Ολλανδία: Σπάνιο πολυτελές νυφικό βρέθηκε σε ναυάγιο του 17ου αιώνα

Όταν όμως η λάσπη και η άμμος που κάλυπταν το ναυάγιο άρχισαν να υποχωρούν, αποκαλύφθηκε ένας αριθμός σπασμένων σεντουκιών. Τέσσερα χρόνια αργότερα, δύτες ανέσυραν και έφεραν στην επιφάνεια τα σεντούκια αυτά.

Τα σεντούκια περιείχαν εντυπωσιακά και σπάνια αντικείμενα, σύμφωνα με τους ερευνητές του Μουσείου Kaap Skil στην Ολλανδία όπου εκτίθενται. Πολυτελή ρούχα, υφάσματα, ασημικά, δερματόδετα βιβλία και άλλα αντικείμενα που πιθανότατα ανήκαν σε ανθρώπους από τις υψηλότερες κοινωνικές τάξεις.

Μερικά από τα πιο εντυπωσιακά αντικείμενα περιλαμβάνουν δύο σχεδόν άθικτα φορέματα: ένα μεταξωτό και ένα νυφικό. Λίγα υφάσματα ή ρούχα του 17ου αιώνα διατηρούνται σήμερα, ενώ είναι ακόμη πιο σπάνιο να βρεθούν σε ναυάγια, καθώς φθείρονται πολύ γρήγορα, όπως αναφέρει το CNNi.

«Όταν είδα τα ρούχα για πρώτη φορά, πρέπει να πω, ότι συγκινήθηκα», δήλωσε η Έμυ ντε Γκρούτ, συντηρήτρια υφασμάτων και σύμβουλος της έκθεσης. «Τα ρούχα είναι κάτι τόσο προσωπικό. Κρατάς στα χέρια σου κάτι που κάποιος έχει φορέσει. Πόσο κοντά μπορείς να έρθεις με κάποιον που έζησε τον 17ο αιώνα;».

Ράφτηκε για ειδική περίσταση

Το ασημένιο φόρεμα, που αποκαλύφθηκε τον Νοέμβριο του 2022, εκτίθεται σε μια έκθεση που φιλοξενεί αντικείμενα που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο Palmwood – όπως είναι γνωστό- στο Μουσείο Kaap Skil.

Τα δύο φορέματα είναι φτιαγμένα από ακριβό μετάξι και βρέθηκαν στο ίδιο σεντούκι. Το στυλ του μεταξωτού φορέματος παραπέμπει στη δυτικοευρωπαϊκή μόδα μεταξύ 1620 και 1630. Το φόρεμα είχε πιθανώς ασημένια ή χρυσά κουμπιά, όρθιο γιακά από λινό ή δαντέλα, καθώς και άλλα διακοσμητικά στοιχεία. Αν και σήμερα είναι κρεμ, κόκκινο και καφέ, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αρχικά είχε ένα μόνο χρώμα. Παρά το περίπλοκο σχέδιο και το ακριβό ύφασμα, το φόρεμα πιθανότατα προοριζόταν για καθημερινή χρήση.

Από την άλλη, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το ασημένιο νυφικό ράφτηκε για ειδική περίσταση. Φέρει πλεκτά μοτίβα από ασημένια κλωστή που μοιάζουν με δεμένες καρδιές, καθώς και ασημένια στολίδια.

«Είναι απίστευτο αυτό που ανακαλύψαμε εδώ, πρόκειται για ένα από τα πιο σπάνια ιστορικά ευρήματα που έχουν βρεθεί ποτέ», δήλωσε ο Μάαρτεν βαν Μπόμελ, ερευνητής και καθηγητής της επιστήμης της συντήρησης στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. «Μπορεί να υπάρχουν μόνο δύο τέτοια φορέματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Και βρίσκονται και τα δύο εδώ, στο Texel», πρόσθεσε.

Οι ειδικοί αφαίρεσαν το αλάτι από τα φορέματα και στη συνέχεια τα αποθήκευσαν σε ειδικές προθήκες γεμάτες με άζωτο υπό πίεση, το οποίο απομακρύνει το οξυγόνο αποτρέποντας έτσι τη φθορά, εξήγησε ο Γιούινγκ.

«Χάρη σε αυτή τη λύση, πιστεύουμε ότι θα είμαστε σε θέση να εκθέσουμε το φόρεμα και άλλα ευρήματα για μια μεγάλη χρονική περίοδο χωρίς να πάθουν ζημιά», πρόσθεσε.

