Ήπιο χειμώνα στην Ευρώπη προβλέπει η Υπηρεσία Copernicus – Τι δείχνουν τα στοιχεία Δεκεμβρίου

Προφανώς, εάν η πρόβλεψη για τον ήπιο καιρό επιβεβαιωθεί, όλοι μας θα έχουμε όφελος από τα μειωμένα έξοδα θέρμανσης και ενέργειας, όπως επισημαίνει το Bloomberg. Επίσης, η εκδοχή ενός ήπιου χειμώνα θα μειώσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο και κατ' επέκταση της τιμής του.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, οι θερμοκρασίες πιθανότατα θα είναι σημαντικά υψηλότερες από τις κανονικές κατά την περίοδο αιχμής στη θέρμανση τη χειμερινή περίοδο μέχρι και τον Φεβρουάριο. Όπως αναφέρεται, υπάρχει 50%-60% πιθανότητα μεγάλο μέρος των περιοχών της Μεσογείου, της Κεντρικής Ευρώπης και του Ηνωμένου Βασιλείου να έχουν θερμοκρασίες πολύ πάνω από τον μέσο όρο γι’ αυτήν την εποχή. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι πιθανότητες για ήπιο χειμώνα ανέρχονται σε 40%-50%.

Το Copernicus είναι το πρόγραμμα γεωσκόπησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συντονίζει και διαχειρίζεται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Διαστημικό Πρόγραμμα σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι επιστήμονες της Copernicus συγκεντρώνουν και αναλύουν δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Διαστημικό Πρόγραμμα χρησιμοποιεί δισεκατομμύρια μετρήσεις από δορυφόρους, πλοία, αεροσκάφη και μετεωρολογικούς σταθμούς για τις μηνιαίες και εποχιακές του προβλέψεις.

Υπάρχει, πάντως, και μια αντίθετη εκτίμηση για τον χειμωνιάτικο καιρό στην Ευρώπη από την αμερικανική Commodity Weather Group, που ισχυρίζεται ότι πιθανότατα θα έχουμε ψυχρότερο χειμώνα από πέρυσι.

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, ο Δεκέμβριος του 2022 ήταν χωρισμένος θερμοκρασιακά σε Βόρεια και Νότια Ευρώπη. Στη Βόρεια Ευρώπη καταγράφηκε ένας από τους πιο ψυχρούς Δεκεμβρίους των τελευταίων ετών, ενώ στη Νότια Ευρώπη και κυρίως στα Βαλκάνια ένας από τους πιο θερμούς από το 1979. Ο Δεκέμβριος του 2022 καταγράφηκε ως ο 8ος θερμότερος στα χρονικά στην Ευρώπη συνολικά, ενώ Παγκοσμίως καταγράφηκε ο 7ος πιο θερμός Δεκέμβριος από το 1979. Η μέση θερμοκρασία του Δεκεμβρίου στην Ευρώπη κυμάνθηκε κατά 0,89°C πάνω από τα επίπεδα της περιόδου 1991-2020, ενώ παγκοσμίως κατά 0,27°C πάνω από τα επίπεδα της περιόδου 1991-2020. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας έως +4°C με +5°C, καταγράφηκαν στα Βαλκάνια και στην Τουρκία.

Παγκοσμίως, εκτεταμένες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας καταγράφηκαν στη Νότια Ευρώπη και σε περιοχές της Βόρειας Αφρικής, στη Σιβηρία καθώς και σε περιοχές του Ανατολικού Καναδά και της Γροιλανδίας. Αντιθέτως σε περιοχές της Αλάσκας (Βορειοδυτικές περιφέρειες), στις μεσοδυτικές Η.Π.Α, στη Βόρεια Ευρώπη και σε περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Ασίας, η θερμοκρασία κυμάνθηκε σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το μέσο όρο της 30ετίας 1991-2020.

Στην Ευρώπη ο Δεκέμβριος του 2022 ήταν ένας μήνας με έντονες θερμοκρασιακές μεταβολές ειδικότερα στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις σημειώθηκαν στη Νότια Ευρώπη και κυρίως στα Βαλκάνια όπου καταγράφηκε ο θερμότερος Δεκέμβριος των τελευταίων ετών. Αντιθέτως οι μεγαλύτερες αρνητικές αποκλίσεις σημειώθηκαν στη Βόρεια Ευρώπη και κυρίως σε περιοχές της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Ισλανδίας. Στην Ισλανδία καταγράφηκε ο ψυχρότερος Δεκέμβριος από το 1974.

Εντυπωσιακό γεγονός είναι πως το 2022 με βάση τον μέσο όρο της 30ετίας 1981-2010, αποτελεί το μοναδικό έτος από το 1979 για την Ευρώπη, όπου και οι 12 μήνες του έτους σημείωσαν θετική απόκλιση. Επίσης, με βάση τον μέσο όρο 1981-2010 ο Δεκέμβριος του 2022 είναι ο 19ος συνεχόμενος μήνας για την Ευρώπη όπου καταγράφεται θετική απόκλιση. Παγκοσμίως, με βάση τον μέσο όρο 1981-2010, οι συνεχόμενες καταγραφές θετικών αποκλίσεων κρατάνε από τον Ιούλιο του 2008.

Ποιος ήταν ο πιο θερμός Δεκέμβρης - Γενάρης των τελευταίων 160 ετών στην Αθήνα

Υπενθυμίζεται ότι οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά το μήνα Δεκέμβριο 2020, αλλά και κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2021, αποτελούν ρεκόρ τουλάχιστον των τελευταίων 160 ετών για την Αθήνα, σύμφωνα με το ιστορικό αρχείο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) που χρονολογείται από το 1860.

