Ενδιάμεσες εκλογές ΗΠΑ: Ένας αναλυτικός οδηγός

Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν πολλές ελπίδες να κερδίσουν ξανά τη Βουλή.

Ο έλεγχος της Γερουσίας θα αποφασιστεί από σκληρές μάχες.

Εάν το GOP πάρει ένα ή και τα δύο σώματα, θα είναι σε θέση να «σκοτώσουν» την εγχώρια νομοθετική ατζέντα του Μπάιντεν.

Ωστόσο, θα πρέπει να αγωνιστούν για να ξεπεράσουν τις πολιτικές του βέτο του προέδρου, το οποίο απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων για να παρακαμφθεί.

Τα επόμενα δύο χρόνια θα μπορούσαν να δουν την Αμερική να διοικείται από μια διχασμένη κυβέρνηση, με οργισμένες αντιπαραθέσεις, οικονομικές αναμετρήσεις και κομματικές έρευνες.

Τι συμβαίνει την Τρίτη;

Στη Βουλή, και οι 435 έδρες, όπου οι νομοθέτες υπηρετούν διετή θητεία, μπορούν να αλλάξουν χέρια. Οι Δημοκρατικοί επί του παρόντος ελέγχουν στενά το σώμα, αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι χρειάζονται μόνο πέντε έδρες για να πάρουν την πλειοψηφία.

Στη Γερουσία των 100 εδρών αμφισβητούνται συνολικά 35 έδρες. Το Σώμα, όπου οι γερουσιαστές υπηρετούν για έξι χρόνια, είναι μοιρασμένο στη μέση και οι Δημοκρατικοί έχουν επί του παρόντος τον έλεγχο, αφού η έδρα της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις μετράει διπλή. Αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι χρειάζονται μόνο μία έδρα για να πάρουν τον έλεγχο.

Γίνονται επίσης αρκετές ακόμα αναμετρήσεις, συμπεριλαμβανομένων 36 για κυβερνητικές θέσεις και πολλών ακόμη χαμηλότερων θέσεων. Οι μάχες για τις θέσεις υπουργών Εξωτερικών σε πολιτειακό επίπεδο έχουν λάβει πρόσθετη σημασία φέτος, καθώς ελέγχουν τις πολιτειακές εκλογές —συμπεριλαμβανομένης της προεδρικής κούρσας του 2024. Γίνονται επίσης εκλογές για πολιτειακά νομοθετικά σώματα και ψηφοφορίες για ζητήματα όπως η πρόσβαση στην άμβλωση, οι αλλαγές στα εκλογικά συστήματα, τα μέτρα ελέγχου των όπλων και η νομιμοποίηση της μαριχουάνας για αναψυχή.

Τι διακυβεύεται;

Σε κάθε εκλογική διαδικασία, οι υποψήφιοι λένε στους ψηφοφόρους ότι αυτές είναι οι πιο κρίσιμες εκλογές της ζωής τους. Αυτή τη φορά μπορεί να έχουν δίκιο.

Υπάρχει ένα κύμα Ρεπουμπλικανών υποστηρικτών που πιστεύουν τους ψευδείς ισχυρισμούς του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι οι εκλογές του 2020 είχαν κλαπεί. Αν η Βουλή βρεθεί υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων, ο πρώην πρόεδρος πιθανότατα θα την «οπλίσει» εναντίον του Μπάιντεν πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2024. Ο βουλευτής Κέβιν ΜακΚάρθι –ο οποίος πιθανότατα θα γίνει πρόεδρος εάν νικήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι– δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο παραπομπής του Μπάιντεν, παρά την απουσία οποιασδήποτε απόδειξης ότι έχει διαπράξει αδίκημα για το οποίο μπορεί να παραπεμφθεί.

Μια αιφνιδιαστική νίκη των Δημοκρατικών θα επέτρεπε στον Μπάιντεν να χτίσει τη νομοθετική του ατζέντα για την κοινωνία, την υγεία και την κλιματική αλλαγή και να εξισορροπήσει το δικαστικό σώμα με φιλελεύθερους δικαστές μετά από τέσσερα χρόνια συντηρητικών επιλογών του Τραμπ.

