Ανταρκτική: Τα πιο παγωμένα νερά θερμαίνονται και μειώνονται, σύμφωνα με νέα έκθεση

Το νερό του πυθμένα της Ανταρκτικής είναι το πιο κρύο και αλμυρό νερό στον πλανήτη. Αυτά τα νερά διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ικανότητα του ωκεανού να λειτουργεί ως «ασπίδα» κατά της κλιματικής αλλαγής, απορροφώντας την περίσσεια θερμότητα και την ανθρωπογενή ατμοσφαιρική ρύπανση. Μέσω εκείνων, επίσης, κυκλοφορούν θρεπτικά συστατικά στον ωκεανό.

Όμως στη Θάλασσα Ουέντελ, στη βόρεια ακτής της Ανταρκτικής, αυτή η ζωτικής σημασίας υδάτινη μάζα βρίσκεται σε μείωση, λόγω μακροχρόνιων αλλαγών στους ανέμους και στους θαλάσσιους πάγους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε τη Δευτέρα 12 Ιουνίου η Βρετανική Ερευνητική Ομάδα Ανταρκτικής (BAS).

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα δεκαετιών που ελήφθησαν από πλοία και από δορυφόρους για να αξιολογήσουν τον όγκο, τη θερμοκρασία και την αλμυρότητα σε αυτό το τμήμα του βαθιού Ανταρκτικού Ωκεανού.

Διαπίστωσαν ότι ο όγκος των ψυχρών νερών του βυθού έχει συρρικνωθεί κατά περισσότερο από 20% τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Επιπλέον, τα ωκεάνια ύδατα σε βάθος μεγαλύτερο των 2.000 μέτρων (6.600 πόδια) έχουν θερμανθεί τέσσερις φορές ταχύτερα από ό,τι ο υπόλοιπος παγκόσμιος ωκεανός.

«Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι οι αλλαγές στον βαθύ ωκεανό θα μπορούσαν να συμβούν μόνο σε βάθος αιώνων. Αλλά αυτές οι παρατηρήσεις από τη Θάλασσα Ουέντελ δείχνουν ότι οι αλλαγές στη σκοτεινή άβυσσο μπορούν να λάβουν χώρα μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες», επισημαίνει ο Αλεσάντρο Σιλβάνο από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, συν-συγγραφέας της μελέτης.

Ο λόγος που αυτά τα βαθιά νερά συρρικνώνονται οφείλεται σε αλλαγές στο σχηματισμό θαλάσσιου πάγου που προκαλούνται από την εξασθένηση των ανέμων, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι ισχυρότεροι άνεμοι τείνουν να σπρώχνουν τον πάγο μακριά από την παγοκρηπίδα, γεγονός που απελευθερώνει περιοχές νερού ώστε να σχηματιστεί περισσότερος πάγος. Εξαιτίας των ασθενέστερων ανέμων τα κενά είναι μικρότερα, επιβραδύνοντας τη δημιουργία θαλάσσιου πάγου.

Ο νέος θαλάσσιος πάγος είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία του πολύ κρύου, αλμυρού νερού της Θάλασσας Ουέντελ. Καθώς το νερό παγώνει, ωθεί το αλάτι προς τα κάτω, και καθώς το αλμυρό νερό είναι πυκνότερο, βυθίζεται στον πυθμένα του ωκεανού.

Εκτεταμένες συνέπειες

Οι αλλαγές σε αυτά τα βαθιά νερά μπορεί να έχουν εκτεταμένες συνέπειες. Αποτελούν ζωτικό μέρος της παγκόσμιας ωκεάνιας κυκλοφορίας, μεταφέροντας την ανθρωπογενή ρύπανση από τον άνθρακα στα βάθη του ωκεανού, όπου παραμένει για αιώνες, σημειώνει ο Σιλβάνο. Εάν αυτή η κυκλοφορία εξασθενίσει, «λιγότερος άνθρακας μπορεί να απορροφηθεί από τον βαθύ ωκεανό, περιορίζοντας την ικανότητα του ωκεανού να μετριάσει την υπερθέρμανση του πλανήτη», εξηγεί ο Σιλβάνο στο CNNi.

Οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας περίσσειας θερμότητας από τη δεκαετία του 1970 και απορροφούν σχεδόν το ένα τρίτο της ανθρωπογενούς ρύπανσης από άνθρακα.

Αυτό το κρύο, πυκνό νερό έχει επίσης ζωτικό ρόλο στην παροχή οξυγόνου στα βαθιά νερά των ωκεανών. Το πώς και αν τα οικοσυστήματα των βαθιών υδάτων θα μπορούσαν να προσαρμοστούν σε λιγότερο οξυγόνο «είναι ασαφές», καταλήγει ο Σιλβάνο.

Με πληροφορίες από: The planet’s coldest, saltiest ocean waters are heating up and shrinking, report finds by Laura Paddison, CNN