Μετά τη Χερσώνα, τι; - Η στρατηγική της επόμενης ημέρας στην Ουκρανία

Ο πόλεμος αναμένεται να εισέλθει σε περίοδο στασιμότητας στα πεδία των μαχών εξαιτίας της έλευσης του χειμώνα, με τη Ρωσία και την Ουκρανία αναγκαστικά να σταματούν ή να επιβραδύνουν τις επιχειρήσεις προς κατάληψη και ανάκτηση εδαφών, αντίστοιχα.

Στρατιωτικοί αναλυτές και διπλωμάτες διαβλέπουν ότι οι ρωσικές επιχειρήσεις επί του πεδίου θα παραμείνουν ως επί το πλείστον «παγωμένες», με τις σφοδρές χιονοπτώσεις και τις συνθήκες ψύχους να καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη την ανασύνταξη των εξουθενωμένων και ανεπαρκώς εξοπλισμένων ρωσικών δυνάμεων έπειτα από εννέα μήνες πολέμου.

Αμφότερες οι πλευρές αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε πυρομαχικά, με τη Ρωσία να έχει ήδη στραφεί στο Ιράν, αλλά και τη Βόρεια Κορέα, για την προμήθεια drone-καμικάζι και βλημάτων πυροβολικού, ενδεχομένως ακόμη και βαλλιστικών πυραύλων, εξαιτίας της συρρίκνωσης του συμβατικού της οπλοστασίου.

Ωστόσο, παρά τις οπισθοχωρήσεις στα πεδία των μαχών -με πλέον πρόσφατο, βαρύ πλήγμα την απώλεια της πρωτεύουσας της διοικητικής περιφέρειας της Χερσώνας- η Ρωσία μπορεί ακόμη να «γονατίσει» την Ουκρανία, μέσω της τακτικής του ενεργειακού στραγγαλισμού.

Το μπαράζ επιδρομών και επιθέσεων με (ιρανικά) drone κατά των υποδομών ζωτικής σημασίας της Ουκρανίας έχει ήδη επιφέρει τεράστιες καταστροφές στο δίκτυο, εκθέτοντας τα κενά της ουκρανικής αεράμυνας και γεννώντας φόβους για βύθιση της χώρας σε ανθρωπιστική κρίση κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Προοπτική στρατιωτικού αδιεξόδου

Η απάντηση της Ρωσίας στην «ταπείνωση» που δέχθηκε με την οπισθοχώρηση από τη Χερσώνα και τη δυτική όχθη του ποταμού Δνείπερου μένει συνολικά να διαφανεί, ενώ από πλευράς της η Ουκρανία επιμένει ότι θα συνεχίσει την αντεπίθεση -αν και η εκτίμηση αναλυτών και διπλωματών είναι ότι θα υπάρξει αντικειμενικά παύση στις μεγάλες μάχες λόγω των αντιξοοτήτων του χειμώνα.

Το Κίεβο τονίζει ότι ένα στρατιωτικό αδιέξοδο απλώς θα παγίωνε τα ρωσικά κέρδη, επιμένοντας ότι ακόμη και αν οι αντιξοότητες του χειμώνα αναγκάσουν το στρατό να επιβραδύνει τις επιθέσεις, δεν σχεδιάζει να τις σταματήσει.

Σε αυτό το πλαίσιο ήλθε και η δήλωση του Ουκρανού υπουργού Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, ο οποίος -παρά τους πανηγυρισμούς για τη Χερσώνα- επέστησε την προσοχή, λέγοντας ότι «ο πόλεμος συνεχίζεται» και η Ρωσία κινητοποιεί περισσότερους στρατεύσιμους και μεταφέρει περισσότερα όπλα στην Ουκρανία.

Μετά την υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, ο ποταμός Δνείπερος έχει μετατραπεί σε φυσικό σύνορο, με τις ουκρανικές δυνάμεις να ελέγχουν τη δυτική και τις ρωσικές την ανατολική όχθη. Και γεγονός είναι ότι παρά την ανάκτηση της πρωτεύουσας -της μόνης περιφερειακής πρωτεύουσας που ρωσοκρατείτο- το 60% της περιφέρειας της Χερσώνας παραμένει υπό ρωσικό έλεγχο.

