AUKUS: Το φιλόδοξο σχέδιο πυρηνοκίνητων υποβρυχίων ΗΠΑ-Αυστραλίας-Βρετανίας

Μιλώντας σε τελετή που πραγματοποιήθηκε σε βάση του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, παρουσία του πρωθυπουργού της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζι και του Βρετανού ομολόγου του Ρίσι Σούνακ, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θα μπορούσε να έχει «καλύτερους φίλους», εξαίροντας τη συμμαχία AUKUS.

«Τοποθετούμαστε στην καλύτερη δυνατή θέση για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο», πρόσθεσε.

Ο Αλμπανέζι υπογράμμισε ότι η χώρα του «κάνει τη μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία της» μέσω αυτής της συνεργασίας, ενώ ο Σούνακ σχολίασε ότι «τρεις στόλοι υποβρυχίων θα εργάζονται μαζί στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό για να διατηρούν τους ωκεανούς μας ελεύθερους (…) για πολλές δεκαετίες».

Σύμφωνα με την αυστραλιανή κυβέρνηση, το σχέδιο αυτό, που θα κοστίσει σχεδόν 40 δισεκ. δολάρια τα δέκα πρώτα χρόνια, θα δημιουργήσει περίπου 20.000 θέσεις εργασίας.

Τρεις φάσεις

Το πρόγραμμα αυτό των επιθετικών υποβρυχίων, που έχει τη φιλοδοξία να αλλάξει τη δυτική στρατιωτική παρουσία στον Ειρηνικό, θα εξελιχθεί σε τρεις φάσεις, όπως εξήγησε ο Λευκός Οίκος.

Επίσης θα βασιστεί σε μια «κρίσιμη» αρχή, όπως δήλωσε ο Μπάιντεν: «αυτά τα υποβρύχια θα είναι πυρηνοκίνητα, αλλά δεν θα φέρουν πυρηνικά όπλα», προκειμένου να γίνεται σεβαστή η αρχή της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.

Η πρώτη φάση θα αφορά την εξοικείωση της Αυστραλίας με την πυρηνική τεχνολογία και τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια. Στόχος είναι να αναπτυχθούν στη χώρα από το 2027 εκ περιτροπής τέσσερα αμερικανικά και ένα βρετανικό υποβρύχια στην αυστραλέζικη βάση του Περθ.

Σε δεύτερο χρόνο, και αφού το Κογκρέσο δώσει την άδειά του, η Αυστραλία θα αγοράσει τρία αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια τύπου Virginia, με τη δυνατότητα να αγοράσει δύο ακόμη. Αυτά θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2030.

Στην τρίτη και πιο φιλόδοξη φάση του προγράμματος οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Βρετανία θα συνεργαστούν για μια νέα γενιά επιθετικών υποβρυχίων, τα οποία θα ονομαστούν SSN AUKUS. Αυτά αναμένεται να παραδοθούν από το τέλος της δεκαετίας του 2030 και τις αρχές της δεκαετίας του 2040.

Αντιδράσεις

Η Κίνα έχει καταδικάσει τη συμμαχία AUKUS χαρακτηρίζοντάς την μια παράνομη ενέργεια διάδοσης των πυρηνικών. Το σχέδιο «ενέχει σοβαρούς κινδύνους διάδοσης των πυρηνικών όπλων, υπονομεύει το διεθνές σύστημα μη διάδοσης, πυροδοτεί την κούρσα εξοπλισμών και πλήττει την ειρήνη και τη σταθερότητα», ανέφερε στο Twitter η μόνιμη αποστολή της Κίνας στον ΟΗΕ.

Όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί μήπως το Πεκίνο θεωρήσει τη συμφωνία για τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια επιθετική ενέργεια, ο Μπάιντεν απάντησε αρνητικά. Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι πρόκειται να συνομιλήσει με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ σύντομα, χωρίς να διευκρινίσει πότε.

Από την πλευρά του ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας Ρίτσαρντ Μαρλς επεσήμανε ότι η χώρα του έχει ενημερώσει την Κίνα για τη συμφωνία.

«Καλούμε τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία να εγκαταλείψουν τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου και του παιχνιδιού μηδενικού αθροίσματος», δήλωσε χθες, Δευτέρα, η Μάο Νινγκ εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.

Κανένας από τους τρεις ηγέτες που βρέθηκαν χθες στο Σαν Ντιέγκο δεν αναφέρθηκε ξεκάθαρα στην Κίνα, όμως ο Μπάιντεν έκανε μια έμμεση αναφορά. Δήλωσε ότι η συμμαχία AUKUS θα διασφαλίσει «ότι η περιοχή του Ινδικού – Ειρηνικού θα παραμείνει ελεύθερη και ανοικτή».