Σαμπάνια, σοκολάτες και χρυσός: Η Μετσόλα αποκαλύπτει τα πλούσια δώρα που έλαβε και είχε... ξεχάσει

Η Μέτσολα δήλωσε... καθυστερημένα στο δημόσιο μητρώο για τους ευρωβουλευτές 142 δώρα που έλαβε, σε μια κίνηση που αποκαλύπτει τους κανόνες περιορισμένης διαφάνειας στο θεσμικό όργανο της ΕΕ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, η Μαλτέζα ευρωβουλευτής από την κεντροδεξιά ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, δήλωσε τα δώρα που έλαβε σε ένα επίσημο δημόσιο αρχείο, το οποίο οι νομοθέτες σπάνια ενημερώνουν. Με την κίνησή της αυτή, ωστόσο, αποκαλύφθηκε πως την περασμένη εβδομάδα έχασε την προθεσμία για να δηλώσει τα δώρα της για 125 από τα στοιχεία της λίστας της.

Η ομάδα της Μέτσολα υποστήριξε ότι οι δηλώσεις της έσπασαν την πολυετή μυστικότητα από πρώην προέδρους του Κοινοβουλίου, κανένας από τους οποίους δεν έφτανε στο σημείο να αποκαλύψει δημόσια τα εκατοντάδες δώρα που τους έκαναν ξένοι αξιωματούχοι. Ο εκπρόσωπός της είπε ότι η προθεσμία για τους ευρωβουλευτές δεν ισχύει «εθιμοτυπικά» για τη Μέτσολα, επειδή είναι πρόεδρος του Κοινοβουλίου καθώς και ευρωβουλευτής, αν και η ομάδα της δεν μπορούσε να επισημάνει ότι αυτή η εξαίρεση ορίζεται επίσημα πουθενά γραπτώς.

«Αυτό δείχνει ότι το σύστημα είναι στρεβλό», δήλωσε ο Michiel van Hulten, διευθυντής της Transparency International EU και πρώην ευρωβουλευτής. «Δεν μπορείς να λειτουργείς ένα σύστημα ηθικής με βάση άγραφους κανόνες. Είναι καλό που το έκανε τώρα αυτό, αλλά δεν υπάρχει έπαθλο για την τήρηση των κανόνων».

Η δήλωση των δώρων της Μετσόλα έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ίδρυμα παλεύει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του εν μέσω αστυνομικής έρευνας για καταγγελίες ότι υψηλόβαθμα στελέχη των Βρυξελλών εμπλέκονται σε διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.

«Όταν ένας πρόεδρος λαμβάνει ένα δώρο, δεν είναι υπό την ιδιότητά μου ως μέλος, αλλά ως Βουλή», είπε η Μέτσολα στο Politico. Μετά την έναρξη της έρευνας για το σκάνδαλο διαφθοράς Qatar Gate «το σενάριο ήταν διαφορετικό, πράγμα που σημαίνει ότι θα απαριθμήσω όλα όσα ούτως ή άλλως θα είχαν δηλωθεί εσωτερικά», είπε. Ο εκπρόσωπος της Μετσόλα πρόσθεσε: «Θέλει να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτή και να δώσει το παράδειγμα που μπορούν να ακολουθήσουν και άλλοι ευρωβουλευτές».

Ο Terry Reintke, συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων, είπε ότι οι αποκαλύψεις της Μετσόλα έδειξαν την ανάγκη για ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας της ΕΕ με έδρα εκτός Κοινοβουλίου. «Η διαφάνεια θα πρέπει να ισχύει για όλους, επομένως είναι καλό που τη δημοσιοποιεί τώρα», είπε. «Νομίζω ότι δείχνει επίσης ότι χρειαζόμαστε απλώς μια πολύ καλύτερη επιβολή των κανόνων και ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τα πάντα στις εσωτερικές δομές ελέγχου».

Τι δώρα έλαβε η Μετσόλα

Στα δώρα που έλαβε η Μέτσολα περιλαμβάνονται ένα χρυσό ομοίωμα πύργου από τον ανώτερο Μαροκινό πολιτικό Naam Mayara, ένα λευκό φόρεμα με χρυσά κεντήματα από τον Fawzia Zainal, ομιλητή στο κοινοβούλιο του Μπαχρέιν, ένα κασκόλ από τη Γαλλίδα πρωθυπουργό Ελιζαμπέτ Μπορν, ασύρματα ακουστικά Sennheiser από τη γερμανική Bundestag, ένα βάζο από την τσεχική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, μια λευκή μπλούζα από την Πρόεδρο της Μολδαβίας Maia Sandu, ένα βιβλίο για την Μπριζ από την πρύτανη του Κολλεγίου της Ευρώπης, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ένα διακοσμητικό πιάτο από τον πρέσβη του Ουζμπεκιστάν στις χώρες της Μπενελούξ.

