«Εξωγήινο» μήνυμα έφτασε στη Γη: Μια... διαφορετική άσκηση ετοιμότητας

Αυτή την ασυνήθιστη άσκηση ετοιμότητας οργάνωσε το Ινστιτούτο SETI, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με στόχο την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης και την εξερεύνηση της προέλευσης της ζωής στο σύμπαν.

Το μήνυμα μεταδόθηκε στις 24 Μαΐου από τον δορυφόρο ExoMars Trace Gas Orbiter, που εκτοξεύτηκε το 2016 και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη μελετώντας την ατμόσφαιρά του. Η μετάδοση ταξίδεψε στο διάστημα για 16 λεπτά πριν παραληφθεί επιτυχώς από τρία παρατηρητήρια: Το Allen Telescope Array στη Βόρεια Καλιφόρνια των ΗΠΑ, το Green Bank Telescope στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ και το Medicina Radio Astronomical Station κοντά στη Μπολόνια της Ιταλίας.

Μετά τη λήψη, το ανεπεξέργαστο μήνυμα έγινε διαθέσιμο στο Ίντερνετ μέσω του δικτύου Filecoin, ώστε ο καθένας να έχει τη δυνατότητα να επιχειρήσει να το αποκωδικοποιήσει και να το κατανοήσει. Η προσπάθεια συνεχίζεται και σήμερα και η σχετική συζήτηση πραγματοποιείται μέσω της πλατφόρμας Discord.

Η δημιουργός του μηνύματος

«Δεν μπορώ να αποκαλύψω τίποτα για το μήνυμα, και θα δώσουμε μικρές βοήθειες μόνο αν δούμε ότι κανείς δεν έχει σημειώσει πρόοδο στην αποκωδικοποίηση», δηλώνει στο CNNi η καλλιτέχνης και μέλος του SETI, Ντανιέλα ντε Πάουλις, που δημιούργησε το μήνυμα. «Θα χρειαστεί χρόνος, γιατί απαιτείται η συνεργασία ανθρώπων με διαφορετικές ειδικότητες. Αυτός άλλωστε ήταν και ο σκοπός του πειράματος: ένα εξωγήινο μήνυμα ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα, γι’ αυτό και όλοι θα πρέπει να συμβάλουμε στην ερμηνεία του».

H ντε Πάουλις, ξεκίνησε να ασχολείται με το πείραμα, που φέρει τον τίτλο «A Sign in Space», το 2021. «Δούλευα αρχικά με αστρονόμους, ανθρωπολόγους και άλλους επιστήμονες, καθώς και με καλλιτέχνες από διαφορετικά πεδία. Στη συνέχεια η ομάδα συρρικνώθηκε στα πέντε άτομα, και στο τέλος μείναμε τρία άτομα – γιατί είχε μεγάλη σημασία να μη γνωρίζουν πολλοί το περιεχόμενο του μηνύματος».

Το μέγεθος του μηνύματος είναι ελάχιστα kilobytes, αλλά θα πρέπει πρώτα να αποσπαστεί από τα υπόλοιπα στοιχεία της μετάδοσης, που περιλαμβάνουν θορύβους, δεδομένα τηλεμετρίας και άχρηστες πληροφορίες. Αυτό το πρώτο βήμα απαιτεί συγκεκριμένες τεχνικές γνώσεις. «Αλλά από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να επιχειρήσει να μεταφράσει το μήνυμα, που για μένα είναι και το πιο συναρπαστικό μέρος του πειράματος», λέει η ντε Πάουλις.

«Δεν είναι σαν την ταινία»

Σύμφωνα με τον Γουέλ Φάρα, ραδιοαστρονόμο και αναλυτή του Ινστιτούτου SETI, είναι σημαντικό να καταλάβουν όλοι ότι η λήψη ενός εξωγήινου μηνύματος δεν σημαίνει ότι το νόημά του θα γίνει εύκολα κατανοητό. «Είναι μια ολόκληρη διαδικασία που μπορεί να πάρει μήνες. Δεν είναι σαν την ταινία “Επαφή”, όπου η Τζόντι Φόστερ φοράει τα ακουστικά της και αποκωδικοποιεί το μήνυμα».

Στην περίπτωση που έφτανε στη Γη ένα τέτοιο μήνυμα, θα έπρεπε πρώτα να ελεγχθεί αν προέρχεται από ανθρώπινο διαστημόπλοιο, και ότι λαμβάνεται με την ίδια ακριβώς μορφή από διαφορετικά παρατηρητήρια – γι’ αυτό και στο πείραμα χρησιμοποιήθηκαν τρία. Επίσης ο ρόλος του SETI δεν θα ήταν να αποκρυπτογραφήσει το μήνυμα, αλλά απλά να ενημερώσει για τη λήψη του.

«Ως ραδιοαστρονόμο, δεν με αφορά τι περιέχει το μήνυμα. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να εντοπίσω ένα σήμα που δεν μοιάζει φυσικό», επισημαίνει ο Φάρα.

Η πρόοδος στην αποκωδικοποίηση

Ο Νιλ Σάντερς, από τη βρετανική ερασιτεχνική ομάδα αστρονομίας Go Stargazing, συμμετέχει στην παγκόσμια προσπάθεια για αποκωδικοποίηση του μηνύματος και λέει ότι ήδη έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην αρχική φάση.

«Το κρυμμένο μήνυμα μέσα στη μετάδοση έχει αποσπαστεί επιτυχώς. Η επόμενη πρόκληση είναι να επιβεβαιώσουμε ότι αυτό που αποσπάσαμε είναι ακριβές και στη συνέχεια να το αποκωδικοποιήσουμε», λέει στο CNNi. «Φτάσαμε αρκετά γρήγορα στο σημείο αυτό. Όμως, η αποκρυπτογράφηση και η ερμηνεία του μηνύματος μάλλον θα πάρει αρκετό καιρό. Νομίζω ότι φρόντισαν να μας δυσκολέψουν πολύ».

Με πληροφορίες από: Alien-like message sent to Earth in a test to prepare for the real thing by Jacopo Prisco, CNN