ΚΟΣΜΟΣ

Οι εκλογές στην Τουρκία προβληματίζουν τον πυρήνα του ΝΑΤΟ

Οι εκλογές στην Τουρκία προβληματίζουν τον πυρήνα του ΝΑΤΟ
Kenny Holston/Pool Photo via AP

Οι εκλογές της 14ης Μαΐου είναι χωρίς αμφιβολία από τις κρισιμότερες της τελευταίας δεκαετίας και έχουν βαρύτητα όχι μόνο για το εσωτερικό αλλά και για το εξωτερικό της Τουρκίας.  

Η μάχη ανάμεσα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον συνασπισμό που στηρίζει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δεν θα κρίνει μόνο την πορεία που θα ακολουθήσει τα επόμενα πέντε χρόνια η χώρα, αλλά και τη δυναμική, τις σχέσεις και τις ισορροπίες που θα διαμορφωθούν στην Βορειοατλαντική συμμαχία.

Μπορεί στην Ελλάδα αρκετές φορές, τις περισσότερες ελαφρά τη καρδία, να ισχυριζόμαστε πως η γείτονας είναι «απομονωμένη», με την «πλάτη στον τοίχο» και σε «κρίσιμη καμπή» αλλά η Τουρκία ειδικά για το ΝΑΤΟ είναι από τους πλέον στρατηγικούς εταίρους.

Η Τουρκία όπως και η Πολωνία, αποτελούν από τα βασικά κομμάτια της αμυντικής στρατηγικής της Συμμαχίας. Η Τουρκία εν προκειμένω διαθέτει την δεύτερη μεγαλύτερη χερσαία δύναμη σε ολόκληρη τη συμμαχία και φυσικά η γεωγραφική της θέση είναι εξόχως σημαντική στρατηγικά.

Για το ΝΑΤΟ η Τουρκία είναι η μοναδική είσοδός του στη Μαύρη θάλασσα ενώ η Τουρκία διαθέτει σύνορα με πολλές αντιπάλους ή σε πολεμική διαμάχη χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ, το Ιράν, η Αρμενία και η Γεωργία. Είναι σημαντικός επίσης ο ρόλος που έχει διαδραματίσει η Τουρκία τους τελευταίους 15 μήνες στο πόλεμο στην Ουκρανία έχοντας προσφέρει από την μία στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο παρά τις στενές σχέσεις με την Ρωσία (οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν μαζικά τουρκικά drones) και από την άλλη έχει υπάρξει σημαντικός διαπραγματευτής σε μία σειρά ζητημάτων με κορυφαίο την συμφωνία για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών από την εμπόλεμη ζώνη.

Η Τουρκία του Ερντογάν είναι όμως και σημαντικό «αγκάθι» στα πλευρά του ΝΑΤΟ ειδικά τα τελευταία χρόνια. Από την μία η συμφωνία και τελικώς η προμήθεια οπλικών συστημάτων S-400 από την Ρωσία που έφερε κυρώσεις από νατοϊκούς συμμάχους προς την Άγκυρα και από την άλλη η διαρκώς επεκτεινόμενη συνεργασία σε ενεργειακό και οικονομικό επίπεδο με την Μόσχα δημιουργεί έντονο προβληματισμό στις Βρυξέλλες.

Εάν ο Ερντογάν καταφέρει να επανεκλεγεί, το ΝΑΤΟ θα γνωρίζει τουλάχιστον τη βάση της σχέσης με την Άγκυρα. Άγνωστος «Χ» με τον Ερντογάν είναι μόνο η απόφαση από τον Τούρκο Πρόεδρο να αλλάξει πορεία και πλεύση και να συνεχίσει να αγνοεί όσες από τις νατοϊκές επιλογές κρίνει πως δεν τον βολεύουν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της συγκεκριμένης πρακτικής είναι και το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία μία εξέλιξη για την οποία η Βορειοατλαντική Συμμαχία πίεσε ασφυκτικά τον Ερντογάν ο οποίος όμως δεν ενέδωσε. Σε περίπτωση που ο Ερντογάν ηττηθεί τα δεδομένα που έχει στα χέρια του ο Στόλτενμπεργκ είναι πολύ λιγότερα.

Κανένας δεν γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο ο Κιλιτσντάρογλου θα επιλέξει να κινηθεί στην εξωτερική πολιτική, παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις για στροφή της χώρας προς τη Δύση. Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η Συμμαχία σήμερα δείχνει να αναμένει το εκλογικό αποτέλεσμα στην Τουρκία έχοντας από λίγα ως ελάχιστα μέσα για να πιέσει ουσιαστικά την Τουρκία.

Μία από τις επιτυχίες του Ερντογάν είναι πως κατάφερε να αξιοποιήσει, σε ορισμένες καταστάσεις «μαεστρικά», τα χαρτιά που έχει στα χέρια του και σήμερα να είναι από τις ελάχιστες χώρες που είναι σημαντικό μέλος στην σημαντικότερη αμυντική συμμαχία του κόσμου και παράλληλα φίλη με τον μεγαλύτερο εχθρό της συγκεκριμένης συμμαχίας.