Το πλοίο μετέφερε αντικείμενα εύπορης οικογένειας

Στο ίδιο σεντούκι με τα φορέματα βρέθηκαν πλεκτές μεταξωτές κάλτσες, μια ρόμπα, ένα κόκκινο μπούστο και ένα γυναικείο σετ καλλωπισμού. Οι ερευνητές προβληματίστηκαν από το γεγονός ότι κανένα από τα ρούχα δεν έχει το ίδιο μέγεθος, οπότε εκτιμούν ότι τα αντικείμενα μάλλον ανήκαν σε μια οικογένεια που ταξίδευε μαζί.

Το πλοίο μπορεί να μετέφερε τα αντικείμενα μιας εύπορης οικογένειας σε άλλη χώρα, ανέφερε ο Άρεντ Βος, αρχαιολόγος του μουσείου. Η βελούδινη ρόμπα, η οποία μπορεί να ήταν καφτάνι, μπορεί να προέρχεται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ή την Ανατολική Ευρώπη. Η φωτεινή κόκκινη βαφή ήταν δημοφιλής τον 17ο αιώνα, σύμφωνα με τους ερευνητές του μουσείου. Το σετ καλλωπισμού περιλαμβάνει μια μεταξωτή βούρτσα, τα υπολείμματα ενός μαξιλαριού, μια χτένα και έναν επιτραπέζιο καθρέφτη ο οποίος ήταν διακοσμημένος με μεταξωτό βελούδο.

Τα άλλα σεντούκια περιείχαν 32 επιχρυσωμένα δερματόδετα βιβλία συμπεριλαμβανομένου ενός που έφερε σφραγίδα με το οικόσημο της σκωτσέζικο-αγγλικής βασιλικής οικογένειας Stuart. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα καλύμματα προέρχονται από βιβλία από την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία του 16ου και 17ου αιώνα.

Καταστροφικές καταιγίδες είχαν βυθίσει 500 με 1.000 πλοία

Από το σημείο του ναυαγίου ανασύρθηκε επίσης ένα σπασμένο ασημένιο κύπελλο, το στυλ του οποίου μοιάζει με αυτά που κατασκευάζονταν στα τέλη του 16ου αιώνα στη Νυρεμβέργη της Γερμανίας. Στο καπάκι του κυπέλλου απεικονίζεται ο θεός Άρης. Οι δύτες ανέσυραν επίσης ένα όργανο που χρησιμοποιούσαν τα ολλανδικά πλοία για τη ναυσιπλοΐα, το οποίο φέρει τα αρχικά του τεχνίτη του, H.I., καθώς και το έτος 1626.

Εκατοντάδες ναυάγια βρίσκονται κατά μήκος της ανατολικής ακτογραμμής του Texel από όπου περνούσαν αναγκαστικά τα πλοία. Οι καταστροφικές καταιγίδες είχαν βυθίσει 500 με 1.000 πλοία πριν οι εμπορικές διαδρομές σταματήσουν να χρησιμοποιούν τους δρόμους του Texel στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Περίπου 40 ναυάγια έχουν εντοπιστεί από τη δεκαετία του 1970, αλλά τα περισσότερα έχουν αποκαλύψει ελάχιστα ευρήματα.

Πολλά από τα πλοία αποσυντέθηκαν με την πάροδο του χρόνου – αλλά τα ναυάγια που καλύφθηκαν αμέσως από λάσπη και ιζήματα παρουσίασαν βραδύτερο ρυθμό αποσύνθεσης. Οι δύτες εντόπισαν για πρώτη φορά το ναυάγιο Palmwood το 2010 στο Burgzand, στην Θάλασσα Wadden στα ανατολικά του Texel. Στο ανώτερο στρώμα του ναυαγίου βρέθηκαν κορμοί σκληρού ξύλου υψηλής ποιότητας, οι οποίοι πιθανότατα ήταν μέρος του καταστρώματος – εξ ου και το όνομα που έδωσαν οι ερευνητές στο πλοίο, καθώς δεν έχουν καταφέρει να ανακαλύψουν την ταυτότητά του.

«Η περιοχή γύρω από το Texel είναι γεμάτη ναυάγια και αναμένουμε ότι οι δύτες θα είναι πάντα σε επιφυλακή», δήλωσε ο Γιούινγκ. «Αυτά τα ναυάγια, κυρίως ολλανδικών εμπορικών πλοίων του 17ου και του 18ου αιώνα, είναι ανεκτίμητοι θησαυροί που μας αποκαλύπτουν την ιστορία και την κληρονομιά. Πιστεύουμε πως θα εντοπιστούν και άλλα ναυάγια το επόμενο έτος».