Επιστράτευση Πούτιν: Οι Ρώσοι δραπετεύουν, η ΕΕ συζητά αν θα τους δεχθεί

«Kατ'αρχήν πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση [πρέπει] να φιλοξενεί όσους κινδυνεύουν λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων. Εάν στη Ρωσία οι άνθρωποι κινδυνεύουν λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων, επειδή δεν ακολουθούν αυτήν την τρελή απόφαση του Κρεμλίνου να ξεκινήσει αυτόν τον πόλεμο στην Ουκρανία, πρέπει να το λάβουμε υπόψη» ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ μιλώντας στο Politico.

Ο ίδιος δήλωσε ότι συμφωνεί «στην ιδέα ότι θα πρέπει να συνεργαστούμε και να συντονιστούμε πολύ γρήγορα γιατί αυτό είναι ένα νέο γεγονός - αυτή η μερική επιστράτευση».

Η Ευρώπη θα πρέπει να επιτρέψει στους Ρώσους πολίτες που επιδιώκουν να εγκαταλείψουν τη χώρα, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τονίζοντας ότι η ανακοίνωση του Πούτιν για μερική επιστράτευση, νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, έχει αλλάξει τη δυναμική του πολέμου.

Την Παρασκευή, κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Σαρλ Μισέλ κατακεραύνωσε το Κρεμλίνο, ζητώντας την αποβολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Όταν ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας εξαπολύει μια απρόκλητη και αδικαιολόγητη επίθεση, που καταδικάζεται από τη Γενική Συνέλευση, η αναστολή της ιδιότητας του μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας θα πρέπει να γίνεται αυτόματα».

Κατήγγειλε επίσης τα «δηλητηριώδη ψέματα» της Ρωσίας σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέροντας μάλιστα ως παράδειγμα τον ισχυρισμό της Μόσχας ότι η ασφάλεια της Ρωσίας απειλείται από τη Δύση. «Αυτό είναι ψευδές. Το Κρεμλίνο προσπαθεί, μάταια ελπίζω, να κινητοποιήσει ολόκληρο τον κόσμο ενάντια σε κάθε φανταστικό εχθρό. Κανείς δεν απείλησε, δεν επιτέθηκε ή εισέβαλε στη Ρωσία. Κανείς απολύτως στην Ευρώπη δεν ήθελε μια σύγκρουση με τη Ρωσία. Τι συμφέρον θα είχαμε να θέσουμε σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ευημερία όλων»;

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χαρακτήρισε επίσης «ψεύτικο και αποκρουστικό» τον ισχυρισμό της Ρωσίας ότι αποτρέπει μια υποτιθέμενη γενοκτονία ρωσόφωνων στην Ουκρανία.

Συνεδριάζουν τη Δευτέρα οι πρεσβευτές

Τα σχόλια του Σαρλ Μισέλ έγιναν εν όψει της συνάντησης των μονίμων αντιπροσώπων της ΕΕ τη Δευτέρα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Πολιτικής Αντιμετώπισης της Κρίσης της ΕΕ (IPCR) -ενός μηχανισμού που επιτρέπει την ταχεία και συντονισμένη λήψη αποφάσεων από την ΕΕ σε πολιτικό επίπεδο σε περιόδους κρίσης.

Το ερώτημα εάν θα επιτραπεί στους Ρώσους να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη είναι πολύπλοκο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη συμφωνήσει να αναστείλει τη συμφωνία με τη Ρωσία για τις θεωρήσεις, καθώς αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους στους Ρώσοι πολίτες υποστηρίζοντας πως δεν πρέπει να τους επιτραπεί να κάνουν διακοπές στην Ευρώπη τι στιγμή που η κυβέρνηση Πούτιν επιτίθεται στρατιωτικά στην Ουκρανία.

Ωστόσο, η επιστράτευση που ανακοίνωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν αλλάζει τα δεδομένα καθώς χιλιάδες Ρώσοι πολίτες σχηματίζουν ουρές στα σύνορα και τα αεροδρόμια για να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Η ΕΕ βρίσκεται τώρα ενώπιον εκκλήσεων να ανοίξει τα σύνορά της στους Ρώσους φυγόστρατους.

Οι πρεσβευτές της ΕΕ θα συζητήσουν πιθανότατα στη συνεδρίαση της Δευτέρας τις επιλογές που μπορεί να είναι διαθέσιμες έναντι των Ρώσων που εγκαταλείπουν τη χώρα τους. Μεταξύ των δυνατοτήτων που βρίσκονται στο τραπέζι είναι να χορηγήσει η ΕΕ άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους σε ορισμένους εισερχόμενους Ρώσους πολίτες, αντί για καθεστώς πρόσφυγα.

Παρόμοιο καθεστώς προσωρινής προστασίας έχει χορηγήσει η ΕΕ, για πρώτη φορά στην ιστορία της, στους Ουκρανούς, οι οποίοι έχουν μετά το ξέσπασμα του πολέμου δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Υπέρ του ανοίγματος των συνόρων στους αντιρρησίες οι Γερμανοί

Ορισμένες χώρες της Βαλτικής ανησυχούν ότι το άνοιγμα της πόρτας στους Ρώσους θα μπορούσε να επιτρέψει σε υποστηρικτές του Πούτιν να εισέλθουν στην ΕΕ. Η Φινλανδία έκλεισε τα σύνορά της στους Ρώσους τουρίστες την Παρασκευή, αφού ο αριθμός των Ρώσων πολιτών που έφτασαν στα σύνορά της από τη Ρωσία αυξήθηκε κατακόρυφα τις τελευταίες ημέρες.

Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση εμφανίστηκε πρόθυμη να δεχτεί Ρώσους διαφωνούντες που αντιμετωπίζουν πολιτικές διώξεις. Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Χέμπεστραϊτ χαρακτήρισε «καλό σημάδι» το ότι πολλοί Ρώσοι προσπαθούν να αποφύγουν να πάνε να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Όμως το ζήτημα είναι να βρεθεί «βιώσιμη λύση» από κοινού με τα άλλα κράτη της ΕΕ, εκτίμησε.

Πρέπει να εξετάζεται η περίπτωση κάθε αντιρρησία συνείδησης χωριστά προτού να χορηγηθεί άσυλο, είπε ο κ. Χέμπεστραϊτ, εξηγώντας —όπως και ο Πολωνός αξιωματούχος— πως πρέπει να εξακριβώνεται πως τα πρόσωπα στα οποία χορηγείται διεθνής προστασία δεν εργάζονται στην πραγματικότητα για το ρωσικό κράτος.

Η Φινλανδία, από την πλευρά της, αποφάσισε να λάβει μέτρα για να περιορίσει την είσοδο Ρώσων πολιτών στο έδαφός της. «Στόχος μας είναι να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται στη Φινλανδία από τη Ρωσία», δήλωσε ο Φινλανδός πρόεδρος, Σάουλι Νιινίστο, στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό Yle, αναφέρουν οι Financial Times.

Ανάλογες αποφάσεις να κλείσουν τα σύνορά τους στους Ρώσους πολίτες έλαβαν και η Πολωνία και οι τρεις χώρες της Βαλτικής: Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία.

«Δεν θα επιτρέψουμε σε καμιά ομάδα Ρώσων να μπει στην Πολωνία, ούτε καν σε αυτούς που ισχυρίζονται πως τράπηκαν σε φυγή για να γλιτώσουν από την επιστράτευση», ξεκαθάρισε ο υφυπουργός Εσωτερικών της Πολωνίας Μάτσιεχ Βασίκ.

Επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας της Πολωνίας, επέμεινε πως τα σύνορα δεν πρόκειται να ανοίξουν για τους Ρώσους. Ο κ. Βασίκ επιχειρηματολόγησε πως δεν υπάρχει τρόπος να επαληθευτεί άμεσα εάν οι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι είναι αντιρρησίες συνείδησης στην πραγματικότητα δουλεύουν για τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.

Ουρές στα σύνορα με Γεωργία, Καζακστάν και Μογγολία

Συνωστισμός οχημάτων παρατηρείται στα σύνορα της Ρωσίας με τη προορισμό τη Γεωργία, τρεις ημέρες μετά την μερική επιστράτευση τριακοσίων χιλιάδων Ρώσων που ανακοίνωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση ιδιωτικών οχημάτων, περίπου 2.300 συνολικά, που έχουν φτάσει στη Δημοκρατία της Βόρειας Οσετίας και σχηματίζουν ουρά για να περάσουν το σημείο ελέγχου Βέρκχνι Λαρς», ανέφερε το υπουργείο Εσωτερικών αυτής της ρωσικής δημοκρατίας που συνορεύει με τη Γεωργία και κάλεσε τους Ρώσους να μην επιδιώκουν να φύγουν από τη χώρα.

Εκτός από τη Γεωργία, τα σύνορα με το Καζακστάν και τη Μογγολία έχουν επίσης καταγράψει αυξημένη εισροή, με ορισμένες αναφορές να κάνουν λόγο μερικές φορές για πολλές ώρες αναμονής για τη διέλευση των συνόρων.

Την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι οι αναφορές για «έξοδο» Ρώσων είναι «πολύ υπερβολικές».

Φυλάκιση 10 ετών στους φυγόστρατους

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, υπέγραψε νομοθετική τροποποίηση που προβλέπει ποινή κάθειρξης 10 ετών για τους στρατιωτικούς που λιποτακτούν ή αρνούνται να πολεμήσουν σε περιόδους επιστράτευσης. Η τροποποίηση του ποινικού κώδικα για την αυστηροποίηση των ποινών για τη λιποταξία ψηφίστηκε αυτήν την εβδομάδα από τη Δούμα και δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της κυβέρνησης, κάτι που σημαίνει ότι έχει ήδη τεθεί σε ισχύ.

Προβλέπεται κάθειρξη 10 ετών για όποιους λιποτακτούν, πηγαίνουν «χωρίς έγκριση» στον εχθρό, αρνούνται να πολεμήσουν ή παρακούουν τις εντολές σε περιόδους επιστράτευσης. Η λεηλασία τιμωρείται επίσης με ποινή κάθειρξης έως 15 ετών.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, ο Πούτιν υπέγραψε επίσης έναν νόμο με τον οποίο διευκολύνεται η χορήγηση της ρωσικής υπηκοότητας σε αλλοδαπούς που θα δεσμευτούν να υπηρετήσουν τουλάχιστον για έναν χρόνο στον στρατό, τη στιγμή που η Μόσχα προσπαθεί με κάθε τρόπο να στρατολογήσει περισσότερους άνδρες για να πολεμήσουν στην Ουκρανία.

Συνήθως απαιτείται να κατοικεί κάποιος για τουλάχιστον πέντε χρόνια στη Ρωσία ώστε να ζητήσει να λάβει την υπηκοότητα. Το μέτρο αυτό φαίνεται ότι απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους μετανάστες από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας, οι οποίοι κατοικούν σε μεγάλες πόλεις και ασκούν βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Το Κιργιστάν και το Ουζμπεκιστάν κάλεσαν αυτήν την εβδομάδα τους πολίτες τους να μην συμμετάσχουν σε κανέναν πόλεμο.