Ρωσία: Οι μυστηριώδεις θάνατοι των αντιπάλων του Πούτιν - Τι δεν συγχωρεί ο Ρώσος πρόεδρος
Ήταν Μάρτιος του 2018 όταν δημοσιογράφος ρώτησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν: «Μπορείτε να συγχωρήσετε;» με τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας να απαντά μετά από λίγη σκέψη: «Ναι, αλλά όχι τα πάντα».
Ο δημοσιογράφος δεν χάνει την ευκαιρία να ρωτήσει τι είναι αυτό που δεν μπορεί να συγχωρήσει. «Την προδοσία», απαντά.
Με δύο λέξεις ο Πούτιν παραδέχθηκε αυτό που γνωρίζουν όλοι. Αργά ή γρήγορα όλοι οι άνθρωποι που θεωρούνται αντίπαλοι του προέδρου σιγούν για πάντα. Αυτό που διαφέρει είναι ο τρόπος. Άλλοτε είναι δηλητηριασμένο τσάι, άλλοτε είναι μια σφαίρα ή ακόμη και ένας νευροπαραλυτικός παράγοντας.
Φυσικά το Κρεμλίνο ποτέ δεν έχει παραδεχθεί την οποιαδήποτε ανάμειξη στους θανάτους αυτούς όπως συνέβη πρόσφατα και με τον Εβγκένι Πριγκόζιν, τον ισχυρό άνδρα της Wagner του οποίου το αεροπλάνο συνετρίβη στις 23 Αυγούστου.
Ο Πριγκόζιν ήταν ο τελευταίος στη λίστα των ατόμων που ο Πούτιν θεωρούσε απειλή μετά την απόφαση του να κηρύξει ανταρσία κατά του Κρεμλίνου δύο μήνες πριν το θάνατό του. Ήδη από τότε πολλοί είχαν προεξοφλήσει το χαμό του, αν και υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι ζωντανός και ετοιμάζεται να πάρει την εκδίκησή του.
Ανεξάρτητα από το ποιος κρύβεται πίσω από το θάνατο του ισχυρού άνδρα της Wagner, κάτι που ίσως δεν μάθουμε ποτέ, μόνο και μόνο το γεγονός ότι έπαψε να είναι απειλή ήταν αρκετό για να θυμηθούν κάποιοι τους ξαφνικούς θανάτους αντιπάλων του Ρώσου προέδρου, αλλά και εκείνους που κατάφεραν να μείνουν ζωντανοί.
Ο Πούτιν δεν είναι ο πρώτος διδάξας. Στην ιστορία της Ρωσίας, οι μυστηριώσεις θάνατοι και οι δολοπλοκίες χρονολογούνται από την εποχή του Μέγα Πέτρου, μέχρι τον Λαβρέντι Μπέρια, τον Ιωσήφ Στάλιν και τον Βλάντιμιρ Πούτιν.
Αποκαλυπτική ήταν η φράση του Στάλιν: «Ένας άνδρας ένα πρόβλημα, κανένας άνδρας κανένα πρόβλημα». Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, με τον Πούτιν να παραμένει ισχυρός με πληγωμένο γόητρο καθώς ο Πριγκόζιν κατέδειξε τα ευάλωτα σημεία της απολυταρχίας του Ρώσου προέδρου. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι έρχεται σύντομα το τέλος του Ρώσου προέδρου ο οποίος έχει τα μέσα να κυβερνά επί μακρόν.
Γιατί οι Ρώσοι αγαπούν τα δηλητήρια
Από τα πιο δημοφιλή μέσα εξαφάνισης των αντιπάλων της Μόσχας είναι τα δηλητήρια. Από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης σύμφωμα με μαρτυρίες οι επιστήμονες εργάζονταν πάνω στη δημιουργία άχρωμων και άοσμων δηλητηρίων με τις δοκιμές να γίνονται σε φυλακισμένους. Αν και παλιομοδίτικη μορφή εξόντωσης αντιπάλου προσφέρει σοβαρά πλεονεκτήματα. Είναι αδύνατος ο εντοπισμός σε πρώτο χρόνο, ο δράστης έχει χρόνο να διαφύγει και ο ύποπτος μπορεί πάντα να αρνηθεί την εμπλοκή.
