ΚΟΣΜΟΣ

Πόλεμος Ουκρανία - Βρετανικό υπουργείο Άμυνας: Η Ρωσία απειλεί με τυφεκισμό στρατιώτες που υποχωρούν

Πόλεμος Ουκρανία - Βρετανικό υπουργείο Άμυνας: Η Ρωσία απειλεί με τυφεκισμό στρατιώτες που υποχωρούν
Σμπαραλιασμένο ρωσικό άρμα μάχης έξω από το χωριό Καμιάνκα, στο Χάρκοβο AP Photo / Efrem Lukatsky

Μια πρακτική που μάλλον θυμίζει τις σκοτεινές εποχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου φαίνεται πως επαναφέρει στο προσκήνιο η Ρωσία, καθώς σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας, οι ρωσικές δυνάμεις απειλούν να πυροβολήσουν στρατιώτες που υποχωρούν ή λιποτακτούν από τα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, το χαμηλό ηθικό αλλά και η απροθυμία σημαντικού αριθμού στρατιωτών να πολεμήσουν στο ουκρανικό έδαφος, έχουν ωθήσει τον ρωσικό στρατό να αναπτύσσει μονάδες που απειλούν να πυροβολήσουν τους δικούς τους στρατιώτες που υποχωρούν ή λιποτακτούν.

Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό το πρωί της Παρασκευής (04/11), όταν δόθηκε στη δημοσιότητα μια έκθεση των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Στην έκθεση γίνεται λόγος για ρωσικές μονάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται με τους όρους «στρατεύματα φραγμού» ή «μονάδες αποκλεισμού».

Στην έκθεση αναφέρονται τα εξής:

«Πρόσφατα, Ρώσοι στρατηγοί πιθανόν να ήθελαν οι διοικητές τους να χρησιμοποιούν όπλα εναντίον των λιποτακτών, συμπεριλαμβανομένης πιθανώς της έγκρισης πυροβολισμών για τη θανάτωση τέτοιων λιποτακτών έπειτα από προειδοποίηση. Οι στρατηγοί πιθανόν επίσης να ήθελαν να διατηρήσουν τις αμυντικές θέσεις τους μέχρι θανάτου. Η τακτική των πυροβολισμών κατά των λιποτακτών, κατά πάσα πιθανότητα, πιστοποιεί τη χαμηλή ποιότητα, το χαμηλό ηθικό και την απειθαρχία των ρωσικών δυνάμεων».

H διαβόητη διαταγή 227 του Στάλιν που έστειλε στο θάνατο εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες

Σοβιετικό γραμματόσημο που απεικονίζει στρατιώτη της σοβιετικής πολιτοφυλακής να πετάει μια χειροβομβίδα με τη φράση «Ούτε βήμα πίσω!». Η φράση αυτή έγινε συνώνυμο της διαβόητης διαταγής 227 του Ιωσήφ ΣτάλινWikipedia / Creative Commons

Μοιραία, η συγκεκριμένη τακτική των ρωσικών δυνάμεων παραπέμπει σε ιδιαίτερα σκοτεινές εποχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Στις 28 Ιουλίου 1942 ο τότε Λαϊκός Κομισάριος Άμυνας του Σοβιετικού Στρατού, Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Στάλιν εξέδωσε τη διαταγή αριθ. 227 (ρωσ. Приказ № 227).

Η διαταγή καθόριζε ότι κάθε μέτωπο έπρεπε να δημιουργήσει ένα έως τρία ποινικά τάγματα (Shtrafbats), τα οποία στέλνονταν στα πιο επικίνδυνα τμήματα των γραμμών του μετώπου.

Είναι γνωστή για τη φράση «Ούτε βήμα πίσω!». (Ни шагу назад!, Ni shagu nazad!), η οποία έγινε το πρωταρχικό σύνθημα του σοβιετικού τύπου το καλοκαίρι του 1942.

Από το 1942 έως το 1945, συνολικά 422.700 στελέχη του Κόκκινου Στρατού καταδικάστηκαν σε θάνατα από τα ποινικά τάγματα ως αποτέλεσμα στρατοδικείων.

Η διαταγή όριζε επίσης ότι «κάθε στρατός έπρεπε να δημιουργήσει «αποσπάσματα φραγής» στα μετόπισθεν που θα πυροβολούσαν πανικόβλητους και δειλούς».

Τους πρώτους τρεις μήνες, τα αποσπάσματα φραγής πυροβόλησαν 1.000 ποινικούς στρατιώτες και έστειλαν 24.000 ακόμη σε ποινικά τάγματα. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1942, η ιδέα των τακτικών αποσπασμάτων αποκλεισμού εγκαταλείφθηκε σιωπηλά.

Η διαταγή 227 αποτέλεσε μία από τις μελανότερες σελίδες στην ιστορία του Σοβιετικού στρατού. Έχοντας ως στόχο να τονώσει το ηθικό του σκληρά πιεσμένου Κόκκινου Στρατού και να τονίσει τον πατριωτισμό, είχε γενικά επιζήμια αποτελέσματα και δεν εφαρμόστηκε με συνέπεια από τους διοικητές, οι οποίοι θεωρούσαν την εκτροπή στρατευμάτων για τη δημιουργία αποσπασμάτων αποκλεισμού ως σπατάλη ανθρώπινου δυναμικού.

Στις 29 Οκτωβρίου 1944, τα αποσπάσματα αποκλεισμού διαλύθηκαν με την υπ' αριθ. 349 διαταγή του Στάλιν, ο οποίος επικαλέστηκε ως κύριο λόγο την αλλαγή της κατάστασης στο μέτωπο.