ΚΟΣΜΟΣ

Αυτά είναι τα μέρη που κινδυνεύουν περισσότερο από τα κύματα καύσωνα

Αυτά είναι τα μέρη που κινδυνεύουν περισσότερο από τα κύματα καύσωνα
(AP Photo/Rajesh Kumar Singh)

Τα επικίνδυνα κύματα καύσωνα που σπάνε ρεκόρ πρόκειται να αυξηθούν καθώς εντείνεται η κλιματική κρίση και θα είναι ιδιαίτερα καταστροφικά σε χώρες και περιοχές που είναι λιγότερο προετοιμασμένες γι' αυτούς, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα θερμοκρασιών που καλύπτουν περισσότερα από 60 χρόνια, καθώς και κλιματικά μοντέλα, για να υπολογίσουν την πιθανότητα να συμβούν ακραίες θερμοκρασίες χωρίς προηγούμενο - και πού μπορεί να συμβούν.

Προσδιόρισαν το Αφγανιστάν, την Παπούα Νέα Γουινέα και την Κεντρική Αμερική – συμπεριλαμβανομένης της Γουατεμάλας, της Ονδούρας και της Νικαράγουας – ως «καυτά σημεία» για κύματα καύσωνα υψηλού κινδύνου.

Αυτές οι περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες λόγω των ταχέως αυξανόμενων πληθυσμών τους και της περιορισμένης πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη και προμήθειες ενέργειας, που υπονομεύουν την ανθεκτικότητά τους στις ακραίες θερμοκρασίες, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications.

«Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές οι περιοχές μπορεί κάλλιστα να αντιμετωπίσουν ένα μεγάλο κύμα καύσωνα και δεν θα ήταν προετοιμασμένες για αυτό», δήλωσε ο Νταν Μίτσελ, καθηγητής ατμοσφαιρικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στο Ηνωμένο Βασίλειο και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Η απειλή που αντιμετωπίζει το Αφγανιστάν είναι ιδιαίτερα έντονη, είπε ο Μίτσελ στο CNNi. Όχι μόνο υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η υπερβολική ζέστη να σπάσει ρεκόρ, αλλά οι επιπτώσεις θα ενταθούν από τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ήδη η χώρα, είπε.

Το Αφγανιστάν παλεύει με τρομερά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Έχει επίσης έναν αυξανόμενο πληθυσμό που εκτίθεται όλο και περισσότερο στα προβλήματα των περιορισμένων πόρων, σύμφωνα με την έκθεση.

«Όταν επιτέλους εμφανιστεί ένα πραγματικά ακραίο κύμα καύσωνα, τότε θα υπάρξουν άμεσα πολλά προβλήματα», είπε ο Μίτσελ.

Πλήθος αρνητικών επιπτώσεων

Τα κύματα καύσωνα έχουν ευρεία αρνητική επίδραση. Μειώνουν την ποιότητα του αέρα, επιδεινώνουν την ξηρασία, αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιών, ενώ επηρεάζουν και τις υποδομές.

Έχουν επίσης μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων και η υπερβολική ζέστη είναι μια από τις πιο θανατηφόρες φυσικές καταστροφές. Η θερμοπληξία ή η θερμική εξάντληση μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα επικίνδυνων συμπτωμάτων, όπως πονοκεφάλους, ζάλη, ναυτία και απώλεια συνείδησης, μεταξύ άλλων. Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που σχετίζεται με τη ζέστη, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η οποία προκαλεί τη θερμοκρασία του σώματος να εκτοξεύεται στα ύψη μέσα σε λίγα λεπτά και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη αναπηρία ή θάνατο.

Πολλές περιοχές έχουν ήδη δει πρωτόγνωρες θερμοκρασίες φέτος. Τον Μάρτιο, περιοχές της Αργεντινής αντιμετώπισαν θερμοκρασίες έως και 10 βαθμούς Κελσίου, πάνω από το κανονικό, ενώ τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών καταρρίφθηκαν σε μεγάλες περιοχές της Ασίας τον Απρίλιο.