Η Μέτσολα έλαβε επίσης σαμπάνια, σοκολάτες, μπισκότα, κέικ και αποξηραμένα λουκάνικα, τα οποία «σερβιρίστηκαν κατά τη διάρκεια των λειτουργιών της Βουλής».

Για 125 από αυτά τα δώρα, οι δηλώσεις της Μετσόλα έγιναν μετά τη λήξη της προθεσμίας για να τα κοινοποιήσει σύμφωνα με τους κανόνες για τους ευρωβουλευτές. Σύμφωνα με τον κώδικα συμπεριφοράς του Κοινοβουλίου για τα μέλη, τα δώρα θα πρέπει να αποκαλύπτονται το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα που ακολουθεί τον μήνα κατά τον οποίο τα έλαβαν οι ευρωβουλευτές.

Σύμφωνα με ένα παράρτημα του κώδικα δεοντολογίας για τους ευρωβουλευτές, το πεδίο εφαρμογής των κανόνων για τα δώρα καλύπτει «οποιονδήποτε» ευρωβουλευτή που εκπροσωπεί το Κοινοβούλιο με επίσημη ιδιότητα, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου. Ωστόσο, το άτομο που πρέπει να ειδοποιηθεί για τα δώρα είναι η ίδια η πρόεδρος ή τουλάχιστον το δικό της γραφείο.

Σύμφωνα με αξιωματούχο των υπηρεσιών Τύπου της Βουλής, οι προηγούμενοι πρόεδροι έτειναν να δηλώνουν τα δώρα τους μονομιάς στο τέλος της θητείας τους, παρακάμπτοντας τη διαδικασία εγγραφής τους στο δημόσιο μητρώο και αντ' αυτού ενημερώνοντας απευθείας τη δημόσια διοίκηση της Βουλής. Κάθε δήλωση προέδρου «γινόταν διοικητικά, αλλά δεν καταχωρούνταν στο δημόσιο μητρώο», είπε ο αξιωματούχος.

Σύμφωνα με τα δημόσια αρχεία, μόνο ένας προηγούμενος πρόεδρος, ο Aντόνιο Ταγιάνι του ΕΛΚ, ο οποίος είχε τη θέση από το 2017 έως το 2019, δήλωσε δώρο στο δημόσιο μητρώο. Ήταν ένα βιβλίο με πορτρέτα από έναν Πορτογάλο πολιτικό. Ωστόσο, δεν υπάρχει γραπτός κανόνας που να αναφέρει ρητά ότι ο πρόεδρος εξαιρείται από τη διαδικασία που καλύπτει άλλους βουλευτές και η υπηρεσία Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν ήταν σε θέση να πει από πού προήλθε αυτή η ερμηνεία των κανόνων ή ποιος ήταν υπεύθυνος για την εφαρμογή της με αυτόν τον τρόπο .

Εκπρόσωπος της Μέτσολα είπε ότι το «έθιμο» είναι ότι η πρόεδρος της Βουλής έχει περισσότερα περιθώρια και αναμένεται να δηλώσει δώρα μόνο όταν τελειώσει η θητεία της. Τα δώρα δεν δίνονται στην ίδια τη Μέτσολα, αλλά στον θεσμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υποστήριξε ο αξιωματούχος. Η Μετσόλα επιλέγει να είναι πιο διαφανής από ό,τι χρειάζεται κάνοντας δημόσιες δηλώσεις όσο είναι ακόμη στην εξουσία, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, λέγοντας ότι τώρα θα ενημερώνει τακτικά το μητρώο δώρων.

Ερωτηθείς πού ορίζει η γραπτή διαδικασία ότι ισχύουν χαλαρότεροι κανόνες για την πρόεδρο του Κοινοβουλίου, ο εκπρόσωπος είπε: «Δεν ξέρω πού ακριβώς είναι γραμμένο, αλλά είναι ένα έθιμο που έχει τεθεί σε εφαρμογή, έχει να κάνει με το τι έκαναν οι προηγούμενοι πρόεδροι. Με αυτόν τον τρόπο, αυτό που λέτε, είναι καθιερωμένη πρακτική».

