Ιταλικές εκλογές: Ποια είναι η Τζόρτζια Μελόνι και τι σηματοδοτεί η νίκη της
Ένα άγνωστο κεφάλαιο στην πολιτική ζωή της Ιταλικής Δημοκρατίας ανοίγει η εκλογική επικράτηση της Τζόρτζια Μελόνι. Η ηγέτις των Αδελφών της Ιταλίας οδηγεί την ακραία εκδοχή της Συντηρητικής Δεξιάς στην εξουσία, καταγράφοντας μία μετεωρική άνοδο από ποσοστό 4% στις εκλογές του 2018 σε άνω του 20% σήμερα -σε μία καθοριστικής σημασίας αναμέτρηση που «συνοδεύτηκε» από νέο ιστορικό ρεκόρ αποχής.
Ο συνασπισμός δεξιάς και ακροδεξιάς -Αδέλφια της Ιταλίας, Λέγκα και Forza Italia- συγκεντρώνει άνετη πλειοψηφία σε Βουλή και Γερουσία με ποσοστά άνω του 41%, επικρατώντας έναντι της κατακερματισμένης κεντροαριστεράς.
Τα ηλεκτρονικά πρωτοσέλιδα του ιταλικού Τύπου κάνουν λόγο για «δεξιά στροφή» και «ιστορική νίκη» της Τζόρτζια Μελόνι, μεταφέροντας παράλληλα τους τίτλους στη διεθνή ειδησεογραφία που υπογραμμίζουν ότι η Ιταλία εκλέγει την πιο δεξιά κυβέρνηση μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε κρίσιμες στιγμές για την Ευρώπη, η αποφασιστική νίκη της Τζόρτζια Μελόνι σηματοδοτεί στροφή προς το άγνωστο για την Ιταλία, με εξίσου αβέβαιες συνέπειες για τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ εν μέσω ραγδαίων γεωπολιτικών μεταβολών, ενεργειακής κρίσης και επαπειλούμενης ύφεσης.
Στη κάλπη της 25ης Σεπτεμβρίου τα Αδέλφια της Ιταλίας αναδεικνύονται κυρίαρχη πολιτική δύναμη (24% κατά τις αρχικές προβολές αποτελέσματος) και ακολουθεί αποδυναμωμένο το Δημοκρατικό Κόμμα υπό τον Ενρίκο Λέτα, δίχως να κατορθώνει να φθάσει ποσοστό 20%. Δεν επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις των περασμένων μηνών περί πολιτικού θανάτου του Κινήματος 5 Αστέρων, το οποίο αναδεικνύεται τρίτη πολιτική δύναμη (16,2%) ξεπερνώντας τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος βλέπει τα ποσοστά του να κατρακυλούν κάτω του 10%.
Σε πτώση και η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι που κυμαίνεται στο 7%, ενώ καλή χαρακτηρίζεται η επίδοση (7,5%) του Τρίτου Πόλου, της νευότευκτης κεντρώας συμμαχίας των Κάρλο Καλέντα και Ματέο Ρέντσι.
H προσέλευση στις ιταλικές κάλπες «κατέρρευσε» κατά σχεδόν δέκα μονάδες, στο χαμηλότερο ποσοστό όλων των εποχών, καθώς ψήφισε το 63,91% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Τα Αδέλφια της Ιταλίας, η «εκσυγχρονισμένη» από την Τζόρτζια Μελόνι πολιτική δύναμη που έχει τις ρίζες της στο μεταφασιστικό Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα (MSI) και τα μουσολινικά υπολείμματα της διάδοχης Εθνικής Συμμαχίας (FN), βρίσκονται πλέον στις πόρτες του Παλάτσο Κίτζι, και η ίδια ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας.
Σε αντίθεση με τη Λέγκα, αλλά και το Κίνημα 5 Αστέρων, τα Αδέλφια της Ιταλίας είναι η μόνη παράταξη που παρέμεινε στην αντιπολίτευση, εξ ου και προοδευτικά «αφαίμαξε» τόσο το κόμμα του Ματέο Σαλβίνι, όσο και τους πεντάστερους, που είδαν αμφότεροι να «πληρώνουν» τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό τον Μάριο Ντράγκι -την οποία και τελικά «έριξαν» συντηρώντας τη «θρυλική» παράδοση των βραχύβιων κυβερνήσεων (αισίως 69 κυβερνήσεις από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με μέσο όρο ζωής το 1,5 έτος).
