Το μυστήριο της ιαπωνικής φυλής που παραμόρφωνε σκόπιμα τα κρανία των βρεφών της

Οι Χιρότα κατοικούσαν στο νησί Τανεγκασίμα στο νότο της Ιαπωνίας μεταξύ του τέλους της περιόδου Γιαγιόι και της περιόδου Κοφούν, δηλαδή μεταξύ του τρίτου και του έβδομου αιώνα. Στο διάστημα 1957-59, και αργότερα το 2005-6, οι αρχαιολόγοι ανέσκαψαν πολυάριθμους σκελετούς από μια τοποθεσία όπου ζούσαν οι Χιρότα και διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι είχαν παραμορφωμένα κρανία.

Μέχρι τώρα, δεν ήταν σαφές αν τα κρανία είχαν παραμορφωθεί από μια άγνωστη φυσική διαδικασία ή σκόπιμα μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως τεχνητή κρανιακή παραμόρφωση, η οποία συνήθως περιλαμβάνει το τύλιγμα ή την πίεση του κρανίου ενός βρέφους για να αλλάξει το σχήμα του λίγο μετά τη γέννηση.

Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη στο περιοδικό PLOS One, οι ερευνητές ανέλυσαν εκ νέου τα κρανία και τα συνέκριναν με ιαπωνικά λείψανα της ίδιας χρονικής περιόδου. Τα αποτελέσματά τους υποδεικνύουν ότι η τεχνητή κρανιακή παραμόρφωση είναι η πιο πιθανή εξήγηση για την εμφάνισή τους.

Όπως αναφέρει ο ιστότοπος Live Science, η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε τρισδιάστατες σαρώσεις των οστών και συνέκρινε τα κρανία με εκείνα των λαών Γιαγιόι και Τζόμον, οι οποίοι κατοικούσαν σε άλλα μέρη της Ιαπωνίας περίπου την ίδια εποχή.

Όλα τα λείψανα των Χιρότα είχαν τροποποιηθεί ώστε να δημιουργηθεί ένα ελαφρώς κοντύτερο κεφάλι με πεπλατυσμένο το πίσω μέρος του κρανίου. Η ανάλυση αποκάλυψε παρόμοια ζημιά στο ινιακό οστό στη βάση κάθε κρανίου και έδειξε «κοιλότητες σε τμήματα του κρανίου που συνδέουν τα οστά μεταξύ τους», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Νορίκο Σεγκούτσι, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κιούσου.

Ίσος αριθμός ανδρικών και γυναικείων λειψάνων ήταν παραμορφωμένα και δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των δύο φύλων στο σχήμα των κρανίων. Παρόμοιες παραμορφώσεις δεν παρατηρήθηκαν μεταξύ των κρανίων των Γιαγιόι ή των Τζόμον. Η ξεχωριστή μορφολογία των κρανίων των Χιρότα «υποδηλώνει έντονα την σκόπιμη τροποποίησή τους», δήλωσε η Σεγκούτσι.

Είναι άγνωστο γιατί οι Χιρότα επέλεξαν να αλλοιώσουν τα κρανία των βρεφών τους. Μια πιθανότητα είναι ότι αυτό τους βοήθησε να ξεχωρίσουν από άλλες ομάδες, σημειώνεται στη μελέτη. Η ομάδα σκοπεύει να εξετάσει περισσότερα κρανία από την περιοχή για να αποκτήσει επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τις αιτίες της τεχνητής κρανιακής παραμόρφωσης.

Συνηθισμένη πρακτική

Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας πολλές ομάδες έχουν επιδοθεί σε τεχνητή κρανιακή παραμόρφωση. Ανάμεσά τους οι Ούννοι, οι Μάγια, γυναίκες στη μεσαιωνική Ευρώπη, ορισμένες φυλές ιθαγενών της Αμερικής, καθώς και ο αρχαίος πολιτισμός Παράκας στο σημερινό Περού, των οποίων τα εξαιρετικά επιμήκη κρανία τροφοδοτούν θεωρίες συνωμοσίας γύρω από τις επισκέψεις εξωγήινων, όπως είχε αναφέρει το περιοδικό Discover σε σχετικό αφιέρωμα το 2022.

Η τεχνητή κρανιακή παραμόρφωση εφαρμόζεται ακόμη και σήμερα, κυρίως στο Βανουάτου στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου τα κρανία των ανθρώπων παραμορφώνονται για να μοιάζουν περισσότερο με μία από τις θεότητές τους, η οποία απεικονίζεται με επίμηκες κεφάλι. Σε σπάνιες περιπτώσεις επίσης, σε ορισμένα κορίτσια σε μέρη της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, γίνεται σκόπιμη επιμήκυνση του κεφαλιού κατά τη γέννηση ως σύμβολο κύρους.