Σε σημείο καμπής ο πόλεμος στην Ουκρανία - Προσάρτηση εδαφών και πυρηνικός εκφοβισμός

Έχοντας «αναβαπτίσει» μία απρόκλητη στρατιωτική επίθεση εναντίον κυρίαρχης χώρας σε αμυντικό πόλεμο προς υπεράσπιση της απειλούμενης «μητέρας πατρίδας», ο Πούτιν επίκειται να ανακοινώσει των ημερών την ενσωμάτωση στη Ρωσική Ομοσπονδία τεσσάρων μερικώς ή πλήρως ελεγχόμενων από την ίδια ουκρανικών περιοχών, ακολουθώντας το μοντέλο της προσάρτησης της χερσονήσου της Κριμαίας.

Το αφήγημα έχει ήδη στηθεί, το «δημοψήφισμα» δίνει το νομικό πρόσχημα και ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα κάνει «σεβαστή» τη «θέληση» των κατοίκων για ένωση με τη Ρωσία. Ανάλογο ήταν το σενάριο προ της εισβολής στο ουκρανικό έδαφος την 24η Φεβρουαρίου, με «αίτημα-έκκληση» των ρωσόφωνων του Ντονμπάς για αναγνώριση και προστασία.

Τα αποτελέσματα των «δημοψηφισμάτων» στις τέσσερις πλήρως ή μερικώς ελεγχόμενες από τη Ρωσία ζώνες -Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια- που ολοκληρώθηκαν σήμερα, Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου, δείχνουν ως ήταν αναμενόμενο σχεδόν καθολική επικράτηση του «ναι» στην ένωση, σύμφωνα με τους φιλορώσους και τις διορισθείσες από τη Μόσχα διοικήσεις τους.

Ανακοινώθηκαν πλειοψηφίες που κυμαίνονται από το 98,42% στο Λουχάνσκ, 93,11% στη Ζαπορίζια, 87,5% στη Χερσώνα, και εξίσου συντριπτικό ποσοστό στο Ντονέτσκ. «Καλώς ήλθατε στο σπίτι σας, στη Ρωσία» έσπευσε να σχολιάσει ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μενβέντεφ.

To βλέμμα πλέον στρέφεται στην ομιλία Πούτιν στα δύο σώματα της ρωσικής Βουλής την Παρασκευή, όπου εκτιμάται ότι θα ανακοινώσει επίσημα την προσάρτηση περιοχών που αναλογούν στο 15% του εδάφους της Ουκρανίας. Η πρόεδρος της ρωσικής Άνω Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιέκο, δήλωσε ότι η ενσωμάτωση των τεσσάρων περιοχών θα μπορούσε να εξεταστεί στις 4 Οκτωβρίου.

Τα δημοψηφίσματα είναι παράνομα βάσει του Διεθνούς Δικαίου· δεν αναγνωρίζονται και δεν θα αναγνωριστούν από τη Δύση, η οποία δρομολογεί νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ το Κίεβο διαμηνύει πως δεν θα μεταβάλουν τις ουκρανικές ενέργειες επί του πεδίου των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν όμως θα προχωρήσει ανεξαρτήτως σε μία κίνηση που αυξάνει τα διακυβεύματα, και κυρίως συντηρεί και εντείνει την πυρηνική απειλή που κρύβεται πίσω από τις κάλπες που μεταφέρονταν από σπίτι σε σπίτι σε ουκρανικά εδάφη.

Το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα επιτρέπει τη χρήση πυρηνικών όπλων εφόσον θεωρηθεί ότι απειλείται η εθνική ασφάλεια της Ρωσίας.

Αφότου τα ελεγχόμενα εδάφη προσαρτηθούν, οι ουκρανικές αντεπιθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στα ανατολικά και νότια της χώρας μπορεί να θεωρηθούν επίθεση σε ρωσικό έδαφος -«δικαιολογώντας», κατά την ανάγνωση Πούτιν, οποιοδήποτε επίπεδο αντιποίνων, θεωρητικά μέχρι και πυρηνικό χτύπημα -ακόμη και αν η «υπαρξιακή απειλή» προέρχεται από συμβατικά όπλα.

Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, διαμήνυσε το Σαββατοκύριακο ότι η Ρωσία επιφυλάσσεται του δικαιώματος «να προστατεύσει πλήρως» περιοχές που έχουν ενταχθεί επίσημα στη επικράτειά της. Η απειλή σαφώς αφορούσε τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Αντίθετα απροκάλυπτα, όπως αρέσκεται, απείλησε ξανά σήμερα για πυρηνικό πλήγμα στην Ουκρανία ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, λέγοντας ότι το ΝΑΤΟ θα μείνει μακριά από τη σύγκρουση υπό το φόβο πυρηνικής καταστροφής ακόμη και «αν η Ρωσία εξαναγκαζόταν να χρησιμοποιήσει το πιο τρομακτικό όπλο εναντίον του ουκρανικού καθεστώτος».

Ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πει ότι δεν μπλοφάρει για την απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων. Εκτιμήσεις αναλυτών διίστανται ως προς το εάν μπλοφάρει ή μη· στο σημείο όμως στο οποίο συγκλίνουν είναι ότι ο Πούτιν είναι πιο επικίνδυνος όταν είναι «στριμωγμένος». Και σήμερα, επτά μήνες μετά την εισβολή στο ουκρανικό έδαφος, ο Πούτιν είναι «στριμωγμένος» τόσο στο πεδίο της μάχης, όσο και στο εσωτερικό της Ρωσίας.

Ουδείς μπορεί να προβλέψει πού μπορεί να τον οδηγήσει ένα αίσθημα ταπείνωσης και η πλήρης πλέον αποσύνδεση από το δυτικό κόσμο.

Το πιο επιτακτικό ζήτημα αυτή τη στιγμή για τη Δύση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ είναι να αποφασίσουν πώς θα αντιδράσουν στο ενδεχόμενο της χρήσης τακτικού πυρηνικού όπλου μικρής ισχύος στο έδαφος της Ουκρανίας, χωρίς να πυροδοτηθεί μία πυρηνική αντιπαράθεση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καλέσει τη Ρωσία να σταματήσει να εκτοξεύει πυρηνικές απειλές εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, προειδοποιώντας ότι η χρήση πυρηνικών όπλων θα είχε «καταστροφικές συνέπειες».

Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, δήλωσε προ ημερών ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα «απαντήσουν αποφασιστικά» εάν η Ρωσία κάνει χρήση πυρηνικού όπλου κατά της Ουκρανίας. Ο ίδιος δεν έδωσε περαιτέρω επεξηγήσεις δημοσίως, αλλά είπε ότι η Ουάσινγκτον έχει μεαφέρει κατ' ιδίαν στη Μόσχα «με μεγαλύτερες λεπτομέρειες τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό».

Το Κρεμλίνο έχει επιβεβαιώσει, διά στόματος του εκπροσώπου του Ντμίτρι Πεσκόφ, ότι ΗΠΑ και Ρωσία διατηρούν έναν περιορισμένο ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας που επιτρέπει την «επείγουσα ανταλλαγή μηνυμάτων» μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων του κόσμου.

Με «σοβαρές συνέπειες» προειδοποίησε εκ νέου σήμερα τη Ρωσία ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, τονίζοντας ότι «οποιαδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων είναι απολύτως απαράδεκτη, θα αλλάξει εντελώς τη φύση του πολέμου και η Ρωσία πρέπει να γνωρίζει ότι ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να διεξαχθεί».

Το «πύρινο» διάγγελμα του Βλαντιμίρ Πούτιν την 21η Σεπτεμβρίου έχει επαναφέρει την ίδια στιγμή τη Δύση ενώπιον του διλήμματος που είχε ανακύψει εξ αρχής: Μέχρι πού μπορεί να φθάσει η στρατιωτική και υλικοτεχνική υποστήριξη στην Ουκρανία -επί της ουσίας κάθε μορφής στήριξη εκτός από ΝΑΤΟϊκές «μπότες» στο έδαφος- χωρίς να ξεκινήσει ένας πυρηνικός εφιάλτης.

Ενώπιον των ρωσικών απειλών και των κινήσεων προσάρτησης εδαφών της, το Κίεβο έχει ξεκαθαρίσει ότι η διενέργεια των δημοψηφισμάτων σηματοδοτεί το τέλος κάθε πιθανής διαπραγμάτευσης με τη Μόσχα, ενώ εντείνει τις πιέσεις στη Δύση, ιδιαίτερα τις ΗΠΑ και τη Γερμανία, για την παράδοση περαιτέρω βαρέος οπλισμού -συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων ATACMS, που έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από οποιοδήποτε γνωστό ουκρανικό οπλικό σύστημα, και τεθωρακισμένων Leopard.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά προσεκτικές σχετικά με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία που έχουν βεληνεκές άνω των 80 χιλιομέτρων και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να χτυπήσουν βαθιά μέσα στη Ρωσία. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αποκρούσει τα ουκρανικά αιτήματα για αντιαεροπορικά συστήματα μεγάλης εμβέλειας ATACMS, που έχουν βεληνεκές έως και 300 χιλιόμετρα.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των «δημοψηφισμάτων», λέγοντας πως συζητήθηκε η περαιτέρω υποστήριξη των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων από τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο την ίδια στιγμή εξετάζεται το όγδοο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, με τον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, να λέει προς την ΕΕ ότι «δεν αρκεί να περιορισθούμε σε διακοσμητικά μέτρα· όσο πιο ήπια είναι η αντίδραση στα υποτιθέμενα δημοψηφίσματα, τόσο μεγαλύτερο το κίνητρο της Ρωσίας για να προχωρήσει σε κλιμάκωση και να προσαρτήσει περισσότερα εδάφη».

«Στο περιεχόμενο του όγδοου πακέτου κυρώσεων, θα δούμε πόσο σοβαρά λαμβάνει υπ' όψιν το πρόβλημα των δημοψηφισμάτων η Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε κατόπιν συνάντησής του με την επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας, Κατρίν Κολονά, στο Κίεβο.