Πολιτικό χάος στη Βρετανία: Η «επανάσταση» που έληξε σε 44 ημέρες και το «στοίχημα» των Τόρις

Για το Politico, ήταν μια επανάσταση που ξεκίνησε πριν από 11 χρόνια αλλά δεν ήταν γραφτό να διαρκέσει για πολύ.

Για τη μικρή αλλά λαλίστατη ομάδα των δεξιών φιλελεύθερων αντιευρωπαϊστών της Βρετανίας η είσοδος της Τρας στη Ντάουνιγκ Στριτ τούς οδήγησε από τις παρυφές της πολιτικής ζωής στους «διαδρόμους της εξουσίας».

Η σχεδόν άγνωστη αυτή πτέρυγα των Τόρις άλλαξε τελείως της ρότα του κόμματος και χάθηκε το «όραμα» του Ντέιβιντ Κάμερον για «συμπονετικό συντηρητισμό» ή «υπεύθυνο καπιταλισμό», όπως είχε ονομαστεί.

Περίμεναν υπομονετικά… Πέρασαν 10 ολόκληρα χρόνια, τέσσερις πρωθυπουργοί των Τόρις, τέσσερις γενικές εκλογές και ένα ιστορικό δημοψήφισμα μέχρι να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα για να αναλάβει τα «ηνία» της χώρας η Λιζ Τρας.

«Πίστευαν ότι επιτέλους είχε έρθει η στιγμή τους» δήλωσε στην ιστοσελίδα ο Τιμ Μπέιλ, καθηγητής πολιτικής στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου.

«Αυτό θα αποδείκνυε ότι το Brexit δεν ήταν ένα τεράστιο λάθος αλλά μια υπέροχη ευκαιρία. Ωστόσο, καθότι πάντα βασιζόταν σε μια φαντασίωση, ήταν αναπόφευκτο να “συγκρουστεί” με την πραγματικότητα».

Η Τρας εξελέγη επικεφαλής των Τόρις -και πρωθυπουργός- μόλις τον περασμένο μήνα με 81.000 ψήφους. Ο αριθμός αυτός είναι αρκετά χαμηλός, ωστόσο επαρκούσε για να επικρατήσει έναντι του Ρίσι Σούνακ.

Οι υποστηρικτές της είχαν… ενθουσιαστεί με τις εξαγγελίες της για χαμηλή φορολόγηση και νέες ελαστικές ρυθμίσεις που θα άνοιγαν νέες ευκαιριές μετά από το Brexit.

Μόλις, όμως, η Τρας ξεκίνησε να υλοποιεί τις εξαγγελίες της -μέσω του μίνι προϋπολογισμού- ξεκίνησαν οι αναταράξεις στις αγορές.

Οι καταστροφικές έξι εβδομάδες της Τρας στην εξουσία δεν είναι μόνο ταπεινωτικές για την τέως, πλέον, πρωθυπουργό αλλά και για την ομάδα αυτή των σκληρών αντιευρωπαϊστών.

«Έχω αναστατωθεί» λέει ο Μάρκ Λίτλγουντ, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Υποθέσεων (IEA), ένα από τα think tanks που ενέπνευσαν τους πολιτικούς σχεδιασμούς της Τρας.

«Φαινόταν όντως ότι υπήρχε πλέον μια νέα κυβέρνηση που ενστερνιζόταν την ανάλυση του ΙΕΑ για τα προβλήματα της οικονομίας μας, και το γεγονός ότι δεν ήταν αρκετά προσανατολισμένη στην αγορά» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Όπως υποστηρίζει, το πρόβλημα στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν ο οικονομικός συλλογισμός αλλά η πολιτική υλοποίηση.

Παραδέχτηκε, ωστόσο, πως «εάν δεν πετύχει η υλοποίηση, αυτό έχει αντίκτυπο και στις ιδέες».

Και πώς εξηγούν οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης σχολής σκέψης την πανωλεθρία Τρας;

Δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρη, δεν εξήγησε τι θέλει να κάνει και τον συλλογισμό πίσω από τις κινήσεις της, έκανε τις ανακοινώσεις με λάθος σειρά, αρνήθηκε να αντιστοιχήσει τις φορολογικές της περικοπές με συγκράτηση δαπανών και αρνήθηκε να παρουσιάσει ανεξάρτητες εκθέσεις που να επιβεβαιώνουν ότι το σχέδιό της θα έφερνε αποτελέσματα.