Η Μετσόλα έλαβε όλα τα δώρα που δήλωσε από τότε που έγινε πρόεδρος στις 18 Ιανουαρίου του 2022. Αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσαν επίσης ότι στο παρελθόν υπήρξε απροθυμία να δηλώνονται τα δώρα για να αποφευχθεί η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ανταγωνιστικής προσφοράς δώρων μεταξύ των ομάδων συμφερόντων και των ευρωβουλευτών.

Το μόνο δώρο της Μετσόλα που έχει καταγράψει οτι άξιζε πάνω από 150 ευρώ, είναι ένα που δέχθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, το οποίο έλαβε τον Φεβρουάριο του 2022. Περιγράφεται στο μητρώο ως «εικονίδιο και συρτάρι με ημερολόγιο». Μια πλάκα στο ίδιο το δώρο το περιγράφει ως «ασπίδα που αντιπροσωπεύει το λογότυπο της Expo 2020», μια παγκόσμια έκθεση που διοργάνωσαν τα ΗΑΕ στο Ντουμπάι μεταξύ Οκτωβρίου 2021 και Μαρτίου 2022.

Το μητρώο δώρων ισχύει για όλους τους ευρωβουλευτές, αλλά από την έναρξη αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου στα μέσα του 2019, μόνο 10 νομοθέτες, ανάμεσά τους και η Μετσόλα, έχουν δηλώσει δώρα.

Η απάντηση Μετσόλα στο Politico

Εξαιρετικά παραπλανητικό χαρακτηρίζει το Γραφείο Τύπου της προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το άρθρο του Politico που κάνει λόγο για δώρα που «ξέχασε» να δηλώσει η πρόεδρος Ρομπέρτα Μετσόλα.

Τόσο οι υπηρεσίες Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσο και το Γραφείο της Προέδρου, δηλώνουν κατηγορηματικά πως δεν έχει γίνει καμία παραβίαση κανόνων και δεν υπάρχουν δώρα στη κατοχή της Προέδρου.

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της κ. Μετσόλα, πρόκειται για δώρα που έλαβε ως εκπρόσωπος του θεσμού και όχι ως ευρωβουλευτής, συνεπώς η προθεσμία του ενός μήνα δεν ισχύει. Επιπλέον αναφέρεται ότι όλα τα δώρα προς το θεσμικό όργανο έχουν δηλωθεί εσωτερικά και βρίσκονται στη κυριότητα του θεσμικού οργάνου, όχι της Προέδρου.

Αναλυτικά οι διευκρινίσεις των εκπροσώπων Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

«Η Πρόεδρος δεν "ξέχασε" να δηλώσει δώρα, γιατί δεν ισχύει η προθεσμία του ενός μήνα για την Πρόεδρο, καθώς δεν της δωρίζονται ως ευρωβουλευτή αλλά ως εκπροσώπου του θεσμού.

Όπως εξήγησαν στο Politico οι εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου, όλα τα δώρα από όλους τους Προέδρους του ΕΚ λαμβάνονται πάντα από τον κάτοχο της θέσης για λογαριασμό του θεσμικού οργάνου και ποτέ με την προσωπική του ιδιότητα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται για δώρα προς βουλευτές αλλά για δώρα πρωτοκόλλου, τα περισσότερα από τα οποία ανταλλάσσονται με τρίτες χώρες ή άλλες αρχές ακολουθώντας την καθιερωμένη πρακτική του πρωτοκόλλου.

Επίσης, δεν υπάρχουν "δώρα που δεν έχουν δηλωθεί", όλα τα δώρα προς το θεσμικό όργανο έχουν δηλωθεί εσωτερικά και βρίσκονται στη κυριότητα του θεσμικού οργάνου, όχι της Προέδρου. Οι Πρόεδροι είθισται να δηλώνουν στο μητρώο μαζικά τα δώρα στο τέλος της θητείας τους και λόγω των πρόσφατων εξελίξεων, η Πρόεδρος αποφάσισε να αλλάξει αυτή τη τακτική, δηλώνοντας τα δώρα το συντομότερο δυνατόν για να αυξηθεί η διαφάνεια και να αποφευχθούν οποιεσδήποτε αμφιβολίες.

Επισημαίνεται επίσης ότι ορισμένα δώρα πρωτοκόλλου που λαμβάνει η Προεδρία για λογαριασμό του θεσμικού οργάνου εκτίθενται σε τακτική βάση στους επισκέπτες στο Στρασβούργο και εντάσσονται, κατά περίπτωση, στην καλλιτεχνική συλλογή του θεσμικού οργάνου».