Συγκεκριμένα, ο Δεκέμβριος του 2020 ήταν ο θερμότερος Δεκέμβριος στην περίοδο αναφοράς ως προς τη μέση ελάχιστη (νυχτερινή) θερμοκρασία (11,7 βαθμοί Κελσίου) και ο δεύτερος θερμότερος ως προς τη μέση θερμοκρασία (13,8 βαθμοί), με πρώτο τον Δεκέμβριο του 1960 (14,1 βαθμοί). Κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2021, η μέση θερμοκρασία στο Θησείο ήταν 14,8 βαθμοί Κελσίου, η μέση μέγιστη 18,3 και η μέση ελάχιστη 12,1 βαθμοί.

Οι τιμές αυτές είναι οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Αθήνα κατά τον τελευταίο τουλάχιστον ενάμιση αιώνα για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους, ενώ είναι μεγαλύτερες κατά πέντε περίπου βαθμούς από τις αντίστοιχες μέσες κλιματικές τιμές της πιο πρόσφατης περιόδου αναφοράς 1981-2010.

Στις 9/1/2021 η θερμοκρασία στο Θησείο ξεπέρασε τους 22,2 βαθμούς, αποτελώντας επίσης ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας όλων των εποχών (μαζί με το 2010) για το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Θερμοκρασία ρεκόρ ίση με 17 βαθμούς σημειώθηκε και στην ελάχιστη (νυχτερινή) θερμοκρασία.

Με δεδομένο ότι επίσης σε παγκόσμιο επίπεδο το 2020 ήταν η πιο θερμή χρονιά (μαζί σε το 2016) που καταγράφηκε ποτέ στη Γη, τα παραπάνω αποτελούν «καθαρά σημάδια» της κλιματικής αλλαγής τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως, σύμφωνα με τους Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι, μέσω του Εθνικού Δικτύου για την Κλιματική Αλλαγή – CLIMPACT, μελετούν την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας της χώρας μας και αναπτύσσουν εργαλεία για έγκαιρη προειδοποίηση των πολιτών από τα «ακραία» καιρικά φαινόμενα που συνοδεύουν την κλιματική αλλαγή.

Εκείνο που μένει, λοιπόν, είναι να περιμένουμε να δούμε πού θα φτάσει το «θερμόμετρο» τον φετινό χειμώνα, ελπίζοντας για είναι καλύτερος τόσο για εμάς όσο και για τον πλανήτη.

Οι καύσωνες λόγω κλιματικής αλλαγής προκάλεσαν πάνω από 20.000 πλεονάζοντες θανάτους

Φυσικά, από την εξίσωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, δεν θα μπορούσαν να λείψουν και οι θερινοί καύσωνες σε Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Βρετανία, που οδήγησαν σε περισσότερους από 20.000 «υπερβάλλοντες» θανάτους, σύμφωνα με έκθεση, που δόθηκε στη δημοσιότητα και περιλαμβάνει συγκεντρωτικά, επίσημα στοιχεία.

Από το Παρίσι μέχρι το Λονδίνο, ο υδράργυρος έφτασε ή και ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου το φετινό καλοκαίρι. Οι ειδικοί επί του κλίματος της ομάδας επιστημόνων World Weather Attribution (WWA) διαπίστωσαν ότι τόσο υψηλές θερμοκρασίες θα ήταν «πρακτικά αδύνατον» να σημειωθούν χωρίς την κλιματική αλλαγή.

Ένας καύσωνας το 2003 προκάλεσε περισσότερους από 70.000 πλεονάζοντες θανάτους στην Ευρώπη –κυρίως στη Γαλλία– και οδήγησε πολλές χώρες να εφαρμόσουν μέτρα, όπως να θέσουν σε εφαρμογή συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και να ζητούν από τους ανθρώπους να προσέχουν τους γείτονές τους και να ανοίγουν κλιματιζόμενα σχολεία.

Τα μέτρα αυτά και άλλα σχετικά προγράμματα ενδεχομένως να περιόρισαν κάπως τις επιπτώσεις από τους καύσωνες του 2022, όμως και πάλι ο απολογισμός των θυμάτων ήταν «υψηλότερος από τον αναμενόμενο», σχολίασε η Κλόε Μπρίμικομπε, μια ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς, στην Αυστρία. «Θεωρώ ότι ήταν (…) ο χειρότερος καύσωνας από το 2003», είπε στο πρακτορείο Reuters.

Επειδή οι αρχές δεν αποδίδουν τους περισσότερους θανάτους απευθείας στον καύσωνα, οι στατιστικολόγοι κάνουν κάποια εκτίμηση, βλέποντας πόσοι άνθρωποι πέθαναν σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και συγκρίνοντας τον αριθμό με αυτόν που θα αναμενόταν, με βάση τα ιστορικά δεδομένα.

Ο καύσωνας μπορεί να σκοτώσει προκαλώντας θερμοπληξία, η οποία πλήττει τον εγκέφαλο, τα νεφρά και άλλα όργανα. Μπορεί όμως να προκαλέσει και καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας ανέφερε αυτόν τον μήνα ότι η Ευρώπη θερμάνθηκε με ρυθμό διπλάσιο από τον υπόλοιπο κόσμο κατά τα τελευταία 30 χρόνια. Η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus ανέφερε ότι το καλοκαίρι του 2022 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ.

Οι περισσότεροι από τους πλεονάζοντες θανάτους στην Ευρώπη, 10.420 συνολικά, καταγράφηκαν στη Γαλλία. Σύμφωνα με τη βρετανική στατιστική υπηρεσία, οι πλεονάζοντες θάνατοι στην Αγγλία και την Ουαλία ανήλθαν σε 3.271 ενώ στην Ισπανία αναφέρθηκαν 4.655 θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο και στη Γερμανία 4.500.