Σεισμοί Τουρκία - Συρία: Φόβοι για έξαρση χολέρας και στις δυο χώρες

Οι νεκροί πλησιάζουν τις 20.000, ενώ η επόμενη ημέρα στις δύο χώρες μοιάζει ιδιαίτερα δυσοίωνη, καθώς η ανθρωπιστική κρίση είναι προ των πυλών.

Ήδη οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για έξαρση των επιδημιών, κρούωντας τον κώδωνα κινδύνου για τη δημόσια υγεία, καθώς εκτός από τους νεκρούς, οι συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων και οι ζημιές στις δομές υγείας δημιουργούν επικίνδυνο συνδυασμό για την εξάπλωση μολυσματικών νόσων, όπως η χολέρα.

SOS από τους «Γιατρούς χωρίς σύνορα»

Όπως αναφέρουν οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» σε ανακοίνωσή τους, στην περιοχή πολλές δομές υγείας έχουν υποστεί ζημιές, με ορισμένες, όπως το νοσοκομείο στην περιοχή Γιαντάρις, να μην μπορούν να συνεχίσουν την παροχή φροντίδας στους ασθενείς. Δύο μαιευτικές κλινικές που υποστηρίζονται από τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» εκκενώθηκαν λόγω του κινδύνου κατάρρευσης των κτιρίων.

Η οργάνωση σημειώνει ότι οι ανάγκες που υπάρχουν αυτή την στιγμή δεν είναι μόνο ιατρικές. Οι άνθρωποι χρειάζονται στέγη, τροφή, κουβέρτες, ρούχα, θερμαντικά υλικά, κιτ υγιεινής. Επίσης, υπάρχουν ελλείψεις σε καύσιμα, ηλεκτρισμό, επαρκές νερό και σωστές συνθήκες υγιεινής. Πρόκληση επίσης αποτελεί και η πρόσβαση σε ψυχολογική υποστήριξη των πληγέντων από το σεισμό.

«Η Βορειοδυτική Συρία βρίσκεται ήδη σε δεινή ανθρωπιστική κατάσταση λόγω του πολυετούς πολέμου, της οικονομικής κατάστασης, της πανδημίας και, πιο πρόσφατα, της επιδημίας χολέρας. Αυτός ο σεισμός κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη, ενώ το ιατρικό και υγειονομικό σύστημα συνεχίζει να είναι εύθραυστο», σημειώνει η γενική διευθύντρια του ελληνικού τμήματος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», Χριστίνα Ψαρρά.

Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» υποστηρίζουν 23 δομές υγείας στο Ιντλίμπ και το Αλέπο με ιατρικό προσωπικό και ιατρικά κιτ έκτακτης ανάγκης. Οι εγκαταστάσεις υγείας που υποστηρίζονται από την οργάνωση έχουν δεχτεί μέχρι στιγμής 3.465 τραυματίες και 551 νεκρούς. Επίσης, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία μιας κινητής κλινικής στην επαρχία Ιντλίμπ, ενώ παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στις δομές που υποστηρίζουν και τις κινητές κλινικές τους.

Επείγουσα έκκληση για την ενίσχυση των ομάδων τους που βρίσκονται δίπλα στους πληγέντες σε Τουρκία και Συρία απευθύνουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Δωρεές προς την οργάνωση γίνονται στο λινκ https://msf.gr/epeigon

Σε απόγνωση εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι

Εντωμεταξύ, σε απόγνωση βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που έμειναν άστεγοι λόγω των σεισμών στις δυο χώρες, ενώ περιορίζονται οι ελπίδες να βρεθούν πολλοί επιζώντες ακόμα στα ερείπια των κατεστραμμένων πόλεων.

Ο αριθμός των νεκρών από τους σεισμούς που σημειώθηκαν το πρωί της Δευτέρας ξεπέρασε τους 17.500 στις δύο χώρες.

Πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία και τη Συρία κοιμήθηκαν για τρίτη συνεχή νύχτα στο ύπαιθρο ή στα αυτοκίνητά τους εν μέσω πολύ χαμηλών θερμοκρασιών, καθώς τα σπίτια τους έχουν καταστραφεί ή έχουν υποστεί ζημιές και οι ίδιοι φοβούνται να μπουν σε αυτά.

