Ναγκόρνο Καραμπάχ: Η αιματηρή ιστορία συγκρούσεων και ο θύλακας που αρνείται να παραδοθεί

Οι μάχες ανάμεσα στις δυνάμεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν σχεδόν μονοπωλούσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον τον Σεπτέμβριο του 2020.

Το Μπακού έχοντας την άμεση στήριξη της Τουρκίας, τα δισεκατομμύρια από το φυσικό αέριο αλλά και την ανοχή της Μόσχας αποφάσισε να πάρει πίσω τα εδάφη που είχε χάσει στον πρώτο πόλεμο ανάμεσα στις δύο χώρες ο οποίος κλιμακώθηκε την διετία 1992 – 1994.

Το αποτέλεσμα ήταν περισσότεροι από 6.000 νεκροί και ουσιαστικά κατεστραμμένες οι περισσότερες οικιστικές περιοχές στον ανεξαρτητοποιημένο αλλά όχι διεθνώς αναγνωρισμένο θύλακα στον οποίο ζουν κυρίως Αρμένιοι.

Η σημερινή εξέλιξη έρχεται σε μία στιγμή που οι συνθήκες για το Αζερμπαϊτζάν και τον Πρόεδρο της χώρας Αλίεφ είναι και πάλι σε ιδανική αφετηρία.

Από την μία, η Μόσχα έχει εδώ και περίπου δύο μήνες δώσει εντολή εκκένωσης της ζώνης ασφαλείας και εγγυήσεων που περισσότεροι από 2.000 Ρώσοι στρατιώτες ως ειρηνευτική δύναμη είχαν εγκατασταθεί στην λήξη των σύντομων εχθροπραξιών πριν από τρία χρόνια.

Η κρίση που βιώνει η Μόσχα και έχουν φυσικά άμεση συνάρτηση με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν αναγκάσει τη Ρωσία να προχωρήσει σε ανάκληση των πιο αξιόμαχων δυνάμεων που διαθέτει σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα συμφέροντα του Ρώσου Προέδρου στα ουκρανικά εδάφη ουσιαστικά επέβαλλαν την συγκεκριμένη κίνηση.

Η αλήθεια είναι βέβαια πως το «Αρτσάχ» όπως ονομάζεται η συγκεκριμένη ζώνη στα Αρμένικα είχε ξεκινήσει να αποκλείεται από ζωτικής σημασίας τροφοδοσία από τις δυνάμεις του Μπακού από τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ο ορεινός διάδρομος του Λάτσιν, το μοναδικό πέρασμα και σύνδεση του Καραμπάχ με την ηπειρωτική Αρμενία ελέγχεται ουσιαστικά αν και όχι πλήρως από τον στρατό των Αζέρων.

Το «μήνυμα» πως μία νέα επίθεση επίκειται φαίνεται να εστάλη πριν από δύο μήνες όταν με εντολή Αλίεφ στο τμήμα του συγκεκριμένου ορεινού δρόμου το Αζερμπαϊτζάν δημιούργησε συνοριακό στρατιωτικό φυλάκιο ελέγχου ή όπως καταγγέλλουν οι Αρμένιοι αποκλεισμού.

Εδώ και μήνες, τρόφιμα, φάρμακα και νερό είναι είδος υπό εξαφάνιση στην περιοχή και εχθές οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσαν την επίθεσή τους.

Το Μπακού έχοντας δημιουργήσει έναν υπερσύγχρονο για την περιοχή και κυρίως ετοιμοπόλεμο στρατό δεν είχε πρόβλημα χρησιμοποιώντας κυρίως τουρκικά drones να πλήξει στόχους εντός των εδαφών που ελέγχουν οι Αρμένιοι.

Ο μέχρι τώρα απολογισμός κάνει λόγο για τουλάχιστον δύο νεκρούς και περισσότερους από 20 τραυματίες -στην πλειοψηφία τους άμαχοι.

Στη χθεσινή νέα ανάφλεξη στα νότια του Καυκάσου δεν θα μπορούσε να μην έχει εμπλοκή για ακόμη μία φορά η Τουρκία.

Από το βήμα της διάσκεψης κορυφής του ΟΗΕ ο Τούρκος Πρόεδρος έκανε ειδική αναφορά στο συμβάν τονίζοντας από τη μία πως η Ειρήνη και η σταθερότητα είναι τα ζητούμενα στην περιοχή επαναλαμβάνοντας όμως την φράση που του αρέσει να χρησιμοποιεί για να θυμίζει σε όλους το Οθωμανικό ιστορικό παρελθόν στην περιοχή αναφερόμενος στους Αζέρους:

«Δύο χώρες ένα έθνος».

Η Τουρκία είναι ξεκάθαρο πως στη διαμάχη Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν στηρίζει τους Αζέρους και αυτό όχι στα λόγια. Το Ναγκόρνο Καραμπάχ και η σύγκρουση του 2020 είναι το πρώτο γνωστό πεδίο μάχης που η Τουρκία έκανε επί της ουσίας δοκιμές των στρατιωτικών της drones. Χάρη στην υπεροπλία του Μπακού στον αέρα άλλωστε οι μάχες έληξαν γρήγορα, η πλάστιγγα έγειρε εμφατικά προς την πλευρά του Αλίεφ και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας, Πασινιάν, εκτός από τη ντροπιαστική ήττα και την απώλεια εδαφών ήρθε αντιμέτωπος με ένα τεράστιο κύμα εσωτερικών αντιδράσεων. Μπορεί να επανεξελέγη αλλά δύσκολα με τα όσα έχει στα χέρια του μπορεί να αλλάξει την ροή των πραγμάτων.

Από εχθές όμως πιέσεις εντός της Αρμενίας υπάρχουν και κατά της Μόσχας, της δύναμης που το 2020 εμπιστεύτηκαν οι Αρμένιοι ως μεσολαβητή που θα λάμβανε υπόψη και τα δικά τους δίκαια και την δική τους ιστορική κληρονομιά.

Η Ρωσία το 2020 βλέποντας πως η μάχη ήταν άνιση επί της ουσίας απαίτησε από όλες τις πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω και γέμισε η ίδια το κενό ανάμεσα στον πόλεμο.

Σήμερα λόγω των ειδικών συνθηκών έχοντας στα χέρια της έναν πόλεμο που η ίδια έχει ξεκινήσει δεν μπορεί να επιβληθεί σε κανέναν, ειδικά στην Τουρκία με την οποία αναπτύσσει όλο και πιο στενές ενεργειακές και οικονομικές σχέσεις.

Ιστορικά από το 1920 και την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών που σήμανε το επίσημο τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία εμπλέκεται εμπράγματα στα πεδία αλλά και διπλωματικά σε μία διαμάχη «τρίτων» στην οποία όχι μόνο προτείνει αλλά κινεί και τα νήματα.

Η συγκεκριμένη μάλιστα εξέλιξη ίσως «ανοίξει την όρεξη» στον πάντα «φιλόδοξο» Τούρκο Πρόεδρο να πιέσει για την ίδια κατάληξη.

Η Άγκυρα εκτός από την Κύπρος έχει κατεχόμενα άλλωστε και στην Βόρεια Συρία ακόμη κι αν εκεί ο επίσης στενός φίλος του Πούτιν, Άσαντ, δεν θα «πέσει» εύκολα…