Τα μεγάλα προβλήματα των Big Tech

Google, Microsoft και Amazon ανακοίνωσαν απολύσεις που φθάνουν μέχρι το 13% του εργατικού δυναμικού της, ενώ την ίδια περίοδο οι δύο πρώτες βρίσκονται -ή πρόκειται να βρεθούν- αντιμέτωπες με δικαστικές διαμάχες με τις αρχές στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, οι Big Tech θεωρήθηκαν ως οι νέοι «κυρίαρχοι» της παγκόσμιας οικονομίας. Μήπως η δήλωση αυτή ήταν υπερβολική; Και επιπλέον τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες θα συνεχίσουν να έχουν την ίδια ζήτηση;

Όσον αφορά στις ανακοινωθείσες απολύσεις τα νούμερα είναι αρκετά εντυπωσιακά: η Google προχωρά σε 12.000 απολύσεις, τις περισσότερες στην 25χρονη ιστορία της. Η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα περικόψει κατά 10.000 τις θέσεις εργασίας της, ενώ το χορό είχε ανοίξει η Amazon με 18.000 απολύσεις. Και οι τρεις αυτές ανακοινώσεις έρχονται να προστεθούν στις 11.000 που είχε ανακοινώσει τον περασμένο Νοέμβριο η Meta (Facebook).

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως οι περικοπές αφορούν κατά κύριο λόγο θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ένα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο ότι παρά τα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας, οι εταιρείες που προχωρούν σε απολύσεις προέρχονται -με ελάχιστες εξαιρέσεις- από τον κλάδο των ψηφιακών τεχνολογιών!

Τόσο η Google όσο και η Microsoft υποστηρίζουν στις σχετικές ανακοινώσεις τους ότι ουσιαστικά… παρασύρθηκαν. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν ήταν τεράστιες με αποτέλεσμα -όπως υποστηρίζουν- να χρειαστεί να προχωρήσουν σε μεγάλο αριθμό προσλήψεων προκειμένου να τις καλύψουν. Εκείνη την περίοδο άπαντες γνώριζαν μεν ότι μετά την πανδημία τα δεδομένα θα είναι διαφορετικά αλλά φαίνεται πως δεν υπολόγισαν την ενεργειακή κρίση, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις πληθωριστικές πιέσεις που άλλαξαν τα δεδομένα.

Στην ουσία, αυτό που έγινε είναι πως περίμεναν πως οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης θα συνεχίζονταν αλλά αυτό δεν συνέβη. Όπως μάλλον δεν περίμεναν και την πτώση των μετοχών καθώς τα χρηματιστήρια υπήρξαν τάσεις διόρθωσης απέναντι στον τεχνολογικό κλάδο αλλά και γενικότερα όσον αφορά στις επενδύσεις στο χώρο της καινοτομίας και των startups.

Πάντως, όσοι πιστεύουν ότι οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ή βρίσκονται μπροστά σε μία μεγάλη κρίση μάλλον θα διαψευστούν. Η κερδοφορία παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα και οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις διαθέτουν τεράστια διαθέσιμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι λίγες μέρες πριν η Microsoft προχωρήσει σε περικοπές θέσεων εργασίας, ο αμερικανικός κολοσσός ανακοίνωσε την πρόθεση της να επενδύσει 10 δισ. δολάρια στην OpenAI, την εταιρεία που έχει δημιουργήσει το «περίφημο» - πλέον- ChatGPT που αποτελεί το επόμενο βήμα όσον αφορά στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης.

Απλά, όπως επισημαίνουν αρκετοί αναλυτές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι απολύσεις ήταν και μία προσπάθεια από τις διοικήσεις των περισσότερων εκ των αποκαλούμενων Big Tech να στείλουν ένα μήνυμα και προς τους επενδυτές ότι είναι διατεθειμένοι να προστατεύσουν την υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων όπου έχουν επενδύσει.

Τι γίνεται με το ανθρώπινο δυναμικό;

Το δεύτερο ερώτημα που υπάρχει σχετίζεται με το κατά πόσον τα επαγγέλματα που σχετίζονται με το χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών θα συνεχίσουν να έχουν ζήτηση. Η εκτίμηση που υπάρχει στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πως οι απολύσεις από τους Big Tech δεν αλλάζουν ουσιαστικά τίποτε.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εξειδικευμένης εταιρείας Indeed, από τις 10 κατηγορίες επαγγελμάτων που θα έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση μέσα στο 2023, οι 8 έχουν σχέση με ψηφιακές δεξιότητες. Οι δημιουργοί εφαρμογών (developers) είναι στην πρώτη θέση, οι μηχανικοί δεδομένων (data engineers) στη δεύτερη και οι cloud engineers στην τρίτη. Σημειωτέον πάντως πως τα δύο μόνα μη τεχνολογικά επαγγέλματα που είναι στην πρώτη δεκάδα σχετίζονται με το χώρο της ψυχιατρικής!

