Η ιστορία του Ρώσου που αποκάλυψε το νεκροταφείο της Wagner
Ρώσος ακτιβιστής που αποκάλυψε λεπτομέρειες για τους νεκρούς μισθοφόρους της διαβόητης Wagner στην Ουκρανία, έφυγε από τη Ρωσία.
Ο Βιτάλι Βοτανόβσκι, ξεκίνησε να καταγράφει τους θανάτους απλών Ρώσων στρατιωτών στην Ουκρανία, παρακολουθώντας τους τάφους της περιοχής που διέμενε, έφυγε από τη χώρα στις 4 Απριλίου καθώς ξεκίνησε να δέχεται απειλές για τη ζωή του.
Μίλησε στο BBC από την πρωτεύουσα της Αρμενίας Γιερεβάν.
Πέρσι γιόρτασε τα 50 γενέθλιά του μέσα στη φυλακή. Συνελήφθη και φυλακίστηκε στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, την ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς διαδήλωσε φορώντας ρούχα στα οποία είχε γράψει «Όχι στον Πούτιν!» και «Όχι στον πόλεμο».
«Γι’ αυτά τα ρούχα πέρασα 20 ημέρες στη φυλακή» δήλωσε.
Στο Κρασνοντάρ, ο Βιτάλι είναι γνωστός γιατί παρακολουθεί τάφους.
Ήταν εκείνος που αποκάλυψε το διαβόητο νεκροταφείο στο μικρό χωριό της Μπακίνσκαγια στο Κρασνοντάρ, που πλέον είναι γνωστό ως το «νεκροταφείο της Wagner».
Εκεί θάβονται οι νεκροί μισθοφορικής οργάνωσης από τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, που δεν έχουν συγγενείς ή άλλους ανθρώπους να τους αναζητήσουν.
Το μικρό νεκροταφείο του χωριού έχει μετατραπεί σε πελώριο, με την κατασκευή νέων ζωνών για να χωρέσουν οι νεκροί. Φύλακες πλέον περιπολούν το χώρο.
Την περασμένη Πέμπτη, ο επικεφαλής της Wagner Εβγκένι Πριγκόζιν επισκέφτηκε το νεκροταφείο και δήλωσε ότι σχεδιάζει να το μετατρέψει σε χώρο μνήμης «για τις μελλοντικές γενιές».
Παραδέχθηκε την επέκταση του νεκροταφείου, σημειώνοντας πως «έτσι είναι η ζωή».
Ο Βιτάλι ξεκίνησε να ταξιδεύει σε όλο το Κρασνοντάρ τον Μάιο 2022 και να επισκέπτεται και το παραμικρό νεκροταφείο, προκειμένου να καταγράψει τον αριθμό των Ρώσων που έπεσαν νεκροί στο ουκρανικό μέτωπο.
«Έπρεπε να αποδείξω στους ανθρώπους ότι αυτό που συμβαίνει είναι καταστροφή» δήλωσε στο BBC.
«Έπρεπε να δείξω στον κόσμο ότι ο πόλεμος θα επηρεάσει τους πάντες και τα πάντα».
Συνέχισε την επίπονη δουλειά της καταγραφής των ονομάτων αλλά των στοιχείων που έγραφαν πάνω οι τάφοι.
Μέχρι να φύγει από τη Ρωσία στις αρχές του Απριλίου, στη βάση δεδομένων του υπήρχαν πάνω από 1.300 ονόματα, με νεκρούς που θάφτηκαν μόνο στην περιοχή του Κρασνοντάρ.
Προκειμένου να εξακριβώσει ότι οι τάφοι δεν ανήκαν σε κάποιον πολίτη της περιοχής, ρωτούσε τους ντόπιους ενώ μελετούσε και τις φωτογραφίες των τάφων.
Το Δεκέμβριο του 2022, έφτασε και στο χωριό Μπακίνσκαγια.
Οι εργάτες του νεκροταφείου του αποκάλυψαν πως εκεί θάβονται μισθοφόροι της Wagner που πέθαναν στις μάχες.
«Όταν βρέθηκα εκεί, υπήρχαν ήδη 48 τάφοι της Wagner. Την επόμενη φορά που πήγα, λίγες ημέρες μετά, οι τάφοι είχαν γίνει 95. Μετά 164. Μετά γύρω στους 270», τόνισε.