Ποια θέματα θα κρίνουν τις εκλογές;

Το κλισέ, «Είναι η οικονομία, ανόητοι», που χρονολογείται από την προεδρική εκστρατεία του Μπιλ Κλίντον το 1992, είναι παντού αυτή την προεκλογική περίοδο. Αλλά θα έπρεπε να είναι, «Είναι ο πληθωρισμός, ανόητοι». Το κόστος ζωής στις ΗΠΑ βρίσκεται σε υψηλό 40 ετών, προκαλώντας δυσαρέσκεια στους ψηφοφόρους. Ούτε οι υψηλές τιμές της βενζίνης βοήθησαν και η αίσθηση της κανονικότητας μετά την πανδημία που υποσχέθηκε ο Μπάιντεν παραμένει άπιαστη.

Ο πρόεδρος αγωνίστηκε να πλαισιώσει τις οικονομικές προκλήσεις σε ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα και να μεταφέρει στους ψηφοφόρους την πεποίθηση ότι οι τιμές θα πέσουν σύντομα.

Οι Δημοκρατικοί ήλπιζαν ότι η ανατροπή του δικαιώματος στην άμβλωση από το συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο θα προκαλούσε αντιδράσεις κατά του GOP. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε ορισμένους τομείς – αλλά η οικονομία ήταν επανειλημμένα το κυρίαρχο μέλημα των ψηφοφόρων πριν από τις εκλογές.

Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν χρειάστηκε να δουλέψουν πολύ σκληρά - η στρατηγική τους ήταν απλώς να κατηγορούν τον Μπάιντεν για όλα - παρόλο που ο πληθωρισμός καθοδηγείται κυρίως από εξωτερικούς παράγοντες όπως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Έχουν επίσης χαρακτηρίσει τις δημοκρατικές θέσεις για την εκπαίδευση, την εγκληματικότητα και τη μετανάστευση ως ακραίες.

Τι σημαίνουν οι εκλογές για την αμερικανική δημοκρατία

Αυτές είναι οι πρώτες εθνικές εκλογές μετά την καταιγίδα του 2020, όταν ο Τραμπ αρνήθηκε να παραδεχτεί την ήττα του και προσπάθησε να παραμείνει στην εξουσία. Ο Μπάιντεν ανέλαβε τα καθήκοντά του δύο εβδομάδες αργότερα με ένα μήνυμα εθνικής ενότητας. Αλλά το όραμά του ότι θα μπορούσε να φέρει κοντά μια πολωμένη χώρα έχει σβήσει.

Ο Τραμπ εξακολουθεί να μην παραδέχεται ότι έχασε και ψεύδεται λέγοντας πως αναγκάστηκε να φύγει παράνομα από την εξουσία. Εκατομμύρια Αμερικανοί τον πιστεύουν.

Τι θα συμβεί αν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κερδίσει την εξουσία;

Δεν χρειάζεται να μαντέψουμε. Το GOP ήδη μας λέει ότι θα κάνει τη ζωή του Μπάιντεν άθλια και θα προσπαθήσει να καταστρέψει τις ελπίδες του για επανεκλογή. Ο ΜακΚάρθι είπε στο CNNι σε μια αποκλειστική συνέντευξη ότι σκοπεύει να υποβάλει τον Λευκό Οίκο σε έναν κλοιό ερευνών για τα πάντα, από την προέλευση του Covid-19 έως την απόσυρση από το Αφγανιστάν.