Μάλιστα, όπως επισημαίνεται σε αρκετά άρθρα στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, οι απολύσεις μπορεί να έχουν και έναν θετικό αντίκτυπο. Η ζήτηση για εργαζόμενους με ψηφιακές δεξιότητες είναι τεράστια και οι ανάγκες δεν περιορίζονται στις τεχνολογικές εταιρείες.

Όμως, την τελευταία πενταετία εταιρείες όπως η Google, η Microsoft, η Meta και η Amazon είχαν επιδοθεί σε μία ανελέητη «μάχη» για ανθρώπινο ταλέντο που είχε ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα εταιρείες και οργανισμοί που δεν είχαν σχέση με τον τεχνολογικό κλάδο καθώς οι Big Tech έδιναν πολύ καλούς μισθούς και είχαν το όνομα για να προσελκύουν τα καλύτερα ταλέντα. Τώρα, η κατάσταση είναι πιθανό να εξισσοροπηθεί.

Δικαστικές διαμάχες

Η επιστροφή στην πραγματικότητα δεν αφορά, όμως, μόνο το ανθρώπινο δυναμικό. Οι εταιρείες τεχνολογίας κατηγορούνται ότι συγκεντρώνουν πλέον μεγάλη ισχύ και οι αρχές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δείχνουν την πρόθεση να θέσουν κάποιους περιορισμούς.

Ιδίως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει θέσει σε ισχύ το Digital Markets Act, το οποίο εκτιμάται ότι θα αλλάξει πολλά όσον αφορά το πόσο ισχυρές θα είναι οι εταιρείες που διαθέτουν τις πλατφόρμες που χρησιμοποιούμε άπαντες στην καθημερινότητα μας.

Όμως, και οι αμερικανικές αρχές δεν μένουν πίσω. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει προχωρήσει σε διάφορες έρευνες τα τελευταία 20 χρόνια με τη διαμάχη με τη Microsoft να είναι η πιο γνωστή. Τώρα, στο στόχαστρο του βρέθηκε η Google, καθώς πριν από λίγες μέρες κατέθεσε αγωγή βάσει της οποίας ο αμερικανικός κολοσσός θεωρείται ότι έχει δημιουργήσει πρακτικά ένα μονοπώλιο στο χώρο της online διαφήμισης και ζητείται να υποχρεωθεί να προχωρήσει σε πώληση ορισμένων δραστηριοτήτων του.

Πρακτικά, οι αμερικανικές αρχές επιδιώκουν το «σπάσιμο» της Google, μία εξέλιξη που είναι προφανές ότι θα άλλαζε τα δεδομένα στον κλάδο της ψηφιακής οικονομίας.

Η Google προφανώς αντέδρασε υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχει κάποιο μονοπώλιο αλλά υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός και ότι οι δραστηριότητες που ζητείται να αποσχιστούν αποτελεί βασικό κομμάτι της πλατφόρμας και είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει κάτι τέτοιο. Η υπόθεση οδεύει προς τα αμερικανικά δικαστήρια και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως θα εξελιχθεί.

Σημειωτέον πως πρόκειται για τη δεύτερη αγωγή κατά της Google. Η πρώτη, η οποία κατατέθηκε το 2020, κατηγορεί τη Google για μονοπωλιακές πρακτικές όσον αφορά το χώρο των μηχανών αναζήτησης μέσα από αποκλειστικές συμφωνίες με διάφορους παρόχους. Η εκδίκαση της υπόθεσης αυτής πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα.

Όσον αφορά τη Microsoft, φέρεται να βρίσκεται -για μία ακόμη φορά- στο στόχαστρο της ΕΕ. Σύμφωνα με το Politico, η ΕΕ ετοιμάζεται να ξεκινήσει έρευνα αναφορικά με το κατά πόσον η ενσωμάτωση του Microsoft Teams στη σουίτα του Microsoft 365 (σ.σ. το «παλιό» Office) παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό όσον αφορά τις εφαρμογές συνεργασίας. Η καταγγελία για το συγκεκριμένο θέμα προήλθε από το Slack, μία από τις πλέον δημοφιλείς πλατφόρμες συνεργασίας παγκοσμίως, το οποίο ανήκει πλέον στη Salesforce.