Ο Μπάιντεν και η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής

Η Βόρειος Ιρλανδία είναι ένα μικρό, αλλά εξόχως σημαντικό κομμάτι των σχέσεων που η Ουάσινγκτον θέλει να «χτίσει» με το Ηνωμένο Βασίλειο και μάλιστα στην πιο απομονωμένη στιγμή του καλύτερου συμμάχου στην ευρωπαϊκή του ιστορία.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει φτάσει στα «πατρώα» εδάφη με «μαστίγιο» στις αποσκευές του και δεν σκοπεύει να αλλάξει επί της ουσίας την Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, στην οποία ο Μπιλ Κλίντον είχε δώσει μαζί με τον Τόνι Μπλερ ιδιαίτερη βαρύτητα το 1998.

Σήμερα όμως, περισσότερο από ποτέ, το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάζεται τις ΗΠΑ προκειμένου να «ζυγοσταθμιστεί» η 25ετής συμφωνία Ειρήνης. Η Βρετανική Κυβέρνηση μπορεί να βρήκε πριν από λίγους μήνες συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να έχει προς το παρόν «παγώσει» την επιβολή συνόρων ανάμεσα σε
Βόρεια Ιρλανδία και Ιρλανδία αλλά το Brexit έχει εκ νέου δημιουργήσει «ρεύμα» στους ενωτικούς που ζητούν ένα αδιαίρετο νησί.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος σήμερα κάνει ίσως την μεγαλύτερη «χάρη» που θα μπορούσε προς την Κυβέρνηση της Βρετανίας, που δεν έχει ούτε τα μέσα ούτε την πυγμή με μία
οικονομία και ένα πολιτικό σύστημα εξόχως ταλαιπωρημένα να «επιβληθεί» διπλωματικά ή στρατιωτικά στους Ιρλανδούς.

Στα όσα είπε ο Μπάιντεν στην ομιλία του αξίζει κανείς να κρατήσει την δέσμευση και όχι απλή υπόσχεση για περισσότερες απτές επενδύσεις από τις ΗΠΑ.

Είναι τα χρήματα όμως αρκετά να διατηρήσουν μία Ειρήνη υπό όρους;

Η Ειρήνη που έφερε στην Ιρλανδία η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, σημειώνουν αναλυτές, είναι μία συνθήκη που σίγουρα σταμάτησε τη βία, είναι όμως και μία συνθήκη που δεν έλυσε τις δομικές διαφορές που χωρίζουν ακόμη και σήμερα την περιοχή στα δύο.

Για τους σύγχρονους ερευνητές, η συγκεκριμένη συνθήκη αποτελεί μοντέλο επίλυσης σημαντικών διαφορών και διπλωματικό θρίαμβο απέναντι στην αιματοχυσία αλλά έχει και κάποια αρκετά θολά σημεία. Ένα από αυτά δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο του 1998 και θα ήταν αδύνατο να προβλεφθεί… το Brexit άλλωστε ακόμη και όσοι ήταν
πολύ κοντά στο περιβάλλον του τότε Πρωθυπουργού Κάμερον, δεν γνώριζαν μέχρι τις δικές του αιφνιδιαστικές ανακοινώσεις.

Το Brexit όμως δεν έρχεται να προσθέσει βάρος σε μία συνθήκη που μετά από 25 χρόνια έχει δοκιμαστεί, απλά έρχεται να «φουντώσει» σε ανθρώπους που δεν έζησαν την βία και τον θάνατο στα τέλη του 60 και την δεκαετία του 70, την επιθυμία να αποκτήσουν ενιαία εθνική υπόσταση.

Το αίτημα είναι διαχρονικό αλλά η σημερινή εκφορά του δεν έχει κάτι για να στηριχθεί.
Σύνορα ανάμεσα στην Βόρεια Ιρλανδία και το υπόλοιπο νησί δεν υπάρχουν και τα τείχη που έχουν παραμείνει να χωρίζουν καθολικούς και προτεστάντες στο Μπέλφαστ περισσότερο θυμίζουν το πρόσφατο παρελθόν παρά αποτρέπουν εμφύλιες διενέξεις.

Η πρόσφατη νέα συμφωνία Σούνακ – Φον ντερ Λάιεν ουσιαστικά έδωσε χώρο στην Βρετανία να διαπραγματευτεί εκ νέου με την Βόρεια Ιρλανδία και την «Ευρωπαϊκή» πλευρά του νησιού. Ο Σούνακ προσπαθεί με νύχια και με δόντια να μην δημιουργήσει έξτρα «πονοκεφάλους» στο εσωτερικό της χώρας του και σήμερα το «Ιρλανδικό» είναιεπίσης αδύνατο να λυθεί από τον ίδιο. Οι πιέσεις που ασκεί την ίδια στιγμή η Σκωτία κάνουν ακόμη πιο δύσκολο τον γρίφο. Ο Μπάιντεν είναι η μόνη ρεαλιστική πρόταση για εσωτερική λύση.