Ο αρχαιότερος ρουνόλιθος στον κόσμο ανακαλύφθηκε στη Νορβηγία - Η μυστηριώδης επιγραφή

Ερευνητές στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Όσλο εντόπισαν την πέτρα κατά τη διερεύνηση ενός ταφικού χώρου στον δήμο Χόλε στην ανατολική Νορβηγία το φθινόπωρο του 2021, σύμφωνα με το μουσείο.

Η πέτρα έχει ονομαστεί «Svingerudsteinen», ή «η πέτρα Svingerud», από την τοποθεσία όπου βρέθηκε.

Καμένα οστά και κάρβουνο από τον λάκκο αποτέφρωσης όπου ανακαλύφθηκε αποκάλυψαν ότι η γραφή ήταν σκαλισμένη στον κοκκινοκαφέ ογκόλιθο από ψαμμίτη, ύψους και πλάτους περίπου μισού μέτρου, μεταξύ 1 και 250 μ.Χ.

«Εγώ και οι συνάδελφοί μου στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με αυτό το συγκλονιστικό εύρημα που μας κάνει να ξαναγράψουμε μερικά κεφάλαια στην ιστορία της ρουνικής γραφής», είπε στο CNNi μέσω email η Κρίστελ Τσίλμερ, καθηγήτρια Γραπτού Πολιτισμού και Εικονογραφίας στο μουσείο.

Η Τσίλμερ ερεύνησε και ερμήνευσε τις επιγραφές στην πέτρα, ενώ οι αρχαιολόγοι προσδιόρισαν την ηλικία της με δείγματα χρονολόγησης με ραδιενεργό άνθρακα από τον τάφο όπου βρέθηκε.

«Παρέχει την πρώτη ξεκάθαρη απόδειξη της εμφάνισης ρουνόπετρων στη Σκανδιναβία τους πρώτους αιώνες μ.Χ., χάρη στις δυνατότητες που είχαμε σε αυτήν την περίπτωση να πραγματοποιήσουμε χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα του τάφου στον οποίο βρισκόταν η πέτρα», πρόσθεσε.

Αρχαία γλώσσα

Οι ρούνοι είναι η παλαιότερη γνωστή μορφή γραφής στη Σκανδιναβία και το αλφάβητο χρησιμοποιήθηκε ευρέως από την αρχή της Κοινής Εποχής (CE) και σε όλη την Εποχή των Βίκινγκ μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα, σύμφωνα με το πανεπιστήμιο.

Η Σκανδιναβία έχει αρκετές χιλιάδες ρουνόπετρες από την εποχή των Βίκινγκ, μεταξύ 793 και 1066 μ.Χ., αλλά υπάρχουν λιγότερα στοιχεία για ρούνους από παλαιότερες εποχές.

Από τους ρουνόλιθους που βρέθηκαν στη Νορβηγία, μόνο περίπου 30 πιστεύεται ότι χρονολογούνται νωρίτερα από περίπου το 550 μ.Χ.

Το Svingerudsteinen είναι η μόνη πέτρα που βρέθηκε από τους αρχαιολόγους που χρονολογείται πριν από το 300 μ.Χ. Περιέχει τα τρία πρώτα γράμματα του ρουνικού αλφαβήτου -"f", "u" και "th"- σε μία από τις πλευρές του, σύμφωνα με το μουσείο.

«Ρουνόλιθοι με ρούνους από το αρχαίο ρουνικό αλφάβητο βρίσκονται πολύ σπάνια σε χρονολογημένα, αρχαιολογικά πλαίσια και καταλάβαμε ότι αυτός είχε τη δυνατότητα να μας δώσει νέες γνώσεις για τους ρούνους», είπε από την πλευρά της στο CNNi, η Στέιναρ Σολχάιμ, αρχαιολόγος και διευθύντρια ανασκαφών στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας, χαρακτηρίζοντας την ανακάλυψη ως «κάτι μοναδικό».

Σύμφωνα με την Τσίλμερ, «αυτό σημαίνει ότι η παράδοση του ρουνόλιθου είναι παλαιότερη, ίσως και κατά μερικές εκατοντάδες χρόνια, από ό,τι υποθέταμε προηγουμένως. Αλλά αυτό επίσης μας κάνει να αναρωτιόμαστε τι άλλο μπορεί να μην γνωρίζαμε σχετικά με τη χρήση της ρουνικής γραφής στην πρώιμη εποχή του Σιδήρου της Σκανδιναβικής κοινωνίας».

Ποιος είναι ο Idiberug;

Η πέτρα έχει μια «πολύ ιδιαίτερη εμφάνιση», σύμφωνα με την Τσίλμερ, φέροντας ένα «απροσδόκητο» μείγμα από ρουνικούς χαρακτήρες και άλλα οπτικά μοτίβα. Ορισμένες επιγραφές έχουν σχήμα ζιγκ-ζαγκ, ενώ άλλες σχηματίζουν πλέγμα.

Οκτώ χαρακτήρες στην μπροστινή όψη της πέτρας σχηματίζουν τη λέξη "idiberug" όταν μετατραπούν σε ρωμαϊκά γράμματα.

Σύμφωνα με την Τσίλμερ, αυτό θα μπορούσε να είναι το όνομα μιας γυναίκας που ονομάζεται "Idibera", θα μπορούσε να αναφέρεται σε έναν συγγενή που ονομάζεται "Idiberung", ή θα μπορούσε να σημαίνει, "για την Idibera".

Δεδομένου ότι ο τρόπος γραφής των επιγραφών διέφερε πολύ και η γλώσσα άλλαξε σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, η ερμηνεία των μηνυμάτων είναι ένα δύσκολο έργο και υπάρχει ακόμη πολλή έρευνα που πρέπει να γίνει, είπε το μουσείο.

Η Τσίλμερ είπε ότι τώρα εργάζονται με μια ομάδα μελετητών σε μια κοινή ακαδημαϊκή έκδοση, που θα κυκλοφορήσει φέτος, στην οποία θα παρουσιάσουν τα κύρια ευρήματά τους.

Ο ρουνόλιθος θα εκτίθεται στο μουσείο από τις 21 Ιανουαρίου έως τις 26 Φεβρουαρίου.

World's oldest dated runestone discovered in Norway -- with a mysterious inscription

Written by
Amarachi Orie, CNN