Η Μόσχα έχει ανακοινώσει δε, διά της διορισθείσας κατοχικής διοίκησης, ότι η πόλη Χένιτσεσκ της Αζοφικής είναι η νέα «πρωτεύουσα» της Χερσώνας -που παρανόμως προ μηνός προσάρτησε χωρίς ούτε και τότε να ελέγχει πλήρως.

Το Κρεμλίνο τηρεί σιγή ιχθύος ως προς τη ρωσική υποχώρηση παραπέμποντας στο υπουργείο Άμυνας, ενώ τα κρατικά μέσα να επιχειρούν να «αποσυνδέσουν» τον Βλαντιμίρ Πούτιν από τις στρατιωτικές εξελίξεις στο νότιο μέτωπο. Πάντως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, έχει σπεύσει να επισημάνει πως η υποχώρηση δεν αλλάζει το καθεστώς προσάρτησης της ευρύτερης περιφέρειας στη Ρωσία, ενώ ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, «ανέλαβε», στη σκιά της απόσυρσης από τη Χερσώνα, να απειλήσει εκ νέου με τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Οι προβλέψεις, εντός και εκτός Ουκρανίας, για τις επόμενες κινήσεις στο πολεμικό μέτωπο είναι από επισφαλείς έως αντικρουόμενες.

Στην περιφέρεια της Χερσώνας, ο Δνείπερος λειτουργεί τώρα ως φυσικό σύνορο, συνεπώς επί της ουσίας η μάχη εκεί «παγώνει». Όμως, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ουκρανία εξακολουθεί να χτυπά βαθιά πίσω από τις ρωσικές γραμμές, με αναφορές για επιθέσεις με ρουκέτες κατά των ρωσικών δυνάμεων που ανασυγκροτούνται σε διάφορες τοποθεσίες κατά μήκος της ανατολικής όχθης και για χτυπήματα τις τελευταίες ημέρες στις νότιες πόλεις Μελιτόπολη και Χένιτσεσκ, κοντά στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας.

Στα ανατολικά, τα ουκρανικά στρατεύματα εξακολουθούν να ανακτούν σταδιακά έδαφος και έχουν απωθήσει επανειλημμένες απόπειρες του ρωσικού στρατού να καταλάβει πόλεις όπως το Μπαχμούτ και η Παβλίβκα. Το Κίεβο έστρωσε το έδαφος για τη νίκη στη Χερσώνα από το καλοκαίρι, βομβαρδίζοντας ρωσικές αποθήκες ανεφοδιασμού, σιδηροδρομικούς κόμβους και γέφυρες. Την ίδια τακτική χρησιμοποιεί σήμερα στο Λουχάνσκ.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν ενδείξεις ότι Ουκρανοί ίσως προετοιμάζονται για μια νέα χερσαία επίθεση μεταξύ αυτών των δύο μετώπων -μέσω της Ζαπορίζια προς τη Μελιτόπολη-, αμφισβητώντας τον έλεγχο της Ρωσίας σε ολόκληρο το νότιο μέτωπο.

Με το στρατό και την οικονομία της σε «μηχανική υποστήριξη αναπνοής» από τη Δύση, η Ουκρανία οδεύει προς έναν σκληρό χειμώνα σε μία μάχη επιβίωσης ως έθνος έναντι της Ρωσίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η τελική έκβαση των ενδιάμεσων εκλογών των Ηνωμένων Πολιτειών για τον έλεγχο του Κογκρέσου ενέχει καθοριστική σημασία.

Ενδεχόμενη μεταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών προς πιο «συγκρατημένη» στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, εάν επικρατήσει το ρεπουμπλικανικό «στρατόπεδο» στο Κογκρέσο (η μάχη για τη Γερουσία παραμένει ανοιχτή), ενέχει κινδύνους για τη δυνατότητα της Ουκρανίας να συνεχίσει να αποκρούει αποτελεσματικά τη ρωσική επίθεση.

Σχετική προειδοποίηση έχει απευθύνει εγκαίρως επ' αυτού ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σημειώνοντας ότι τα πρόσφατα κέρδη του ουκρανικού στρατού επί του πεδίου δεν θα ήταν δυνατά χωρίς την υποστήριξη των ΝΑΤΟϊκών συμμάχων.