Η «σκυτάλη» περνά τώρα στον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, για την ανάθεση της εντολή σχηματισμού κυβέρνησης που διεκδικεί η Μελόνι ως επικεφαλής της κυρίαρχης δύναμης του συνασπισμού δεξιάς-ακροδεξιάς. Εφόσον όλα κυλήσουν... ομαλά στους κόλπους της συμμαχίας και διακριβώσει ο Ιταλός πρόεδρος ότι μπορεί να συγκροτηθεί σταθερή και βιώσιμη κυβέρνηση, η ψήφος εμπιστοσύνης σε Βουλή και Γερουσία εκτιμάται ότι θα έχει δοθεί πριν τα τέλη Οκτωβρίου -πιο ρεαλιστικά η νέα κυβέρνηση αναμένεται να έχει αναλάβει καθήκοντα προ της 15ης Νοεμβρίου.
«Αποκωδικοποίηση» της Τζόρτζια Μελόνι
Η Ιταλία κινείται πλέον σε αχαρτογράφητα νερά, εν μέσω ενός «εκρηκτικού» γεωπολιτικού σκηνικού στην Ευρώπη εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, κρίσης ακρίβειας και ενεργειακής «ανασφάλειας». Η μελλοντική της κατεύθυνση με πρωθυπουργό την Τζόρτζια Μελόνι αποτελεί ερωτηματικό -τόσο σε επίπεδο κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ιταλία, όσο και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με τις Βρυξέλλες-, ενώ μένει να διαφανεί πόσο θα τροφοδοτήσει άλλες ακροδεξιές δυνάμεις δεδομένου ότι ανέκαθεν αποτελούσε «πολιτικό εργαστήριο» της Ευρώπης.
Την ίδια στιγμή που η «εξευγενισμένη» Άκρα Δεξιά της Μαρίν Λεπέν έχει εδραιωθεί πλέον ως πολιτική κανονικότητα στη Γαλλία, και το αντιμεταναστευτικό ακροδεξιό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών, με πρόσφατη ιστορία απροκάλυπτης ναζιστικής ιδεολογίας, έχει αναδειχθεί δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα, η εξωραϊσμένη εκδοχή νεοφασιστικού κόμματος, υπό την πολιτικό και δημοσιογράφο Τζόρτζια Μελόνι, έφθασε έως την «κορυφή».
Η Τζόρτζια Μελόνι, από τα 15 της στη νεολαία του MSI, μετέπειτα υπουργός των κυβερνήσεων Μπερλουσκόνι και αρχηγός των Αδελφών της Ιταλίας από το 2014, έρχεται να «ενθαρρύνει» με την προδιαγραφόμενη νίκη της βαθιά συντηρητικές δυνάμεις ανά την Ευρώπη.
Χτίζοντας σταδιακά μία πιο «ανεκτή» (;) εθνικιστική πλατφόρμα, έβγαλε από το πολιτικό περιθώριο την παράταξη που γεννήθηκε το 2012 από τις στάχτες της Εθνικής Συμμαχίας και πήρε το όνομά της από τον ύμνο της Ιταλίας.
Η ίδια έχει αυτοπροσδιοριστεί μέχρι και κεντροδεξιά ή άλλως ένας «δεξιός Τόνι Μπλερ». Κατά δήλωσή της «ταυτίζεται» με το Λικούντ στο Ισραήλ και τους Ρεπουμπλικανούς στις ΗΠΑ. «Ζήτω η Ιταλία. Zήτω τα Αδέλφια της Ιταλίας. Ζήτω η κεντροδεξιά» έλεγε η Μελόνι στο κλείσιμο βίντεο που ανήρτησε λίγες ώρες πριν τις εκλογές υπό τον τίτλο «είμαστε έτοιμοι, τώρα είναι η δική σας στιγμή».
