Διαζύγιο με αγκάθια...

Θα είναι βελούδινο το διαζύγιο; Πώς θα γίνει η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε;

Ήδη, από το πρωί της Παρασκευής, όταν ανακοινώθηκε το επίσημο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ξεκίνησε ένας κύκλος εντατικών συνομιλιών μεταξύ των Ευρωπαίων αξιωματούχων.

Παρά την πρόθεση του απερχόμενου πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εξόδου, από τον ερχόμενο Οκτώβριο, οπότε και θα αποχωρήσει, οι Ευρωπαίοι εταίροι δια στόματος του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ζήτησαν την επίσπευση των διαδικασιών εξόδου.

Πως θα φτάσουμε στο διαζύγιο μεταξύ Ε.Ε και Μεγάλης Βρετανίας

Η διαδικασία αποχώρησης προβλέπεται από το άρθρο 50 που περιλαμβάνει «ρήτρα της αποχώρησης» και καθορίζει τις λεπτομέρειες μιας εκούσιας και μονομερούς αποχώρησης, η οποία συνιστά δικαίωμα για το οποίο δεν απαιτείται καμία δικαιολογία. Η συγκεκριμένη ρήτρα εισήχθη από τη συνθήκη της Λισσαβόνας (2009).

Το Λονδίνο θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια "συμφωνία αποχώρησης", που θα συναφθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ, στο οποίο μετέχουν τα 28 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας, μετά την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι ευρωπαϊκές συνθήκες θα πάψουν να εφαρμόζονται στη Βρετανία από την ημερομηνία κατά την οποία θα τεθεί σε ισχύ αυτή η συμφωνία ή δύο χρόνια μετά την κοινοποίηση της αποχώρησης αν στο μεταξύ δεν έχει καταστεί δυνατό να συναφθεί μια συμφωνία. Η ΕΕ και το Λονδίνο θα μπορούν ωστόσο να αποφασίσουν να δοθεί παράταση σε αυτήν την διορία κατόπιν κοινής τους συμφωνίας.

Η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ είναι ένα crash test και για την ίδια την Ευρωπαική Ένωση, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Θεωρείται πιθανό να υπάρξουν δύο διαφορετικές διαπραγματεύσεις. Γεγονός που σημαίνει πρακτικά ότι το Λονδίνο θα πρέπει να τροποποιήσει τη νομοθεσία του για να αντικαταστήσει σε αυτήν το πλήθος των κειμένων που απορρέουν από τη συμμετοχή της στην ΕΕ, όπως στον τομέα των χρηματοπιστωτικών της υπηρεσιών.

Η πιο απλή υπόθεση θα ήταν η Βρετανία να ακολουθήσει την Ισλανδία ή τη Νορβηγία ως μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), κάτι που θα της εξασφαλίσει την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Ωστόσο το Λονδίνο θα πρέπει τότε να σέβεται τους δεσμευτικούς κανονισμούς αυτής της αγοράς, χωρίς να μετέχει στην επεξεργασία τους, και θα έχει μια ισχυρή οικονομική συμβολή.

Ένα άλλο σενάριο θα ήταν να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ελβετίας. Όμως "είναι απίθανο η Βρετανία να θελήσει να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο", κρίνει ο πρώην επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας του Συμβουλίου της ΕΕ Ζαν-Κλοντ Πιρίς, ο οποίος είναι σήμερα σύμβουλος. Μεταξύ των άλλων επιλογών: η σύναψη μιας συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ ή μιας τελωνειακής ένωσης όπως με την Τουρκία.

Γόρδιος δεσμός είναι και η διαπραγμάτευση του καθεστώτος εργασίας περίπου 2 εκατομμύρια Βρετανούς πολίτες που ζουν ή εργάζονται στην ΕΕ. Διακυβεύονται πράγματι τα δικαιώματά τους συνταξιοδότησης ή ακόμη η πρόσβασή τους στις υπηρεσίες υγείας στις 27 άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.
Επιπλέον κάθε δικαίωμα που θα τίθεται για διαπραγμάτευση προς όφελος των Βρετανών στις χώρες της ΕΕ θα χορηγείται υπό τον όρο της αμοιβαιότητας για τους πολίτες της ΕΕ στη Βρετανία.