Αμερικανοτουρκικό παζάρι για τα F-16 – Η στρατηγική της Άγκυρας απέναντι στο Κογκρέσο

Κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ο Τζο Μπάιντεν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με αφορμή την επανεκλογή του Τούρκου προέδρου, τέθηκαν οι βάσεις για μια «διαπραγμάτευση» που θα μπορούσε να οδηγήσει στην άρση του τετραετούς εμπάργκο και να «ξεκλειδώσει» την πώληση αμερικανικών αμυντικών εξοπλισμών στην Τουρκία.

Το «αντάλλαγμα», όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του προέδρου Μπάιντεν, φαίνεται να είναι η θετική στάση της Άγκυρας στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Τούρκος πρόεδρος, με έναν «αριστοτεχνικό» χειρισμό, κατάφερε να φέρει τη συζήτηση στο πεδίο που τον συμφέρει και να έχει πλέον την πρωτοβουλία των κινήσεων. Η επιλογή του να εργαλειοποιήσει την ένταξη της Σουηδίας στην Ατλαντική Συμμαχία τον ωφέλησε πολλαπλά.

Κέρδισε εκλογικούς πόντους στο εσωτερικό δείχνοντας ότι η Τουρκία είναι «ρυθμιστής» των εξελίξεων και δεν «υποτάσσεται» στις επιταγές της Δύσης.

Εξυπηρέτησε το αφήγημα του του Βλαντιμίρ Πούτιν περί επέκτασης του ΝΑΤΟ κερδίζοντας πόντους και στη Μόσχα, μια σχέση την οποία έχει ανάγκη η Τουρκία στην αναζήτηση διεξόδου από τα οικονομικά προβλήματα. Κυρίως όμως, κατάφερε να κάνει την αμερικανική ηγεσία να «ξεχάσει» ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο το Κογκρέσο μπλόκαρε την πώληση F-16 ήταν η προμήθεια των ρωσικών S-400 και η επιθετικότητα της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Και πλέον, υπό το πρόσχημα πιέσεων, είναι πολύ πιθανό να κάνει στροφή 180 μοιρών και να «ανταλλάξει» το βέτο με την απόκτηση των F-16.

Η καθοριστική Σύνοδος

Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας στις 11 και 12 Ιουλίου αναμένεται να είναι καθοριστική για το ζήτημα των τουρκικών F-16. Η Άγκυρα δια στόματος Καλίν φρόντισε να διαρρεύσει ότι εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις αν οι ΗΠΑ επιμείνουν στο εμπάργκο, κίνηση που σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές έγινε για να προετοιμάσει το κλίμα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Στην πραγματικότητα, ο Ερντογάν περιμένει ένα θετικό σήμα από τις ΗΠΑ, το δεύτερο μετά την έγκριση του μικρού πακέτου αναβάθμισης των επικοινωνιών των υφιστάμενων τουρκικών F-16, ώστε να προχωρήσει στην άρση του βέτο για τη Σουηδία.

Να σημειώσουμε ότι το τουρκικό αίτημα για την απόκτηση 40 νέων και την αναβάθμιση 80 αεροσκαφών F-16 στο επίπεδο Viper, το οποίο μαζί με τα επιπλέον όπλα που ζητάει η Άγκυρα αγγίζει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια, κατατέθηκε τον περασμένο Ιούλιο, λίγες ημέρες αφότου η Αθήνα γνωστοποίησε στην Ουάσιγκτον την πρόθεση της να αποκτήσει τουλάχιστον μία Μοίρα F-35 με δυνατότητα επέκτασης της σύμβασης για ακόμη 20 αεροσκάφη.

Το κρίσιμο ερώτημα από εδώ και πέρα, είναι το πως θα αντιδράσει το Κογκρέσο. Είναι γνωστό ότι ήδη ασκούνται σημαντικές πιέσεις από το τουρκικό λόμπι, σε έναν βαθμό και από τον Λευκό Οίκο, προκειμένου να καμφθούν οι αντιρρήσεις των Αμερικανών νομοθετών. Σημαντικό ορόσημο σε αυτή τη διαδικασία είναι και οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, αφού μια πιθανή επαναφορά των Ρεπουμπλικανών στην εξουσία θα άλλαζε άρδην τις ισορροπίες.

Ελληνοαμερικανική «κινητοποίηση»

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, τις τελευταίες εβδομάδες η ελληνοαμερικανική κοινότητα έχει κινητοποιηθεί προκειμένου να προλάβει πιθανές εξελίξεις στο ζήτημα των τουρκικών F-16.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ένα από τα βασικά επιχειρήματα, ώστε να μπει εκ νέου φρένο στην προσπάθεια της Τουρκίας να ξεπεράσει το εμπόδιο του Κογκρέσου, είναι ότι οι αναθεωρητικές επιδιώξεις και η προκλητική πολιτική της Άγκυρας δεν έχουν παρέλθει, αντιθέτως, αποτελούν κεντρική στρατηγική της Τουρκίας ακόμη κι αν τους τελευταίους μήνες απέχει από παραβιάσεις και υπερπτήσεις.

Επίσης, θα τονιστεί ότι η Τουρκία εξακολουθεί να εμπίπτει στις κυρώσεις του νόμου CAATSA αφού διατηρεί στο έδαφος της τους ρωσικούς S-400 ενώ εξακολουθεί να έχει στενές σχέσεις με το ρωσικό και το ιρανικό καθεστώς, θέτοντας εν αμφιβόλω την προσήλωση της στο δυτικό «στρατόπεδο».