Προσπάθειες άρσης του αδιεξόδου στη Λιβύη - Η έκκληση του ΟΗΕ σε Τρίπολη και Χαφτάρ

Η επιδίωξη των Ηνωμένων Εθνών, είναι οι εκλογές να διεξαχθούν στα τέλη του 2023.

Ο Σενεγαλέζος Αμπντουλαγέ Μπατιλί, επικεφαλής της Αποστολής Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα μια νέα πρωτοβουλία σε μια προσπάθεια να αρθεί το αδιέξοδο στη βορειοαφρικανική χώρα που πασχίζει να ολοκληρώσει μια ατέρμονη μετάβαση μετά την εξέγερση του 2011, που οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι.

Τα αντίπαλα στρατόπεδα και οι εκλογές που δεν έγιναν ποτέ

Δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, μία στην Τρίπολη (αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ) και η άλλη στη Σύρτη, διεκδικούν την εξουσία στη Λιβύη. Το ανατολικό τμήμα και ένα μέρος του νότου ελέγχονται ντε φάκτο από τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.

Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, που αρχικά είχαν προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του 2021, αναβλήθηκαν επ' αόριστον λόγω επίμονων διαφορών, ιδίως σε ό,τι αφορά τη νομική βάση των εκλογών και τους κανονισμούς για τους υποψηφίους. Παράλληλα ο διπλωμάτης είχε προκαλέσει την οργή πολιτικών παραγόντων της Λιβύης καταδικάζοντας την ανικανότητά τους να «καταλήξουν σε μια συμφωνία».

«Μέχρι τα μέσα Ιουνίου, θα είναι δυνατό για αυτούς, μετά από συζητήσεις για εβδομάδες, να καταλήξουν σε μια συμφωνία για αυτούς τους εκλογικούς νόμους», δήλωσε ο Μπατιλί σε συνέντευξη Τύπου στην πρωτεύουσα Τρίπολη.

Όπως είπε, τα δύο νομοθετικά σώματα, η Βουλή των Αντιπροσώπων και το Ανώτατο Συμβούλιο του Κράτους, συμφώνησαν να συγκροτήσουν μια κοινή επιτροπή έξι μελών το καθένα για να συντάξουν προσχέδια εκλογικών νόμων, σημειώνοντας: «Δεν υπάρχει λόγος για περαιτέρω καθυστέρηση».

Ωστόσο, τα δύο κοινοβούλια έχουν περάσει χρόνια διαπραγματεύοντας για το πολιτικό σύστημα χωρίς να φτάσουν πιο κοντά στη διεξαγωγή εκλογών που στην πραγματικότητα θα τα αντικαθιστούσαν.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων εξελέγη το 2014, ενώ το Ανώτατο Συμβούλιο του Κράτους σχηματίστηκε ως μέρος μιας πολιτικής συμφωνίας του 2015 και προήλθε από ένα κοινοβούλιο που εκλέχθηκε το 2012.

Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης, που συγκροτήθηκε στις αρχές του 2021 μετά από ένα ειρηνευτικό σχέδιο υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, υποτίθεται ότι θα διαρκούσε μόνο μέχρι τις εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, και η νομιμότητα της κυβέρνησης αυτής τίθεται επίσης σε αμφισβήτηση.

«Οι διαδοχικές ενδιάμεσες διευθετήσεις, οι ατελείωτες μεταβατικές κυβερνήσεις, τα νομοθετικά όργανα των οποίων η θητεία έχει λήξει αποτελούν πηγή αστάθειας», είπε ο Μπατιλί.

Οι κατηγορίες για παρεμβάσεις πολιτικών παραγόντων της Λιβύης

Αντιμέτωπος με κατηγορίες για παρεμβάσεις από πολιτικούς παράγοντες στη Λιβύη, ο Μπατιλί διαβεβαίωσε ότι η πρότασή του δεν είναι μια «λύση που επιβάλλεται από ξένους» και ότι ο «σαφής οδικός χάρτης» που υποτίθεται ότι θα καταρτιστεί μέχρι τα μέσα Ιουνίου «δεν εξαρτάται» από αυτόν.

Αν τηρηθεί αυτό το χρονοδιάγραμμα, «θα είναι δυνατό να διοργανωθούν αυτές οι εκλογές μέχρι το τέλος του χρόνου», πρόσθεσε σε δημοσιογράφους.

Επικεφαλής του δυτικού στρατοπέδου, ο πρωθυπουργός Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά εξέφρασε σήμερα στο twitter την υποστήριξή του στις «προσπάθειες του κ. Μπατιλί» και ζήτησε «δίκαιες και αμερόληπτες εκλογές».

Η πρωτοβουλία του ΟΗΕ, που χαίρει της υποστήριξης των δυτικών χωρών, δεν πέτυχε συναίνεση στη Λιβύη. Ενώ οι υποστηρικτές της κυβέρνησης της Τρίπολης τελικά την αποδέχθηκαν, το ανατολικό στρατόπεδο του στρατάρχη Χάφταρ την επέκρινε, όπως και ο σημαντικότερος ξένος χορηγός της, η Ρωσία.

Η διοργάνωση των προεδρικών εκλογών προσκρούει ιδιαίτερα στην άρνηση του δυτικού στρατοπέδου να έχει δικαίωμα ένας στρατιωτικός και σε ένας με διπλή υπηκοότητα να κατεβεί υποψήφιος, στην προκειμένη περίπτωση ο στρατάρχης Χάφταρ, που φέρει εκτός από τη λιβυκή και την αμερικανική υπηκοότητα.