Όμως η Τζόρζια Μελόνι κεντροδεξιά δεν είναι και δεν έχει απομακρυνθεί από φρασεολογία, και ιδεολογία, όπως «πρώτα η Ιταλία και οι Ιταλοί», την οποία ενστερνίζονται φασιστικά ιταλικά κινήματα τύπου Casa Pound και Forza Nuova.
«Είμαι η Τζόρτζια, είμαι γυναίκα, είμαι μητέρα, είμαι χριστιανή», είναι το πιο γνωστό σύνθημά της.
Κατά την ίδια, «συντηρητικοί σημαίνει πρωτίστως να αισθάνονται κληρονόμοι. Δηλαδή, να έχουν την ιστορική συνείδηση ότι κληρονομούν μια παράδοση, έναν πολιτισμό, μια ταυτότητα και ένα ανήκειν. Ένας συντηρητικός δεν είναι ενάντια σε αυτές καθαυτές τις αλλαγές. Είναι αντίθετος στο όραμα της Αριστεράς βάσει του οποίου το να προοδεύουμε σημαίνει να διαγράφουμε όλα από τα οποία προερχόμαστε», έχει πει σε πρόσφατη συνέντευξή της στην Corriere della.
Αναφέρει ότι εδώ και δεκαετίες «η δεξιά έχει παραδώσει το φασισμό στην Ιστορία» και έχει δαπανήσει αμέτρητες ώρες για να πείσει Ιταλούς και Ευρωπαίους ότι το κόμμα της δεν είναι φασιστικό -παρόλο που είχε στους κόλπους του στελέχη που υμνούσαν τον Χίτλερ (προεκλογικά εξοστρακίστηκαν από τα ψηφοδέλτια) και η ίδια αρνείται να αφαιρέσει από το σήμα του κόμματός της τη φλόγα στα χρώματα της σημαίας της Ιταλίας (fiama tricolore) που συμβολίζει μεταφορικά τη διαρκώς αναμμένη φωτιά στον τάφο του Μπενίτο Μουσολίνι.
Η Μελόνι λέει (τώρα και έστω μέχρι νεοτέρας) ότι δεν «θέλει» την Ιταλία εκτός ΕΕ, αλλά την Ευρώπη των εθνών και των πατριωτών· στηρίζει το ΝΑΤΟ, καθώς και την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Εκφωνεί πύρινες ομιλίες για τους μετανάστες από την Αφρική που «απειλούν την πολιτισμική και εθνική ταυτότητα της Ιταλίας» και τάσσεται υπέρ «ναυτικού αποκλεισμού». Στέκεται δίπλα στον Βίκτορ Όρμπαν και το Vox των νοσταλγών του Φράνκο στην Ισπανία, όχι στην Μαρίν Λεπέν. Σταθερά δηλώνει ότι είναι «πρώτα» χριστιανή, μητέρα και θεματοφύλακας των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών.
Πρόκειται ουσιαστικά ένα άγνωστο και μη δοκιμασμένο πολιτικό πρόσωπο. Και παραμένει αμφίβολο αν θα τηρήσει τη «συμβιβαστική» γραμμή που ακολούθησε προσεκτικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Δεν εκτιμάται ότι θα επιλέξει να «κονταροχτυπηθεί» με τις Βρυξέλλες βραχυπρόθεσμα έστω, δεδομένων (και) των κονδυλίων που αναμένει η Ιταλία από το Ταμείο Ανάκαψης. Πάντως επιδιώκει να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους του, και μένει να φανεί αν η προηγούμενη ευρωσκεπτικιστική της στάση θα μπορούσε να επιστρέψει εάν θεωρήσει ότι είναι προς το συμφέρον της.
Αντιμέτωπη ενδεχομένως με φθίνουσα δημοτικότητα (το ιταλικό εκλογικό σώμα είναι πολύ ασταθές), θα μπορούσε να επιλέξει μια πιο εθνικιστική και ευρωσκεπτικιστική γραμμή για να ικανοποιήσει τη σκληροπυρηνική δεξαμενή ψηφοφόρων της (η οποία είναι βαθιά ευρωσκεπτικιστική και αντίθετη στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας), εκτιμά το think-tank Teneo.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η ιδέα ότι ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μεσολαβητική δύναμη εντός του συνασπισμού είναι έως και αστεία. Ο βασικός φραγμός για την Μελόνι θα είναι η σκληρή ατζέντα που θα κληρονομήσει, συμπεριλαμβανομένης ενεργειακής κρίσης, υψηλού πληθωρισμού και επικείμενης ύφεσης.