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι στην καρδιά του χειμώνα. Πολλοί κατασκήνωσαν σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς σε χώρους στάθμευσης σούπερ μάρκετ και τζαμιών, ή απλά δίπλα στον δρόμο, ακόμα και μέσα στα χαλάσματα, έχοντας απεγνωσμένα ανάγκη για τρόφιμα, νερό και θέρμανση.

Σε πρατήριο καυσίμων κοντά στην πόλη Κεμαλπασά, οι κάτοικοι έψαχναν μέσα σε χαρτόκουτα με ρούχα που έχουν προσφερθεί ως βοήθεια.

Στο λιμάνι του Ισκεντερούν (Αλεξανδρέττα), δημοσιογράφοι του Reuters είδαν ανθρώπους να κάθονται γύρω από φωτιές που είχαν ανάψει στην άκρη του δρόμου ή σε μισοκατεστραμμένα γκαράζ και αποθήκες. Τα μοναδικά φώτα ήταν οι προβολείς που είναι στραμμένοι στους γερανούς που προσπαθούν να απομακρύνουν χαλάσματα.

Σύμφωνα με τις αρχές, περίπου 6.500 κτίρια έχουν καταρρεύσει στην Τουρκία και αμέτρητα άλλα έχουν υποστεί ζημιές στη ζώνη που έπληξε ο σεισμός, όπου ζουν περίπου 13 εκατ. άνθρωποι.

Η τουρκική υπηρεσία αντιμετώπισης καταστροφών AFAD όρισε σημεία συνάντησης για όσους έχουν μείνει άστεγοι και θέλουν να απομακρυνθούν από την περιοχή. Πάνω από 28.000 άνθρωποι έχουν μεταφερθεί έως τώρα σε άλλες περιοχές, σύμφωνα με την AFAD.

Στο Μαράς, κάτοικοι είχαν βρει καταφύγιο μέσα σε μια τράπεζα, βάζοντας ένα σεντόνι στο παράθυρο. Άλλοι είχαν κατασκηνώσει στη διαχωριστική νησίδα ενός κεντρικού δρόμου, όπου τυλιγμένοι με κουβέρτες ζέσταιναν σούπα στη φωτιά.

Στην Αντάκια (Αντιόχεια), οι περίπου 30 σκηνές που στήθηκαν από την τουρκική Ερυθρά Ημισέληνο σε χώρο στάθμευσης ήταν υπερπλήρεις. Πολλοί πέρασαν τη νύχτα στα αυτοκίνητά τους. Λίγα πρατήρια βενζίνης είχαν καύσιμα και σε αυτά που είχαν ακόμα αποθέματα είχαν σχηματιστεί ουρές χιλιομέτρων από αυτοκίνητα.

Στην πληγείσα συριακή πόλη Τζαντάρις, ο Ιμπραχίμ Χαλίλ Μενκαουίν περπατούσε στους δρόμους της πόλης που ήταν γεμάτοι χαλάσματα κρατώντας διπλωμένο έναν λευκό σάκο για νεκρούς. Λέει ότι έχασε επτά μέλη της οικογένειας του, συμπεριλαμβανομένης της γυναίκας του και δύο αδελφών του.

«Κρατώ αυτόν τον σάκο για όταν βγάλουν έξω τον αδελφό μου και τον μικρό γιο του αδελφού μου και τις γυναίκες τους, και να μπορούμε να τους τοποθετήσουμε σε σάκους», είπε. «Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Και δεν υπάρχει βοήθεια».

Ωστόσο υπάρχουν ακόμα κάποιες ελπίδες. Σε εικόνες που μεταδόθηκαν από την Τουρκία αργά χθες κάποιοι ακόμα άνθρωποι διασώζονται, μεταξύ των οποίων ο Αμπντουλαλίμ Μουαΐνι, που ανασύρθηκε από το κατεστραμμένο σπίτι του στο Χατάι, όπου βρισκόταν από τη Δευτέρα δίπλα στη νεκρή σύζυγό του.