«Τώρα βρισκόμαστε στην εξής θέση: οι μεταρρυθμίσεις αυτές δεν έχουν δοκιμαστεί… Οι απόπειρές της να φέρει την αλλαγή ήταν πολύ βεβιασμένες, πολύ γρήγορες, δεν τις είχε σκεφτεί διεξοδικά. Αφελείς κινήσεις, κατά κάποιον τρόπο» δήλωσε ο Λίτλγουντ.

Ένθερμος υποστηρικτής της Τρας ήταν και ο πρώην επικεφαλής του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, Νάιτζελ Φάρατζ.

«Υπήρχε η ελπίδα ότι ο προϋπολογισμός Κουαρτένγκ θα σηματοδοτούσε μια πολύ σημαντική στιγμή. Αυτή η ελπίδα είναι τώρα νεκρή. Και πιστεύω ότι θα παραμείνει νεκρή για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα μέλη του συντηρητικού κόμματος με τα οποία συνομιλώ, που είναι στο ίδιο μήκος κύματος με εμένα, έχουν παραδώσει τα όπλα» είπε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Οι πολέμιοι της εν λόγω ατζέντας, όμως, είναι μάλλον ενθουσιασμένοι για την παταγώδη αποτυχία της.

Το μέλος των συντηρητικών Σάιμον Χορ δήλωσε στο BBC, ότι αυτό το «φλερτ» με την πολιτική αυτή σκέψη κατεπνίγη εν τη γενέσει της.

«Και νομίζω για καλή τύχη των Τόρις, αυτό πρέπει να το δούμε ως θετικό» είπε το μέλος των συντηρητικών Σάιμον Χορ στο BBC.

Το «στοίχημα» του Συντηρητικού Κόμματος

Ποιος μπορεί να φέρει σταθερότητα στην κυβέρνηση; Αυτό είναι τώρα το κρίσιμο ερώτημα για τους συντηρητικούς, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή της η πολιτική συντάκτης του BBC Χέλεν Κατ.

Ορισμένα μέλη του κόμματος θεωρούν ότι ένας άνθρωπος που μπορεί να ενώσει το κόμμα είναι ο Μπόρις Τζόνσον –ο άνθρωπος που μόλις πριν από μερικούς μήνες εξωθήθηκε και ο ίδιος σε παραίτηση από το πρωθυπουργικό αξίωμα.

Και οι φωνές που ζητούν την επιστροφή του είναι… πολλές και ισχυρές. Μεταξύ αυτών -κατά πληροφορίες του BBC- και ο υπουργός Επιχειρήσεων Τζέικομπ Ρις-Μογκ, ο οποίος φαίνεται να κάνει κινήσεις για την επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον στο κόμμα.

Αυτό που διακινείται από πλευράς των υποστηρικτών του Τζόνσον είναι ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε κερδίσει στις γενικές εκλογές και έχει λαϊκή εντολή να ηγηθεί της χώρας.

Μια τέτοια επιστροφή, όμως, δεν θα είναι εύκολη και αρκετά μέλη του συντηρητικού κόμματος έχουν ήδη εγείρει ενστάσεις.

Μάλιστα, τουλάχιστον ένας έχει δηλώσει ξεκάθαρα πως θα παραιτηθεί από το κόμμα εάν δρομολογηθεί η επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον.

Θα ήταν δε, πολύ δύσκολο να εξηγηθεί στους πολίτες γιατί το κόμμα επιλέγει να επιστρέψει στη Ντάουνιγκ Στριτ ένας άνθρωπος που μόλις πριν από μερικούς μήνες βρέθηκε αντιμέτωπος με σειρά σκανδάλων και του συντηρητικοί του γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη, λέγοντας ότι δεν είναι κατάλληλος για πρωθυπουργός.

Διαβάστε επίσης: Και μετά τη Λιζ Τρας, ποιος; Οι υποψήφιοι για την πρωθυπουργία της Βρετανίας