Η Ρωσία έχει συνδεθεί με δύο περιπτώσεις αρνούμενη φυσικά οποιαδήποτε εμπλοκή. Το 2006 ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο πεθαίνει μετά από δηλητηρίαση με ραδιενεργό Πολώνιο 210 στο Λονδίνο. Ο πρώην αξιωματικός της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας (FSB) που είχε αποκαλύψει διάφορα περιστατικά διαφθοράς που είχε διαπιστώσει εντός του ρωσικού κρατικού μηχανισμού, κατέφυγε στο Ηνωμένο Βασίλειο, από το οποίο συνέχισε να επικρίνει τον Ρώσο πρόεδρο και την κυβέρνηση.
Οι βρετανικές Αρχές που ερεύνησαν τις συνθήκες θανάτου του Λιτβινένκο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε ρωσική εμπλοκή με την υπόθεση να προκαλεί ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών.
Τον Σεπτέμβριο του 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε ότι η Ρωσία ήταν υπεύθυνη για τη δολοφονία του Λιτβινένκο και διέταξε τη Ρωσία να καταβάλει στη σύζυγό του το ποσό των 100.000 ευρώ καθώς 22.500 ευρώ για δαπάνες.
Το 2018 ο Ρώσος πρώην κατάσκοπος Σεργκέι Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια δηλητηριάστηκαν από νευροτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ,αλλά κατάφεραν να επιβιώσουν μετά από νοσηλεία σε νοσοκομείο της Βρετανίας.
Τρεις μήνες αργότερα, ένα ζευγάρι Βρετανών στο Αμέσμπουρι της Αγγλίας αρρώστησε σοβαρά αφού ήρθε σε επαφή με ένα μπουκάλι αρώματος που περιείχε το ίδιο δηλητήριο που επηρέασε τους Σκριπάλ. Η γυναίκα πέθανε αργότερα. Είχε ψεκάσει την ουσία στον καρπό της, νομίζοντας ότι ήταν άρωμα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ισχυρίστηκε ότι οι δύο δράστες που συνελήφθησαν στην υπόθεση Σκριπάλ ήταν «πολίτες, όχι εγκληματίες».
Τον Αύγουστο του 2020 ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξάντερ Ναβάλνι που εκτίει ποινή φυλάκισης αρρώστησε κατά τη διάρκεια πτήσης από τη Σιβηρία στη Μόσχα.
Μεταφέρθηκε στη Γερμανία για θεραπεία με τις εξετάσεις να δείχνουν ότι είναι δηλητηριαστεί με Νόβιτσοκ.
Δολοφονίες εν ψυχρώ
Πολλοί είναι οι αντίπαλοι του Κρεμλίνου που έπεσαν νεκροί από σφαίρες. Το 2006, η Άννα Πολιτκόφσκαγια, δημοσιογράφος της Novaya Gazeta, η οποία αναφερόταν συχνά σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δολοφονήθηκε έξω από το διαμέρισμά της στη Μόσχα, ενώ επέστρεφε στο σπίτι της από το σούπερ μάρκετ. Σύμπτωση ή όχι η δημοσιογράφος έπεσε νεκρή στα 54α γενέθλια του Πούτιν στα 48 της χρόνια.
Πέντε άντρες και ένας πρώην αστυνομικός καταδικάστηκαν αργότερα για τη δολοφονία, αλλά όσοι βρίσκονταν κοντά στην Πολιτκόφσκαγια τους περιέγραψαν ως απλούς πληρωμένους εκτελεστές, που εκτελούσαν τις εντολές κάποιου άλλου.
Το 2009 νεκρός από σφαίρες έπεσε ένας δικηγόρος που την είχε εκπροσωπήσει στις δικαστικές μάχες ο Στανισλάβ Μάρκελοφ καθώς και η συνάδελφος της Αναστάσια Μαμπούροβα που προσπάθησε να τον βοηθήσει. Οι Αρχές υποστήριξαν ότι πίσω από τη δολοφονία ήταν ομάδα Νεοναζί.
Νεκρή σε χωράφι με σφαίρα στο κεφάλι βρέθηκε και η δημοσιογράφος Νατάλια Εστεμίροβα το 2009, λίγο μετά την απαγωγή της έξω από το σπίτι της. Η Εστεμίροβα είχε συνεργαστεί με την Πολιτκόφσκαγια.