Τα μέλη των σωστικών συνεργείων ανέσυραν μια τραυματισμένη 60χρονη γυναίκα, τη Μερλά Νακίρ, από τα χαλάσματα ενός κτιρίου διαμερισμάτων στην πόλη Μαλάτια, 77 ώρες μετά την πρώτη σεισμική δόνηση, σύμφωνα με τις εικόνες που μετέδωσε απευθείας σήμερα το κρατικό δίκτυο TRT. Ξυπόλυτη και με μώλωπες στο πρόσωπο, οι διασώστες τύλιξαν τη γυναίκα με μια κουβέρτα και τη μετέφεραν σε ασθενοφόρο.

Η ιστορία

Το 1994, όταν οι ΗΠΑ χτυπήθηκαν από σεισμό 7.8 Ρίχτερ και θρήνησαν 60 νεκρούς, ήρθε στην επιφάνεια ο πυρετός της κοιλάδας («RVF»), μια ιογενής νόσος που μπορεί να προκαλέσει ήπια έως και σοβαρά συμπτώματα. Μεταξύ των ήπιων συμπτωμάτων συμπεριλαμβάνονται: πυρετός, μυϊκοί πόνοι και κεφαλαλγία-ες που συχνά διαρκούν έως και μία εβδομάδα.

Δύο χρόνια μετά, στην Ιαπωνία 5.297 άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο από σεισμό της τάξεως των 6.9 Ρίχτερ. Οι αναπνευστικές νόσοι ήταν εκείνοι που ακολούθησαν και σήμαναν συναγερμό στη χώρα.

Το 1999 όταν η Τουρκία έζησε τον εφιάλτη των 7,6 Ρίχτερ με πάνω από 17.000 νεκρούς, η ηπατίτιδα Α και Β έκανε ξανά την εμφάνισή της.

Το 2003 ο μεγάλος σεισμός των 9.2 Ρίχτερ στην Ινδονησία, με τους 165.000 νεκρούς, έφερε στην επιφάνεια διάφορες υδατογενείς λοιμώξεις, ενώ με ιώσεις του αναπνευστικού ήρθαν αντιμέτωποι οι κάτοικοι του Πακιστάν μετά τα 7,6 Ρίχτερ και τους 86.000 νεκρούς το 2005.

Το 2010 ήταν η σειρά της Αϊτής. Ένας φονικός σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ σκότωσε πάνω από 222.500 ανθρώπους και προκάλεσε έξαρση της φυματίωσης. Η φυματίωση προσβάλει συνήθως τον πνεύμονα, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος. Η φυματίωση μεταδίδεται, όταν οι άνθρωποι που νοσούν από φυματίωση βήχουν, φταρνίζονται ή μεταδίδουν το σάλιο τους, μέσω του αέρα.

Το 2014 η Κεφαλονιά επηρεάστηκε από σεισμούς 6,1 και 5,9 Ρίχτερ, στις 26 Ιανουαρίου και στις 3 Φεβρουαρίου αντίστοιχα. Οι σεισμοί προκλήθηκαν κατά τη χειμερινή περίοδο που χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις για αρκετές ημέρες μεταξύ των δύο γεγονότων, οδηγώντας σε αύξηση των περιπτώσεων λοίμωξης του αναπνευστικού.

Το 2016 το Εκουαδόρ βρέθηκε στο επίκεντρο του Εγκέλαδου με δόνηση μεγέθους 7,8 Ρίχτερ που προκάλεσε το θάνατο 672 ανθρώπων. Λίγο καιρό αργότερα, οι επιζήσαντες ήρθαν αντιμέτωπο με τον εφιάλτη του ιού Ζίκα. Τον Φεβρουάριο του 2016 ο ΠΟΥ, σύμφωνα με τις οδηγίες του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού, ανακήρυξε τον Zika ως Επείγον Πρόβλημα Δημόσιας Υγείας Διεθνούς Ενδιαφέροντος (Public Health Emergency of international concern). Την ίδια χρονιά επιβεβαιώθηκαν εισαγόμενα κρούσματα στη Γερμανία, στη Δανία, στην Ελβετία, στην Αγγλία, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στην Πορτογαλία, στη Σουηδία, στη Φινλανδία και τον Καναδά.

