Κλιματική αλλαγή: Οι καύσωνες ήρθαν για να μείνουν - Γιατί «καίγεται» ο πλανήτης

Η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με το φαινόμενο Ελ Νίνιο φέρνουν στον πλανήτη άλλο ένα καλοκαίρι με ακραία καιρικά φαινόμενα.

Οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, απειλούν ανθρώπινες ζωές, ζώα και καλλιέργειες, ενώ ταυτόχρονα αδειάζουν τους υδροφόρους ορίζοντες, πιέζουν τις υποδομές ενέργειας και μεταφορών και εγκυμονούν καταρρακτώδεις βροχές και κατολισθήσεις λόγω των υδρατμών που συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα.

Την ίδια στιγμή ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες και στους ωκεανούς, με τους θαλάσσιους καύσωνες να προκαλούν καταστροφές στην υποθαλάσσια χλωρίδα και πανίδα αλλά και στην αλιεία.

Τα θερμόμετρα παγκοσμίως σπάνε καθημερινά τα ρεκόρ ήδη από τον Ιούνιο - ακόμα και στη Βρετανία - απειλώντας την υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων από την Κίνα μέχρι το Τέξας.

Ο υδράργυρος ξεπερνά συχνά το φράγμα των 40 βαθμών Κελσίου στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Κροατία και την Τουρκία, ενώ ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες σημειώνονται και στη νότια Γερμανία και τις Άλπεις, μειώνοντας τα επίπεδα νερού στον Ρήνο. Αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος της θερμοκρασίας στην Τσεχία, με την Πράγα να ξεπερνά, σύμφωνα με το BBC Weather, τους 36 βαθμούς Κελσίου, τη στιγμή που ο μέσος όρος Ιουλίου είναι 24 βαθμοί.

Στον ευρωπαϊκό Νότο

• Στην Ισπανία, η οποία πλήττεται εδώ και μέρες σε θερμοκρασίες έως και 45 βαθμούς Κελσίου, καταγράφει και νυχτερινά ρεκόρ με πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου. Οι προβλέψεις δίνουν συνεχή 43άρια για τη χώρα, ιδιαίτερα στα νότια.
  
  Σοκαριστική ήταν η δορυφορική εικόνα που καταγράφηκε από την αποστολή Copernicus Sentinel και έδειξε θερμοκρασία εδάφους μέχρι και 60 βαθμούς στην περιοχή της Εξτρεμαδούρα, την περασμένη Τρίτη.
  
  Βέβαια και η Ελλάδα δεν πάει πίσω, καθώς κατέγραψε τη μέγιστη θερμοκρασία εδάφους των 55 βαθμών Κελσίου στον κάμπο της Θεσσαλίας, την περασμένη Πέμπτη.
• Η Ιταλία, μετά τον «Κέρβερο» υποδέχεται τον καύσωνα «Χάρο» που φέρνει θερμοκρασίες άνω των 48 βαθμών Κελσίου στην Σαρδηνία και τη Σικελία.
  
  Η θερμοκρασία των 48,8 βαθμών Κελσίου δεν είναι πρωτόγνωρη για την Σικελία, καθώς έχει καταγραφεί από τον Αύγουστο του 2021 στις Συρακούσες, σημειώνοντας ευρωπαϊκό ρεκόρ. Φέτος, προβλέπεται να καταρριφθεί και αυτό.
  
  Ηδη έχει εκδοθεί προειδοποίηση κόκκινου συναγερμού για 10 πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Ρώμης, της Μπολόνια και της Φλωρεντίας, καθώς αρκετοί πολίτες αλλά και τουρίστες έχουν ήδη καταρρεύσει λόγω θερμοπληξίας.
  
  Η θερμοκρασία της επιφάνειας του νερού στη Μεσόγειο δε μένει ανεπηρέαστη: Θα είναι «εξαιρετικά υψηλή τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες», με κάποιες φορές να ξεπερνά τους 30 βαθμούς Κελσίου, λένε οι ειδικοί.

«Νέα κανονικότητα»

Όλο και περισσότεροι επιστήμονες αλλά και αναλυτές μιλούν πλέον για μια «νέα κανονικότητα» που χαρακτηρίζεται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Όπως τόνισε την Πέμπτη, 13/7, ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΟΗΕ) Πέτερι Τάαλας τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, η συχνότητα των οποίων αυξάνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, «ανάγονται δυστυχώς σε νέα κανονικότητα».

Ηδη από το 2019 προειδοποιεί πως «εάν δεν κάνουμε τίποτα – ιδιαίτερα οι προηγμένες χώρες- η αύξηση της θερμοκρασίας θα φτάσει μέχρι το τέλος του αιώνα τους 3 με 5 βαθμούς και έως το τέλος του επόμενου αιώνα τους 8 βαθμούς. Αυτή η αλλαγή θα μείνει για πολλούς αιώνες, ακόμη και χιλιετίες. Το πρόβλημα με το διοξείδιο του άνθρακα είναι ότι η διάρκεια ζωής του είναι της τάξης των χιλιάδων χρόνων και αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί αργότερα».

Σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή η θερμοκρασία της Γης ήδη έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 1,2 βαθμό Κελσίου λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, κυρίως των ορυκτών καυσίμων.

Για τον Τάαλας, τα φετινά κύματα καύσωνα υπογραμμίζουν «την αυξανόμενη ανάγκη να μειωθούν τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατό και όσο το δυνατόν περισσότερο».

Πάνω από 100 εκατ. Αμερικανοί στο «κόκκινο»

Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι καύσωνες εναλλάσσονται όλο και πιο συχνά με τις επικίνδυνες καταιγίδες και τις πλημμύρες. Από τους κατακλυσμούς στην κοιλάδα Hudson της Νέας Υόρκης και το Βερμόντ και τους ανεμοστρόβιλους στο Ντέλαγουερ, μέχρι τα φαινόμενα θερμοπληξίας στις ακτές του Μαϊάμι και τους 50 βαθμούς και άνω στην Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια.

Περισσότεροι από 100 εκατ. Αμερικανοί ζουν σε περιοχές για τις οποίες έχει εκδοθεί προειδοποίηση για ακραία ζέστη, σύμφωνα με τον αμερικανικό κυβερνητικό ιστότοπο heat.gov.

Το Τέξας, η Αριζόνα, η Νεβάδα και η Καλιφόρνια αναμένουν πιθανόν επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα τις επόμενες ημέρες, με ενδεχόμενο να καταγραφούν θερμοκρασίες - ρεκόρ, προειδοποίησε η αμερικανική μετεωρολογική υπηρεσία.

Εδώ και εβδομάδες στις νότιες ΗΠΑ καταγράφεται κύμα καύσωνα. Το σαββατοκύριακο στην Κοιλάδα του Θανάτου, στην Καλιφόρνια, η θερμοκρασία του αέρα ενδέχεται να φτάσει στο υψηλότερο σημείο που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη, επεσήμανε ο κλιματολόγος Ντάνιελ Σουέιν του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.

Επισήμως το απόλυτο παγκόσμιο ρεκόρ έχει καταγραφεί στους 56,7 βαθμούς Κελσίου από τον ΠΜΟ. Αυτό καταγράφηκε στην Κοιλάδα του Θανάτου το 1913 όμως πολλοί επιστήμονες δεν το θεωρούν αξιόπιστο, εξήγησε ο Σουέιν, ο οποίος θεωρεί πιο αξιόπιστο το ρεκόρ των 54,4 βαθμών Κελσίου που καταγράφηκε στην ίδια περιοχή το 2020 και το 2021.

Αλλά και η θερμοκρασία του νερού κοντά στις ακτές της Φλόριντα ξεπερνά τους 32 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Παρακολούθησης των Ωκεανών και της Ατμόσφαιρας (NOAA).

Η κατάσταση θα χειροτερεύσει

Σύμφωνα με τους New York Times, πριν από μια δεκαετία, οποιοδήποτε από αυτά τα φαινόμενα θα θεωρούνταν παρέκκλιση από τα συνηθισμένα. Σήμερα πλέον τα παρακολουθούμε να συμβαίνουν σχεδόν ταυτόχρονα, καθώς η κλιματική αλλαγή δείχνει τα δόντια της.

«Δεν πρόκειται για αποκύημα της φαντασίας μας, δεν είναι πως βλέπουμε τα νέα δεδομένα γιατί όλοι έχουμε από ένα smart phone» δηλώνει ο επικεφαλής μετεωρολόγος στο WFLA News στην Τάμπα της Φλόριντα, Τζεφ Μπεραντέλι.

«Βλέπουμε κατακόρυφη αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Είναι πραγματικότητα. Και θα γίνει πιο ακραίο. Φέτος, η δύναμη του Ελ Νίνιο - που αναπτύσσεται κυρίως στον Ειρηνικό Ωκεανό - πρόκειται να απελευθερώσει περισσότερη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, γεγονός που θα οδηγήσει σε περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο» επισημαίνει ο Μπεραντέλι και καταλήγει:

«Θα δούμε φέτος να συμβαίνουν σε όλη τη Γη πράγματα που δεν έχουμε ξαναδεί στη σύγχρονη ιστορία».

Καταρρίπτονται τα ρεκόρ

Σε παγκόσμιο επίπεδο ο Ιούνιος ήταν ο πιο ζεστός που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus και τις αμερικανικές NASA και NOAA.

Στη συνέχεια η πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου ήταν επίσης η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί, βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ).

Σύμφωνα με τον ΠΜΟ, η ζέστη είναι ένα από τα φονικότερα μετεωρολογικά φαινόμενα. Πέρυσι, μόνο στην Ευρώπη πέθαναν περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι λόγω της ακραίας ζέστης, αποκάλυψε πρόσφατη έρευνα.