Ενδιάμεσες εκλογές ΗΠΑ: Κρίσιμες και για το μέλλον Μπάιντεν και Τραμπ

Ο δημοκρατικός πρόεδρος κάλεσε τη χώρα να «υπερασπιστεί τη δημοκρατία» και την ίδια στιγμή ο ρεπουμπλικάνος προκάτοχός του υποσχόταν μια «πολύ μεγάλη ανακοίνωση» την ερχόμενη εβδομάδα -αφήνοντας να εννοηθεί πως θα κάνει μια νέα απόπειρα για να εκλεγεί πρόεδρος.

Οι Aμερικανοί πολίτες ψηφίζουν για το σύνολο της Βουλής των Αντιπροσώπων, για το ένα τρίτο της Γερουσίας και για μια σειρά θέσεων αιρετών αξιωματούχων. Δημοψηφίσματα για το δικαίωμα στην άμβλωση θα διεξαχθούν επίσης σήμερα σε τέσσερις πολιτείες: την Καλιφόρνια, το Βερμόν, το Κεντάκι και το Μίσιγκαν.

Έπειτα από μια λυσσαλέα προεκλογική εκστρατεία επικεντρωμένη στον πληθωρισμό, οι ρεπουμπλικάνοι φαίνονται όλο και πιο πεπεισμένοι για τις πιθανότητές τους να στερήσουν από τον Τζο Μπάιντεν τις πλειοψηφίες του στο Κογκρέσο.

«Αν θέλετε να βάλετε τέλος στην καταστροφή της χώρας σας και να σώσετε το αμερικανικό όνειρο, οφείλετε να ψηφίσετε αύριο ρεπουμπλικάνους», τόνισε ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, πανταχού παρών σ' αυτή την προεκλογική εκστρατεία, σε μια ύστατη προεκλογική συγκέντρωση χθες, Δευτέρα, το βράδυ στο Οχάιο, ένα από τα βιομηχανικά προπύργια της χώρας.

Τριγυρισμένος από μια πλημμυρίδα από κόκκινα κασκέτα, ο 76χρονος δισεκατομυριούχος ανακοίνωσε πως θα κάνει «μια πολύ μεγάλη ανακοίνωση την Τρίτη 15 Νοεμβρίου στο Μαρ-α-Λάγκο», την κατοικία του στη Φλόριντα, ξέροντας καλά πως μια νίκη των υπαρχηγών του στις σημερινές ψηφοφορίες θα μπορούσε να του προσφέρει το ιδεώδες εφαλτήριο για μια υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2024.

Στην ομιλία του στο Μέριλαντ ο Τζο Μπάιντεν, η δημοτικότητά του οποίου υποχώρησε την τελευταία εβδομάδα στο 39% κατά δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ipsos για λογαριασμό του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς, επανέλαβε πως οι ψηφοφόροι καλούνται να κάνουν την «επιλογή» να υπερασπίσουν τη δημοκρατία στην Αμερική και θεμελιώδη δικαιώματα, όπως αυτό στην άμβλωση, που δυναμίτισε το Ανώτατο Δικαστήριο τον Ιούνιο.

Κατά προβλέψεις του ινστιτούτου μελετών Center for Politics του πανεπιστημίου της Βιρτζίνιας, οι Ρεπουμπλικάνοι θα εξασφαλίσουν με άνεση σήμερα την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, καταλαμβάνοντας 24 επιπλέον έδρες στο σύνολο των 435, ενώ θα εξασφαλίσουν επίσης —αν και πολύ πιο οριακή— πλειοψηφία στη Γερουσία.

Οι Ρεπουμπλικάνοι μοιάζουν ολοένα περισσότερο σίγουροι για τις πιθανότητές τους να πάρουν και τα δύο σώματα του Κογκρέσου, όχι απλά τη Βουλή των Αντιπροσώπων, κατά το κλασικό σενάριο των «midterms». Ονειρεύονται «κόκκινο κύμα», από το χρώμα της παράταξης της αμερικανικής δεξιάς.

Ο Κέβιν Μακάρθι, που προαλείφεται για να γίνει ο «speaker», ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, διαδεχόμενος τη Δημοκρατική Νάνσι Πελόσι, διεμήνυσε σε συνέντευξή του που μεταδόθηκε χθες Δευτέρα (07/11) από το CNNi ότι θα κινηθούν διάφορες έρευνες σε βάρος του Τζο Μπάιντεν, που θα αφορούν από τη χαοτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν ως τη διαχείριση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Δυνητικά, οι έρευνες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην παραπομπή του Δημοκρατικού σε δίκη στη Γερουσία και στην παύση του από το αξίωμα.

Ψήφος «τιμωρίας»

Ιστορικά, οι ενδιάμεσες εκλογές αποτελούν δημοψήφισμα για τον ένοικο του Λευκού Οίκου, που πολύ σπάνια γλιτώνει από την ψήφο τιμωρίας.

