Πώς ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα για να παραμείνει στην εξουσία

Όπως εξηγεί το Politico, την ώρα που ο Ερντογάν και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου οδεύουν προς το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 28 Μαΐου, η συνεχώς αυξανόμενη λογοκρισία των τελευταίων ετών στα κοινωνικά δίκτυα βοηθά τον ισχυρό άντρα της Τουρκίας να παρατείνει ακόμη περισσότερο τη 20ετή θητεία του.

Ενδεικτικό είναι ότι το Σαββατοκύριακο η κυβέρνηση Ερντογάν διέταξε να μπλοκαριστούν οι λογαριασμοί περίπου 12 τοπικών αξιωματούχων της αντιπολίτευσης -μια κίνηση που προκάλεσε οργή και κατά του Ίλον Μασκ, ο οποίος αποδέχτηκε το εν λόγω αίτημα.

Οι προσπάθειες του Ερντογάν να ελέγξει τα κοινωνικά δίκτυα έχουν ξεκινήσει, άλλωστε, εδώ και μια δεκαετία.

Η αποκορύφωση ήρθε τον Οκτώβριο, όταν το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας πέρασε έναν αμφιλεγόμενο νόμο για τα κοινωνικά δίκτυα.

Το νομοσχέδιο αυτό μοιάζει, μερικώς, σε ευρωπαϊκό σχέδιο νόμου, το οποίο πρόσφατα πήρε το «πράσινο φως».

Φαινομενικά, στόχος των δύο νομοσχεδίων είναι ο περιορισμός των επιβλαβών online αναρτήσεων, της διασποράς της παραπληροφόρησης και την ενίσχυση της διαφάνειας για τον τρόπο που το Instagram και το YouTube προσφέρουν περιεχόμενο στους χρήστες τους.

Ο ευρωπαϊκός κανονισμός, γνωστός ως «Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες», περιλαμβάνει επίσης πρόστιμα έως 6% των εσόδων της εταιρείας, σε περίπτωση που διαπράξει κάποιο αδίκημα.

Όπως εξηγεί η πολιτική διαδικτυακή ιστοσελίδα, η Άγκυρα συχνά αντιγράφει την πολιτική που χαράσσουν οι Βρυξέλλες.

Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, προχωρά περαιτέρω και περιορίζει σημαντικά την ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο -και μάλιστα με τρόπους που ευνοούν την προσπάθεια του Ερντογάν να διατηρήσει την εξουσία.

Ενδεικτικό είναι ότι προβλέπονται ποινές φυλάκισης έως και πέντε ετών για ανθρώπους που προχωρούν σε αναρτήσεις «με ανακριβές περιεχόμενο» που «διαταράσσουν την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της Τουρκίας».

Αντιμέτωποι με ποινές φυλάκισης είναι και οι δημοσιογράφοι, σε περίπτωση που τα άρθρα τους δεν είναι αρεστά στο κυβερνών κόμμα.

Αξίζει να σημειωθεί πως και ο ίδιος ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος έλαβε το 45% της λαϊκής ψήφου, έχει ήδη βρεθεί αντιμέτωπος με μήνυση επειδή «διέσπειρε fake news για την κυβέρνηση».

«Υπάρχουν πολλά που διακυβεύονται γύρω από τον τουρκικό νόμο παραπληροφόρησης» έγραψε ο Alper Coşkun, ανώτερος συνεργάτης του think – tank «Carnegie Endowment for International Peace», με έδρα την Ουάσινγκτον.

Τούρκοι αξιωματούχοι διαψεύδουν -φυσικά- ότι χρησιμοποιούν το νόμο αυτό για ίδιον πολιτικό όφελος.

Αντίστοιχοι νόμοι με αυτούς που βρίσκονται σε ισχύ στην Τουρκία «θεσπίζονται και σε άλλες χώρες του κόσμου, ιδιαίτερα σε αναπτυγμένες χώρες», όπως υποστηρίζει η Διεύθυνση Επικοινωνιών της χώρας.

Παραμένει ασαφές εάν οι νέοι κανονισμοί για τα κοινωνικά δίκτυα που ισχύουν στην Τουρκία έπαιξαν ρόλο στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή.

Η κυβέρνηση έθεσε σε λειτουργία μια -σύντομη- εθνική απαγόρευση των ψηφιακών αυτών πλατφορμών μετά από την πολύνεκρη επίθεση στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Νοέμβριο.

Σύντομη απαγόρευση στο Twitter υπήρξε και μετά από τον καταστροφικό σεισμό του Φεβρουαρίου στην Τουρκία. Πραγματοποιήθηκαν, επίσης, και 78 συλλήψεις, μετά από διαμοιρασμό «προκλητικών αναρτήσεων» από χρήστες.

Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι, φυσικά, μοναδικές. Έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές φορές την τελευταία δεκαετία, και αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ελέγξει τις αντιπολιτευτικές «φωνές» σε μίντια και κοινωνικά δίκτυα.

Η Τουρκία δεν είναι η μοναδική χώρα που προχωρά σε τέτοιου είδους απαγορεύσεις: υπάρχει και σειρά άλλων αυταρχικών καθεστώτων, μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, που έχουν «αντιγράψει» μέρος του ευρωπαϊκού κανονισμού, προχωρώντας παράλληλα και σε ορισμένες… διορθώσεις προς όφελός τους.

Η Μόσχα, για παράδειγμα, υπερψήφισε πρόσφατα νομοθεσία που προβλέπει έως και 15 χρόνια φυλάκιση για όσους διαδίδουν ψεύδη για το στρατό της χώρας.