Ο Μπόρις Νεμτσόφ, πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός επί Μπόρις Γέλτσιν, από τα εξέχοντα στελέχη της αντιπολίτευσης πυροβολήθηκε τέσσερις φορές στην πλάτη από άγνωστο δράστη σε απόσταση αναπνοής από το Κρεμλίνο το 2015.
Λίγες ώρες νωρίτερα είχε ζητήσει από τους πολίτες να συμμετάσχουν σε πορεία κατά της αμερικανικής στρατιωτικής παρέμβασης στην Ουκρανία. Έρευνα δυτικών ΜΜΕ όπως το Insider, του BBC και το Bellingcat αποκάλυψε ότι ο Νεμτσόφ παρακολουθούνταν από πράκτορες της FSB, πρώην KGB για σχεδόν ένα χρόνο πριν δολοφονηθεί.
Οι ανεξήγητοι θάνατοι
Αρκετοί είναι οι μυστηριώδεις θάνατοι επιφανών Ρώσων Το 2013, ο επιχειρηματίας Μπόρις Μπερεζόφσκι βρέθηκε προφανώς απαγχονισμένος στο μπάνιο του σπιτιού του στο Άσκοτ. Ο Μπερεζόφσκι ήταν πρώην έμπιστος του Κρεμλίνου που μετατράπηκε σε σφοδρό επικριτή της κυβέρνησης Πούτιν - όταν κατάλαβε ότι η επιρροή του ήταν μικρότερη από ό,τι θα ήθελε - και αυτοεξορίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Από εκεί έδωσε υπόσχεση ότι θα κάνει τα πάντα για να ρίξει από την εξουσία τον Πούτιν.
Η επίσημη εκδοχή μιλά για αυτοκτονία, αλλά ένας Γερμανός ιατροδικαστής που προσλήφθηκε από μέλη της οικογένειας του επιχειρηματία δήλωσε ότι η εξέταση των φωτογραφιών της αυτοψίας τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο Μπερεζόφσκι δεν αυτοκτόνησε.
Σημειώνεται ότι πολλοί από τους συνεργάτες του Μπερεζόφσκι έχουν επίσης πεθάνει υπό μυστηριώδεις συνθήκες, όπως ο Μπάντρι Παταρκατισβίλι ένας Γεωργιανός ολιγάρχης και επιχειρηματικός εταίρος, ο ο Νικολάι Γκλούσκοφ και ο ιδρυτής της πετρελαϊκής εταιρείας Yukos, ο Γιούρι Γκομπούλεφ.
Ο άλλοτε στενός συνεργάτης του Πούτιν Μιχαήλ Λέσιν, ο οποίος ίδρυσε το αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο RT, πρώην Russia Today, βρέθηκε νεκρός σε δωμάτιο ξενοδοχείου στην Ουάσινγκτον το 2015.
Μετά από μακρά έρευνα, η αμερικανική νεκροψία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πέθανε ως αποτέλεσμα «θλαστικών τραυμάτων» και όχι από καρδιακή προσβολή, όπως είχαν αναφέρει τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Μυστήριο καλύπτει το θάνατο του Κιρίλ Στρεμούσοφ, του αναπληρωτή κυβερνήτη της επαρχίας Χερσώνα στην Ουκρανία, ο οποίος σκοτώθηκε σύμφωνα με τους Ρώσους σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα την ημέρα που οι ουκρανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν την πόλη της Χερσώνας το φθινόπωρο του 2022.
Ο Στρεμούσοφ, είχε προτείνει δημοσίως σε ένα από τα καθημερινά του βίντεο να αυτοκτονήσει ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοιγκού, από τους πιο στενούς ανθρώπους του Πούτιν.
Ο Πάβελ Αντόφ, Ρώσος επιχειρηματίας, κατέληξε μετά από βουτιά θανάτου από το παράθυρο ξενοδοχείου που έμενε στην Ινδία το Δεκέμβριο του 2022, 25 μέρες μετά τα 65α γενέθλιά του.
Ο Aντόφ φέρεται να είχε επικρίνει τον Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω της εφαρμογής WhatsApp το οποίο σβήστηκε σχεδόν αμέσως με τον επιχειρηματία να υποστηρίζει ότι το έγραψε κάποιος άλλος.