Ο πρώτος χρόνος πολέμου στην Ουκρανία είναι μόνο η αρχή

Οι πληροφορίες που έδωσαν το πράσινο φως από τον Πρόεδρο Πούτιν για αυτό που η Μόσχα αναφέρει ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» υπολόγιζαν πως αρκούσαν μόλις 72 ώρες για την κατάληψη του Κιέβου και το τέλος της ανεξάρτητης Ουκρανίας.

Σήμερα η κατάσταση δείχνει μία εντελώς διαφορετική εικόνα, μία εικόνα που υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να κάνει την Ρωσία ακόμη πιο βίαιη και επικίνδυνη σε κάθε επίπεδο.

Τα πεδία των μαχών

Η «μερική» επιστράτευση που έχει εδώ και μήνες ανακοινώσει το Κρεμλίνο δεν έχει τελειώσει. Δεν υπάρχει υπογεγραμμένο άλλωστε σχετικό διάταγμα από τον Πούτιν.

Μπορεί σήμερα το αφήγημα της Μόσχας να μην κάνει καμία αναφορά σε νέα εντολή για περισσότερους Ρώσους στα πεδία των μαχών αλλά αυτή τη στιγμή κοντά στις 500.000 άνδρες είναι έτοιμη για αποστολή στα Ουκρανικά εδάφη. Η διαφορά με το 2022 είναι πως η Ρωσία είχε μέσα στον χειμώνα την ευκαιρία να εκπαιδεύσει έστω και για μικρό χρονικό διάστημα τους άνδρες αυτούς έστω και στα βασικά των όπλων.

Στόχος για την Μόσχα φαίνεται πως παραμένει η κατάληψη ολόκληρης της κοιλάδας του Ντονμπάς. Εδώ και μήνες η Wagner στέλνει όλες της της δυνάμεις έστω και για να καταλάβουν μερικά μέτρα γης στο Μπάκμπουτ, μία μικρή πόλη που έναν χρόνο πριν κανένας στην Δύση δεν γνώριζε. Υπάρχει πάντοτε και το κεφάλαιο των ήδη κατεχόμενων εδαφών της πρώτης φάσης του πολέμου. Αυτή την στιγμή μπορεί οι Ρώσοι να κατέχουν τα 4/5 του παραλιακού μετώπου της Ουκρανίας αλλά η πτώση της Χερσώνας σε συνδυασμό με το χτύπημα στην γέφυρα της Κριμαίας φαίνεται να έχουν δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα ειδικά στον ανεφοδιασμό των δυνάμεων του Νότου.

Το Νότιο μέτωπο παραμένει εξαιρετικά σημαντικό για την Ρωσία καθώς εάν καταρρεύσει είναι βέβαιο και επίσημα δηλωμένο πως οι Ουκρανοί θα διεκδικήσουν στρατιωτικά και την Κριμαία που το Κρεμλίνο έχει πάρει από το 2014. Οι Ουκρανοί από την πλευρά τους εξακολουθούν να έχουν ζητήματα στους αριθμούς. Υστερούν αριθμητικά από τον Ρωσικό στρατό και αυτό δημιουργεί ένα πρόβλημα σε περίπτωση που οι Ρώσοι και πάλι επιλέξουν να επαναλάβουν το «σοκ και δέος» από τρία διαφορετικά μέτωπα όπως έναν χρόνο πριν.

Ήδη τα χτυπήματα στο Χάρκοβο, την περιοχή που οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί μία από τις ταπεινωτικότερες ήττες του πολέμου έχουν πολλαπλασιαστεί. Το Κίεβο έχει πάντοτε στραμμένη την προσοχή του και στα βόρεια σύνορα με την Λευκορωσία, ένα σημείο από το οποίο τα ρωσικά άρματα μάχης την πρώτη εβδομάδα του πολέμου έκαναν έφοδο προς την Ουκρανική Πρωτεύουσα. Ο Ζελένσκι δεν θέλει να βρεθεί και πάλι στην ίδια θέση και για αυτό έχει όντως ενισχύσει σημαντικά τις ουκρανικές δυνάμεις στην περιοχή πάνω από το Τσερνόμπιλ.