Πιο άμεσα, η κύρια πρόκληση θα είναι η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου. Δεν είναι μόνο ότι η Μελόνι έχει πολύ περιορισμένη κυβερνητική εμπειρία, αλλά θα πασχίσει επίσης να βρει τα κατάλληλα πρόσωπα για υπουργικές θέσεις από τους κόλπους των Αδελφών της Ιταλίας. Επιπλέον, θα πρέπει να διαχειριστεί τους συμμάχους της -Ματέο Σαλβίνο και Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Παρά την αυξανόμενη εχθρότητα ανάμεσα σε Μελόνι και Σαλβίνι, ο δεξιός συνασπισμός διατήρησε μία φαινομενική ενότητα, η οποία και απέδωσε στις κάλπες -προς όφελος της Μελόνι πρωτίστως. Η διατήρηση αυτού του ενιαίου μετώπου θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, δεδομένης της προσωπικής αντιπαλότητας και πολιτικών διαφορών -με μεγάλο «αγκάθι» και τις θέσεις των Σαλβίνι-Μπερλουσκόνι για τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τη Ρωσία.
Μεγαλωμένη σε εργατική συνοικία της Ρώμης, η Μελόνι ήταν σταθερά πιο δημοφιλής στον ιταλικό νότο, όμως ήδη από τις τελευταίες δημοτικές εκλογές έχει στερήσει στον Σαλβίνι την πρωτιά ακόμη και σε προπύργια της Λέγκας στον Βορρά από τη δεκαετία του 1990. Μιας ανέκαθεν αποσχιστικής Λέγκας που, εν τω μεταξύ, είχε κινηθεί προς το μετριοπαθέστερο... αποτινάσσοντας τον «Βορρά» από τον τίτλο της -αν και ούτε το «στοίχημα» του εθνικού κόμματος φαίνεται ότι απέδωσε.
Το Vox και ο σύμμαχος Όρμπαν
Εάν το συνολικό μήνυμα που εκπέμπει η Μελόνι μπορεί να φαίνεται συγκεχυμένο, αυτή ακριβώς είναι η στόχευση. Η ίδια γνωρίζει να μιλά με διαφορετική γλώσσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Πάντως, ερωτηθείσα πρόσφατα για τις ευρύτερες πολιτικές προεκτάσεις που θεωρεί ότι θα έχουν οι ιταλικές εκλογές της Κυριακής, ήταν εξαιρετικά σαφής στο ότι επιθυμεί να δει στην εξουσία της Ισπανίας τους νοσταλγούς του Φράνκο.
«Εύχομαι η ιταλική συντηρητική παράταξη να κερδίσει τις εκλογές και αυτό να ανοίξει το δρόμο σε παρόμοια εξέλιξη και στην Ισπανία. Με το ισπανικό κόμμα Vox μας συνδέει εκτίμηση, φιλία και αμοιβαία αφοσίωση. Μας κάνει να χαμογελάμε το ότι στην Ιταλία η Αριστερά χρησιμοποιεί το Vox για να επιτίθεται στα Αδέλφια της Ιταλίας, ενώ στην Ισπανία επιτίθεται στο Vox χρησιμοποιώντας το κόμμα μας», δήλωσε η Τζόρτζια Μελόνι.
Εξίσου σαφής ήταν και στη στήριξη προς τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, λαμβάνοντας θέση κατά των Βρυξελλών και της πρότασης για παρακράτηση των ευρωπαϊκών πόρων προς την Ουγγαρία εξαιτίας εκτεταμένης διαφθοράς και μη σεβασμού του Κράτους Δικαίου.
Σύμβουλος του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ήταν από τους πρώτους που συνεχάρησαν την Μελόνι για την εκλογική επικράτηση.
Στο βίντεο που ακολουθεί η Τζόρτζια Μελόνι απευθύνεται, στα ισπανικά, σε συγκέντρωση του ακροδεξιού κόμματος Vox στην Ανδαλουσία