«Τα κύματα καύσωνα και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν μόνο πιο έντονα καθώς ο κόσμος συνεχίζει να καίει ορυκτά καύσιμα», δήλωσε η Φριντερίκε Όττο, κλιματολόγος στο Grantham Institute for Climate Change στο Imperial College του Λονδίνου, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Πουθενά δεν υπάρχει ασφάλεια

Πουθενά δεν υπάρχει ασφάλεια, σημειώνεται στην έκθεση, η οποία διαπίστωσε ότι «στατιστικά απίθανοι» καύσωνες –αυτοί που ξεπέρασαν τον ιστορικό κανόνα– εμφανίστηκαν μεταξύ 1959 και 2021 σε περίπου 30% των περιοχών που αξιολογήθηκαν. Αυτές περιλαμβάνουν το κύμα καύσωνα του Βορειοδυτικού Ειρηνικού του 2021, όπου τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών έσπασαν, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους.

Στο Lytton της Βρετανικής Κολομβίας, οι θερμοκρασίες κορυφώθηκαν λίγο κάτω από τους 50 βαθμούς Κελσίου τον Ιούνιο του 2021, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ σχεδόν κατά 5 βαθμούς. Το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από μια πυρκαγιά λίγες μέρες αργότερα.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το γεγονός θα ήταν σχεδόν αδύνατο χωρίς την κλιματική αλλαγή.

Μέρη της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου του Πεκίνου, και ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία και το Βέλγιο, αντιμετωπίζουν επίσης υψηλό κίνδυνο, σύμφωνα με την έκθεση.

Τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζουν σε αυτές τις πυκνοκατοικημένες περιοχές θα μπορούσαν να επηρεαστούν άσχημα από τα κύματα καύσωνα, ακόμα και αν αυτές οι χώρες είναι πιο πιθανό να διαθέτουν πόρους για να μετριάσουν μερικές από τις χειρότερες επιπτώσεις.

Ανάγκη προετοιμασίας

Η έκθεση καλεί τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να προετοιμαστούν για συμβάντα θερμότητας που υπερβαίνουν κατά πολύ τις τρέχουσες θερμοκρασίες ρεκόρ, όπως με τη δημιουργία κέντρων που διαθέτουν κλιματισμό και τη μείωση των ωρών για όσους εργάζονται έξω.

Υπάρχουν πολλές πολιτικές που μπορούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις για να σώσουν ζωές, είπε ο Όττο, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας σχεδίων διαχείρισης κυμάτων καύσωνα, της διασφάλισης και της δοκιμής εφαρμογής τους, της ενημέρωσης του κοινού για επικείμενους καύσωνες και της προστασίας των ανθρώπων που είναι ευάλωτοι στις επιπτώσεις των κυμάτων καύσωνα».

Τα πρωτοφανή κύματα καύσωνα γίνονται πιο πιθανά καθώς ο κόσμος συνεχίζει να καίει ορυκτά καύσιμα, δήλωσε ο Λούκας Βάργκας Τζεπετέλο, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, του οποίου η έρευνα το 2022 διαπίστωσε ότι τα επικίνδυνα επίπεδα θερμότητας θα τριπλασιαστούν τουλάχιστον σε ολόκληρο τον κόσμο μέχρι το τέλος του αιώνα.

«Εξ ορισμού, δεν ξέρουμε τι θα μπορούσε να συμβεί εάν μεγάλοι πληθυσμοί εκτεθούν σε άνευ προηγουμένου στρες ζέστης και υγρασίας», είπε στο CNNi, «αλλά τα κύματα καύσωνα τις τελευταίες δεκαετίες ήταν ήδη εξαιρετικά θανατηφόρα και υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας στο μέλλον».

These are the places most at risk from record-breaking heat waves as the planet warms By Laura Paddison, CNN