Ο Βιτάλι επέστεφε ξανά και ξανά για να καταγράψει τα ονόματα νεκρών. Ρωτήθηκε από το BBC αν γνώριζε ποιοι ήταν αυτοί οι άνδρες. «Ήταν φανερό πως επρόκειτο για κατάδικους και μισθοφόρους», απάντησε.
«Τους είχαν επιστρατεύσει από φυλακές. Δημοσιογράφοι έψαξαν τα ονόματα και διαπίστωσαν για ποιο λόγο είχαν πάει φυλακή».
Ο Βιτάλι δεν κατέγραφε μόνο τους νεκρούς μαχητές της Wagner στο νεκροταφείο της Μπακίνσκαγια. Συνέχισε να καταγράφει όλους τους νεκρούς στρατιώτες σε όλα τα νεκροταφεία της περιοχής και τα ευρήματα τον σόκαραν.
«Η αλήθεια είναι ότι από το Δεκέμβριο του 2022, οι ρωσικές απώλειες στα πεδία των μαχών πολλαπλασιάστηκαν αρκετές φορές», τόνισε παρουσιάζοντας τα στοιχεία που συνέλεξε από το Κρασνοντάρ.
«Οι θάνατοι απλώς εκτινάχθηκαν», τόνισε.
Αρκετές μυστικές υπηρεσίες χωρών της Δύσης ισχυρίζονται ότι ο ρωσικός στρατός «ξεμένει» από άνδρες.
Πέρσι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε «μερική επιστράτευση» στη χώρα, με εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες να εντάσσονται στο στρατό και να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο τελευταίος επίσημος απολογισμός που δόθηκε από τον ρωσικό στρατό ήταν το Σεπτέμβριο του 2022., όταν ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σοϊκού δήλωσε ότι 5.937 στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στην Ουκρανία.
Οι εκτιμήσεις για το συνολικό αριθμό των νεκρών έχουν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ τους. Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι ξεπερνούν κατά πολύ τις 60.0000.
Ο Βιτάλι ξεκίνησε να δέχεται απειλές για τη ζωή του πριν από αρκετούς μήνες.
«Μόλις έκανα την πρώτη μου ανάρτηση για τους τάφους, ξεκίνησαν οι απειλές. Μπαράζ απειλών. Ξεκίνησα να τις αποθηκεύω όλες, αλλά ήταν τόσο πολλές που σταμάτησα.
«Τον Ιανουάριο με πήρε κάποιος τηλέφωνο για να μου προσφέρει ‘’μια θέση στο νεκροταφείο’’», δήλωσε ο Βιτάλι. Δέχθηκα τρία τέτοια τηλεφωνήματα. Εγώ δύο και ο οδηγός μου ο Βίκτορ ένα ακόμα.
Σε ένα από τα τηλεφωνήματα, άνδρας τηλεφώνησε σοβαρός από γραφείο τελετών και είπε «Τώρα είναι η ώρα που πρέπει να σκεφτείς για το τέλος της ζωής σου».
Το ποτήρι ωστόσο ξεχείλισε την περασμένη εβδομάδα.
«Περπατούσα μπροστά από αστυνομικό τμήμα στο Κρασνοντάρ και ένας αστυνομικός (με αναγνώρισε). Είπε: ''Ετοιμάσου. Σου έρχεται''. Μιλούσε για την αντίδραση των αρχών στις συνεντεύξεις που είχα παραχωρήσει. Είχαν αρκετά για να ασκήσου σοβαρή ποινική δίωξη σε βάρος μου».
Ο Βιτάλι το έσκασε στην Αρμενία και σχεδιάζει να ζητήσει πολιτικό άσυλο στη Γερμανία.
Στο ερώτημα γιατί οι ρωσικές αρχές δεν θέλουν να δημοσιεύονται στοιχεία που αφορούν τις ρωσικές απώλειες στον πόλεμο ή τη Wagner απάντησε πως οι Ρώσοι δεν γνωρίζουν τους πραγματικούς αριθμούς και εάν τους γνώριζαν τότε «θα τρελαίνονταν».