ισραηλινή κυβέρνηση θα αποδεχθεί οποιαδήποτε μεσολάβηση προς το παρόν.

Επιπλέον, δεν αποκλείεται η Χαμάς «που αισθάνεται επίσης ισχυρή έπειτα από μια τέτοια επιχείρηση», να αρνηθεί μια μεσολάβηση.

Νωρίτερα, ένα στέλεχος της Χαμάς που εδρεύει στην Ντόχα είπε ότι προς το παρόν δεν είναι εφικτή «καμία διαπραγμάτευση» με το Ισραήλ.

Η Λεβαλουά πιστεύει ωστόσο ότι «θα υπάρξει κάποια στιγμή που η Χαμάς θα χρειαστεί να βρει μια διέξοδο, ακόμη και απέναντι στον δικό της πληθυσμό (σ.σ. της Γάζας) που θα πληρώσει το βαρύτερο τίμημα».

Για τον Ντενίς Μποσάρ, το ζήτημα των Ισραηλινών ομήρων θα μπορούσε επίσης να παίξει κάποιον θετικό ρόλο για την έναρξη διαπραγματεύσεων, αλλά για ανθρωπιστικούς λόγους και όχι για πολιτικούς.

Γιατί η Αίγυπτος θεωρείται ο «φυσικός» μεσολαβητής;

Στις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών, η Αίγυπτος αναλάμβανε να μεσολαβήσει - και λόγω της γεωγραφικής της θέσης. «Η Χαμάς διατηρεί καλές σχέσεις με την Αίγυπτο καθώς η μοναδική ανοιχτή χερσαία δίοδος (της Γάζας) είναι με τη χώρα αυτήν, είπε ο Μποσάρ, υπενθυμίζοντας ότι «στο παρελθόν οι Αμερικανοί παρακάλεσαν άπειρες φορές την Αίγυπτο» να μεσολαβήσει.

Η Αίγυπτος «θα κάνει τα πάντα για να διαδραματίσει αυτόν τον ρόλο επειδή είναι ουσιαστικής σημασίας για την ίδια να εμφανίζεται ως περιφερειακή δύναμη», σημείωσε η Ανιές Λεβαλουά. «Είναι ένας ρόλος τον οποίο μπορεί να αναλάβει σε συνεργασία με άλλες χώρες», όπως με τις ΗΠΑ ή με χώρες της ΕΕ, όπως η Γαλλία που διατηρεί «στενές» σχέσεις με το Κάιρο.

Νωρίτερα εξάλλου, η αιγυπτιακή προεδρία ανέφερε ήδη ότι εντείνει τις επαφές της για «να σταματήσει η κλιμάκωση» της σύγκρουσης.

Η δέσμευση των ΗΠΑ υπέρ του Ισραήλ θα μπορούσε να παρεμποδίσει μια πιθανή μεσολάβηση;

Οι ΗΠΑ επαναβεβαίωσαν αμέσως τη στήριξή τους στο Ισραήλ, όμως οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν έχει πολύ καλές σχέσεις με τον Νετανιάχου. Και, μέχρι τώρα, η Ουάσινγκτον δεν έδειχνε πρόθυμη να επενδύσει ξανά στο Μεσανατολικό, εξήγησε η Ανιές Λεβαλουά. «Αναμφίβολα, κάποιοι θα εκφράσουν την επιθυμία για μια αμερικανική μεσολάβηση. Αλλά, ενόψει των προεδρικών εκλογών (του 2024) αυτό είναι δύσκολο», πρόσθεσε.

Και τι γίνεται με χώρες όπως η Τουρκία;

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσέγγισε το Ισραήλ, έπειτα από χρόνια εντάσεων και παράλληλα διατηρεί καλές σχέσεις με τη Χαμάς. «Η Τουρκία μπορεί έτσι να θέλει να εμφανιστεί ως μεσολαβητής ικανός να συνομιλήσει και με τις δύο πλευρές, αλλά οι πιθανότητες επιτυχίας της είναι περιορισμένες», εξήγησε η Λεβαλουά.

Τι ρόλο μπορεί να παίξει το Κατάρ;

«Το Κατάρ συνέβαλε οικονομικά, γεμίζοντας τα ταμεία της Χαμάς», υπενθύμισε ο Χάσνι Αμπίντι, καταβάλλοντας για παράδειγμα τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων στη Γάζα.

«Η Ντόχα χρηματοδοτεί την επιβίωση της Λωρίδας της Γάζας, σε συμφωνία με το Ισραήλ. Ξέρουμε επομένως ότι το Κατάρ έχει τα μέσα για να πιέσει τη Χαμάς», είπε η Λεβαλουά.

Η Ντόχα, που συχνά μεσολαβεί για την απελευθέρωση ομήρων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, θα μπορούσε κατά συνέπεια να συμμετάσχει σε μια «κοινή προσπάθεια» με την Αίγυπτο, για να αποκατασταθεί η ηρεμία στο Ισραήλ, εκτιμούν οι ειδικοί.