Αυτές οι δυνάμεις όμως από κάπου θα λείψουν στην «πολεμική οικονομία». Το σχέδιο του Κιέβου δεν περιλαμβάνει σε καμία περίπτωση άλλη στασιμότητα. Οι Ουκρανοί θέλουν ήττα της Ρωσίας εντός του 2023, κάτι που τόνισε ο Ζελένσκι και στον Μπάιντεν, καθώς ο «πόλεμος φθοράς» ισοδυναμεί με ήττα. Ο εξοπλισμός που έχει σήμερα στα χέρια του το Κίεβο είναι σίγουρα πολύ σημαντικός. Τα οπλικά συστήματα με τα οποία θα γίνουν σε αυτή την δεύτερη φάση και χρονιά του πολέμου οι μάχες δεν θα έχουν μεγάλη σχέση με έναν χρόνο πριν. Το Ουκρανικό πυροβολικό απέδειξε ήδη στην Χερσώνα πως με την χρήση εξελιγμένων οπλικών συστημάτων όπως τα HIMARS μπορεί να κάνει «θαύματα».

Στα ανατολικά, εκεί που υπάρχει η μεγαλύτερη δυσκολία στόχος του Ουκρανικού στρατού είναι να μην διασπαστεί και κυρίως να μην χάσει καίριες θέσεις χωρίς πρώτα να έχει οχυρώσει την άμυνα του. Εάν οι Ουκρανοί χάσουν το Μπάκμουτ θα πρέπει τουλάχιστον να έχουν κερδίσει τον απαραίτητο χρόνο να στήσουν την άμυνά τους. Μία άμυνα που θα πρέπει όχι απλά να παρενοχλεί και να ανακόπτει τις ρωσικές δυνάμεις αλλά κυρίως να προετοιμάσει το έδαφος για αντεπίθεση.

Τα σενάρια και η Κίνα

Κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα τι ακολουθεί στο πόλεμο της Ουκρανίας. Τα σενάρια περιλαμβάνουν από ήττα της Ρωσίας μέχρι και την χρήση πυρηνικών τα οποία δυστυχώς παραμένουν στο προσκήνιο. Το βασικό ζήτημα σήμερα πάντως για το ΝΑΤΟ, την Ουάσιγκτον και την Δύση γενικότερα είναι το τι θα αποφασίσει να πράξει η Κίνα στον πόλεμο. Εάν το Πεκίνο τελικώς αποφασίσει να ενισχύσει στρατιωτικά την Ρωσία είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς πως πλέον θα συζητάμε για τρίτο Παγκόσμιο.

Σήμερα πάντως παρά τις διπλωματικές αντεγκλήσεις, παρά το τεταμένο κλίμα στις σινοαμεριανικές σχέσεις φαντάζει ακραίο το σενάριο εμπλοκή της Κίνας από τον οποίο μόλις λίγους μήνες πριν επιχείρησε να πάρει αποστάσεις. Τα πυρηνικά τα οποία σε κάθε ευκαιρία προτάσσει το Κρεμλίνο υπογραμμίζοντας πως εάν η Ρωσία απειληθεί θα τα χρησιμοποιήσει δεν θα πρέπει να φεύγουν από το κάδρο όσων ασχολούνται με την συγκεκριμένη σύρραξη, όχι τόσο γιατί ισχύουν οι απειλές της Ρωσίας αλλά γιατί κυρίως την επόμενη ημέρα του πολέμου θα πρέπει να ρυθμιστεί με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτών της START το συγκεκριμένο ζήτημα με όλες και όχι μόνο με τις μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις.

Οι Ουκρανοί

Τεράστιο είναι το ζήτημα που σήμερα αντιμετωπίζουν οι άμαχοι στην Ουκρανία. Περισσότερα από 7 εκατομμύρια έχουν φύγει από την χώρα ενώ εκατομμύρια είναι επίσης οι εκτοπισμένοι εντός της Ουκρανίας. Το ανθρωπιστικό ζήτημα η Δύση θα πρέπει να το αντιμετωπίσει ξεχωριστά από την ενίσχυση που το Κίεβο λαμβάνει σήμερα σε στρατιωτικό υλικό. Οι άμαχοι πέραν του κινδύνου που διατρέχουν είναι οντότητες που προστατεύονται από Διεθνείς συνθήκες. Είναι αδύνατο και η Ελλάδα το έχει βιώσει στο πρόσφατο παρελθόν, μόνο η Γερμανία, η Πολωνία και η Ουκρανία να διαχειριστούν την μεταναστευτική κρίση η οποία βρίσκεται μεν σε εξέλιξη αλλά κανένας δεν φαίνεται να ασχολείται στενά και κυρίως θεσμικά μαζί της.

Η Ουκρανία ακόμη κι αν ο πόλεμος τελειώσει αύριο νικηφόρα για το Κίεβο θα έχει έναν επώδυνο, μακρύ και κυρίως εξαιρετικά δύσκολο οικονομικά δρόμο να ανέβει, αυτόν της ανοικοδόμησης και της επιστροφής σε μία νέα εντελώς διαφορετική πραγματικότητα.