ΚΟΣΜΟΣ

Σαν σήμερα: Επέτειος της εισβολής των Ναζί στη Σοβιετική Ένωση

Σαν σήμερα: Επέτειος της εισβολής των Ναζί στη Σοβιετική Ένωση
Wikipedia

Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την εισβολή των δυνάμεων του Χίτλερ στη Σοβιετική Ένωση, ο πρόεδρος της Γερμανίας, Γιοάχιμ Γκάουκ, αποδίδει φόρο τιμής στα θύματα του Βορρά.

Μιλώντας σε εκδήλωση του Βερολίνου αναφέρει χαρακτηριστικά:

Καμία χώρα δεν είχε τόσα πολλά θύματα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όσα είχε η Σοβιετική Ένωση, 27 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Με την κωδική ονομασία: Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα (Unternehmen Barbarossa) ξεκίνησε η εισβολή στις 22 Ιουνίου του 1941 και διήρκεσε έως τις 7 Ιανουαρίου 1942, όταν τα γερμανικά στρατεύματα εγκλωβίστηκαν από τον βαρύ, ρωσικό χειμώνα.

Ο Χίτλερ και ο στρατός του υποστηρίζονταν από την πλειοψηφία των Γερμανών, ήθελε να καταστρέψει τον Στάλιν και να καταλάβει τα εδάφη του. Η σημερινή επέτειος είναι μια υπενθύμιση για την έννοια της ειρήνης. H ειρήνη είναι μια αξία που δεν πεθαίνει ποτέ.

Ο Γκάουκ έκανε αναφορά και για τα εγκλήματα πολέμου που έχει διαπράξει ο Κόκκινος Στρατός κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ωστόσο τόνισε ότι η Σοβιετική Ένωση έπαιξε έναν ρόλο "αναντικατάστατο και αξέχαστο στη μάχη κατά του Εθνικού Σοσιαλισμού", όπως αναφέρει η Deutsche Welle.

Την άνοιξη του 1941, η Ναζιστική Γερμανία ήταν κυρίαρχη σχεδόν όλης της Ηπειρωτικής Ευρώπης. Στα ανατολικά της σύνορα με τη Σοβιετική Ένωση, επικρατούσε ασυνήθιστη ηρεμία, χάρις στο Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ του 1939, που ρύθμιζε τις σχέσεις της με την ΕΣΣΔ που ήταν και ο ιδεολογικός της αντίπαλος.

Στο μυαλό, όμως, του Χίτλερ, βρισκόταν μια επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης για ιδεολογικούς και πρακτικούς λόγους. Οι Ναζί, θεωρούσαν τους Σλάβους κατώτερη φυλή, που άξιζε να είναι υποτελής στους Αρείους, ενώ επιζητούσαν τον ζωτικό χώρο που εξασφάλιζε η αχανής χώρα με το πλούσιο υπέδαφος που είχε.

Αφού μελέτησαν την αποτυχημένη εκστρατεία του Μεγάλου Ναπολέοντα στη Ρωσία το 1812, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εκστρατεία κατά της Ρωσίας θα εκδηλωνόταν από τρία σημεία, με αντικειμενικό στόχο την κατάληψη της Μόσχας.

Ο Χίτλερ κινητοποίησε μια πολεμική μηχανή που όμοιά της δεν είχε δει ο κόσμος μέχρι τότε: 3.700.000 στρατιώτες, 2.600 τανκς, 7.000 πυροβόλα και 2.700 αεροπλάνα. Ο Στάλιν, παρά τις εισηγήσεις των συμβούλων του, πίστευε μέχρι το τέλος ότι οι Γερμανοί θα τιμήσουν την υπογραφή τους και δεν θα επιτεθούν.

Η Γερμανική εισβολή αιφνιδίασε τη σοβιετική ηγεσία. Ο Κόκκινος Στρατός στα αρχικά στάδια της επίθεσης αποδείχθηκε "εύκολη λεία" για τους εμπειροπόλεμους άνδρες της Βέρμαχτ, παρότι αντιπαρέταξε περίπου 2.900.000 άνδρες, 12.000 τανκς και 8.000 αεροπλάνα. Υπήρχε όμως πρόβλημα ηγεσίας, καθώς πολλοί ανώτατοι αξιωματικοί είχαν πέσει θύματα των σταλινικών εκκαθαρίσεων τη δεκαετία του '30 και το πολεμικό τους οπλοστάσιο, ήταν απαρχαιωμένο.

Οι πρώτες εντυπώσεις για την υπεροχή των Γερμανών δεν επαληθεύτηκαν στη συνέχεια. Οι μεγάλες βροχές του Ιουλίου δυσκόλεψαν τις κινήσεις των τεθωρακισμένων, ενώ η πίεση των σοβιετικών συνεχώς μεγάλωνε.

Ένα μήνα μετά την εισβολή, οι Γερμανοί κατάλαβαν ότι είχαν υποτιμήσει τους Σοβιετικούς και ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις τους δεν εξελισσόταν όπως τις είχαν σχεδιάσει.

Όσο πλησίαζε ο χειμώνας, οι καιρικές συνθήκες διαρκώς χειροτέρευαν. Βασικός σύμμαχος των αμυνομένων ήταν πλέον ο ρωσικός χειμώνας.

Οι γερμανικές δυνάμεις υπέστησαν τεράστιες απώλειες, καθώς δεν ήταν προετοιμασμένες για χειμερινό πόλεμο. Μέσα σε τρεις εβδομάδες 155.000 άνδρες τέθηκαν εκτός μάχης, οι περισσότεροι από κρυοπαγήματα. Στις 6 Δεκεμβρίου 1941 ο σοβιετικός στρατηγός Γκιόρκι Ζούκοφ, που υπερασπιζόταν τη Μόσχα, πέρασε στην αντεπίθεση και απώθησε τους Γερμανούς μακριά από τη σοβιετική πρωτεύουσα κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου του 1942.

Η Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα στοίχισε στους Γερμανούς: 174.000 νεκρούς, 36.000 αγνοουμένους και 604.000 τραυματίες, ενώ ανυπολόγιστος είναι ο αριθμός των Σοβιετικών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης.

Η κατάληψη της Μόσχας και η πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, που ήταν οι στρατηγικοί στόχοι του Χίτλερ, δεν επιτεύχθηκαν. Οι Γερμανοί, όμως, εξακολούθησαν να κατέχουν μεγάλο μέρος της Σοβιετικής Επικράτειας.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο θα διαρκέσουν έως τον Απρίλιο 1945, όταν ο Κόκκινος Στρατός υπό την ηγεσία του Ζούκοφ θα εισέλθει στο Βερολίνο.