Ο αντίκτυπος στη δημόσια υγεία

Οι σεισμοί είναι από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα με πολύ μεγάλες δυνατότητες να πυροδοτήσουν μια αλυσίδα επιπτώσεων που επηρεάζει σημαντικά τη δημόσια υγεία μέσω θυμάτων και τραυματισμών, αναφέρεται σε έρευνα της Δρ. Μαρίας Μαυρούλη, του καθηγητή Αθανασίου Τσακρή (Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής ΕΚΠΑ) και του δρος Σπυρίδωνος Μαυρούλη και του καθηγητή Ευθύμη Λέκκα (Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ), η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Microorganisms, την επομένη του καταστροφικού σεισμού στην Τουρκία και στη Συρία.

«Οι σχετικές καταστροφές αποδίδονται όχι μόνο στην έντονη κίνηση του εδάφους και σε σεισμικά φαινόμενα αλλά και σε δευτερεύουσες επιπτώσεις, που περιλαμβάνουν κυρίως κατολισθήσεις και τσουνάμι, μεταξύ άλλων. Όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες ευνοϊκές για την εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών που είναι ικανές να προκαλέσουν πρόσθετες ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες και να διαταράξουν τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης» προστίθεται στη μελέτη.

Αν και είναι αδύνατο να προβλεφθεί με ακρίβεια ποιες ασθένειες θα μεταδοθούν μετά από έναν συγκεκριμένο τύπο φυσικού κινδύνου, οι μολυσματικές ασθένειες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό, είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από τον αέρα, είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς, είτε ως μόλυνση από τραυματισμούς.

Η αναφορά της εμφάνισης μολυσματικών ασθενειών μετά από καταστροφικούς σεισμούς που προκλήθηκαν σε όλο τον κόσμο μεταξύ 1980 και 2016 έδειξε ότι η συχνότητα των μολυσματικών ασθενειών αυξήθηκε μετά από κάθε έναν από αυτούς τους σεισμούς. Ο χρόνος και το μέγεθος ενός σεισμού, η περιοχή εμφάνισής του, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούνται από τον σεισμό, όπως κατολισθήσεις, υδρολογικές ανωμαλίες και τσουνάμι, και η συνέργεια με διαφορετικούς τύπους φυσικών κινδύνων μπορεί να παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην αυξημένη συχνότητα μολυσματικών ασθενειών.

Τσακρής: Φόβοι για έξαρση χολέρας

Ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας στο ΕΚΠΑ, τόνισε στην ΕΡΤ, ότι πάντα σε τέτοιες ανθρωπιστικές κρίσεις και σε τέτοιες φυσικές καταστροφές ελλοχεύει ο κίνδυνος να έχουμε μια αλυσίδα παράπλευρων απωλειών και προβλημάτων στη συνέχεια, όπως είναι τα προβλήματα δημόσιας υγείας.

«Φανταστείτε τώρα για ένα τόσο μεγάλο σεισμό σε μια τόσο μεγάλη περιοχή, με τόσα σημαντικά κοινωνικά προβλήματα που υπάρχουν στη συγκεκριμένη περιοχή, δημιουργούν τις απαραίτητες συνθήκες για να έχουμε έξαρση διαφόρων ιογενών βακτηριακών λοιμώξεων και πιθανών επιδημιών στο άμεσο μέλλον. Μετά τις απώλειες αυτών των ανθρώπινων ζωών και τις καταστροφές που έχουν συμβεί στη συγκεκριμένη περιοχή» τόνισε.

«Πέρα από τις αναπνευστικές λοιμώξεις που συνήθως έρχονται πρώτες μετά από μια τέτοια φυσική καταστροφή, κάτι άλλο που παρατηρούμε επίσης είναι οι λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος και κυρίως η χολέρα. Αυτό που φοβόμαστε περισσότερο, ακριβώς γιατί το νερό δεν θα είναι καθαρό, θα μολύνεται με κόπρανα. Είναι πολύ πιθανό να δούμε έξαρση χολέρας» εκτίμησε ο κ. Τσακρής.

«Νομίζω ότι συντρέχουν όλοι οι παράγοντες για να δούμε εξάπλωση τέτοιων λοιμώξεων και για αυτό θα πρέπει και οι διάφορες διεθνείς οργανώσεις, οι οποίες συμμετέχουν αυτή τη στιγμή και βοηθούν με κάθε τρόπο, στο να περιορίσουμε την τόσο μεγάλη ανθρωπιστική κρίση που υπάρχει σε αυτές τις περιοχές».