Το GOP σχεδιάζει επίσης να βάλει στο στόχαστρο τον γιο του Μπάιντεν, Χάντερ, για τις επιχειρηματικές του συναλλαγές και θα επιδιώξει να δυσφημήσει και να διαταράξει τις έρευνες του FBI και του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον Τραμπ. Στη Γερουσία, η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών θα καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολο για τον Μπάιντεν να επιβεβαιώσει διορισμούς στο υπουργικό συμβούλιο, βασικούς αξιωματούχους ξένους πρεσβευτές και δικαστές. Αναμένεται μια περίοδος σκληρών αντιπαραθέσεων σχετικά με τους προϋπολογισμούς και το όριο δανεισμού της κυβέρνησης των ΗΠΑ - μια κρίση που θα μπορούσε να οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε βαθύτερη αναταραχή.

Τι σημαίνουν αυτές οι εκλογές για τον Μπάιντεν;

Η ιστορία δείχνει ότι οι νεοεκλεγέντες πρόεδροι βρίσκονται σχεδόν πάντα αντιμέτωποι με αντιδράσεις στις ενδιάμεσες εκλογές δύο χρόνια αργότερα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θέτουν κορυφαίες νομοθετικές προτεραιότητες στην αρχή της θητείας τους.

Εάν οι Δημοκρατικοί δεν τα πάνε τόσο άσχημα όσο φοβούνται ορισμένοι, ο Μπάιντεν θα λάβει ώθηση καθώς σκέφτεται αν θα είναι υποψήφιος για επανεκλογή. Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι πετύχουν μεγάλη νίκη, νέα ερωτήματα θα προκύψουν για τις προοπτικές του το 2024. Ο πρόεδρος θα γίνει 80 σε λίγες εβδομάδες - μια ευκαιρία για να γιορτάσει, αλλά και μια ανεπιθύμητη υπενθύμιση των πολιτικών του υποχρεώσεων.

Δεν είναι όλα μαύρα για τον πρόεδρο, όμως. Οι δύο Δημοκρατικοί προκάτοχοί του Μπιλ Κλίντον και Μπαράκ Ομπάμα υπέστησαν συντριπτικές ήττες από τους ψηφοφόρους στις ενδιάμεσες εκλογές, αλλά ανέκαμψαν κερδίζοντας εύκολα την επανεκλογή τους δύο χρόνια αργότερα. Το ερώτημα είναι αν ο Μπάιντεν έχει εξίσου την ενέργεια και την πολιτική επιδεξιότητα να ανακάμψει.

Τι σημαίνουν αυτές οι εκλογές για τον Τραμπ;

Ο πρώην πρόεδρος έχει μετατρέψει τις ενδιάμεσες εκλογές σε ψήφο εμπιστοσύνης για τους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι έπρεπε να πληρώσουν το τίμημα για την υποστήριξή τους στο πρόσωπό του, ενισχύοντας τους ψευδείς ισχυρισμούς του για εκλογική νοθεία το 2020. Οι ηγέτες του GOP θα προτιμούσαν να μείνει ο Τραμπ εντελώς έξω από τις εκλογές - αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί.

Ο Τραμπ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να χάσει το κόμμα του τη Βουλή το 2018 και τη Γερουσία και τον Λευκό Οίκο το 2020. Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι τα πάνε καλά το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ θα πάρει τα εύσημα. Αν δεν ανταποκριθούν στις προσδοκίες, θα κατηγορήσει όλους τους άλλους.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, φαίνεται βέβαιο ότι ο πρώην πρόεδρος θα είναι υποψήφιος ξανά το 2024 - μια εκστρατεία που θα μπορούσε να προκαλέσει πολιτική κατάρρευση, καθώς υπάρχει πιθανότητα να κατηγορηθεί για την κατοχή απόρρητων εγγράφων και την απόκρυψή τους μετά τις εκλογές του 2020.

Αλλά εδώ είναι η ουσία. Μια νίκη των Ρεπουμπλικάνων την Τρίτη, ειδικά στη Βουλή, σημαίνει ότι δύο χρόνια αφότου έφυγε ντροπιασμένος, ο Τραμπισμός επιστρέφει στην εξουσία.

Επιμέλεια: Σκούρα Σπυριδούλα

A non-American’s guide to the 2022 US midterms, Analysis by Stephen Collinson, CNN