Μπροστά στην αποτελεσματικότητα της ρεπουμπλικανικής εκστρατείας, που έβαλε στο επίκεντρο τον πληθωρισμό, οι Δημοκρατικοί προσπάθησαν περισσότερο τις τελευταίες ημέρες να προβάλουν πρωτοβουλίες του κ. Μπάιντεν για τη μείωση των τιμών των φαρμάκων, την αύξηση της απασχόλησης στη βιομηχανία... Αλλά οι Αμερικανοί δεν θα δουν τα οφέλη παρά χρόνια αργότερα.

Ο Δημοκρατικός πρόεδρος, μέσω ιδίως μιας συνάντησης με τον πάστορα Αλ Σάρπτον, που χαίρει μεγάλου σεβασμού, έκανε επίσης προσπάθεια της ύστατης στιγμής να κινητοποιήσει τους αφροαμερικανούς, που είχαν διαδραματίσει ρόλο κλειδί στην εκλογική του νίκη του 2020.

Όμως η άνοδος των τιμών (8,2% κατά μέσο όρο σε διάστημα έτους) παραμένει μακράν η κύρια ανησυχία των Αμερικανών και οι προσπάθειες του Τζο Μπάιντεν να εμφανιστεί ως «ο πρόεδρος της μεσαίας τάξης» δεν φαίνεται να καρποφορούν.

Ο Τζο Μπάιντεν λέει πως θέλει να είναι ξανά υποψήφιος, αλλά η προοπτική δεν γοητεύει ακριβώς όλους τους Δημοκρατικούς, τόσο εξαιτίας της ηλικίας του —προσεχώς θα είναι 80 ετών— όσο και της χαμηλής δημοτικότητάς του.

Ενδεχόμενη απώλεια του ελέγχου των δύο σωμάτων του Κογκρέσου θα είχε βαριές συνέπειες για τον δημοκρατικό πρόεδρο, ο οποίος μέχρι τώρα λέει πως έχει την «πρόθεση» να είναι υποψήφιος το 2024, οπότε και θα επαναληφθεί ενδεχομένως η μονομαχία του 2020.

Χθες, Δευτέρα, το βράδυ, ο πρόεδρος διαβεβαίωσε πως είναι «αισιόδοξος» αναφορικά με την έκβαση της ψηφοφορίας. Παραδέχθηκε πάντως πως θα είναι «δύσκολο» να διατηρήσει τον έλεγχο της Βουλής.

Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος των Αμερικανών γι' αυτές τις εκλογές είναι το γεγονός ότι περισσότεροι από 43 εκατομμύρια απ' αυτούς είχαν ήδη ψηφίσει χθες το βράδυ στις εκλογές αυτές, εκ των προτέρων ή με επιστολική ψήφο.

Τα αποτελέσματα μερικών από τις πιο αμφίρροπες μονομαχίες ενδέχεται πάντως να χρειαστεί να περάσουν μέρες μέχρι να ανακοινωθούν.

Οι αμφίρροπες μονομαχίες

Συγκεκριμένα οι ενδιάμεσες εκλογές θα κριθούν σε λίγες πολιτείες-κλειδιά - τις ίδιες που ήταν αμφίρροπες και στις προεδρικές εκλογές του 2020.

Όλοι οι προβολείς είναι έτσι στραμμένοι στην Πενσιλβάνια, πρώην προπύργιο της χαλυβουργίας, όπου ο πολυεκατομμυριούχος ρεπουμπλικάνος χειρουργός Μεχμέτ Οζ, που υποστηρίζεται από τον Ντόναλντ Τραμπ, αντιμετωπίζει τον δημοκρατικό πρώην δήμαρχο μιας μικρής πόλης Τζον Φέτερμαν για την πιο διαφιλονικούμενη θέση στη Γερουσία, καθώς απ' αυτή την έδρα θα εξαρτηθεί πιθανότατα η ισορροπία των εξουσιών στην άνω βουλή με τις τεράστιες εξουσίες.

Όπως το 2020, η Τζόρτζια είναι κι αυτή στην καρδιά της αντιπαράθεσης. Ο δημοκρατικός Ράφαελ Γουόρνοκ, πρώτος μαύρος βουλευτής που εξελέγη ποτέ σ' αυτή την πολιτεία του αμερικανικού Νότου, επιχειρεί να επανεκλεγεί με αντίπαλο τον Χέρσελ Γουόκερ, αφροαμερικανό πρώην αθλητή, ο οποίος υποστηρίζεται επίσης από τον πρώην πρόεδρο.

Η Αριζόνα, το Οχάιο, η Νεβάδα, το Ουισκόνσιν και η Βόρεια Καρολίνα είναι επίσης θέατρα σφοδρών μαχών, όπου οι δημοκρατικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με υποψηφίους του Ντόναλντ Τραμπ που ορκίζονται απόλυτη πίστη στον πρώην ένοικο του Λευκού Οίκου.

Οι μονομαχίες αυτές τροφοδοτούνται με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα οι εκλογές αυτές να έχουν καταστεί οι πιο ακριβές ενδιάμεσες εκλογές στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.