Στις κάλπες η Ιταλία: Στροφή σε αχαρτογράφητα νερά με την Τζόρτζια Μελόνι

Τα Αδέλφια της Ιταλίας, η «εκσυγχρονισμένη» από την Τζόρτζια Μελόνι πολιτική δύναμη που έχει τις ρίζες της στο μεταφασιστικό Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα (MSI) και τα μουσολινικά υπολείμματα της διάδοχης Εθνικής Συμμαχίας (FN), αναμένεται να «θριαμβεύσουν» στην κάλπη 25ης Σεπτεμβρίου -έχοντας καταγράψει μία μετεωρική άνοδο από ποσοστό 4% στις εκλογές του 2018 σε 24-26% στις τελευταίες δημοσκοπήσεις πριν την κάλπη.

Το δεξιό μπλοκ, που συμπληρώνουν οι Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και η Forza Italia υπό τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, εκτιμάται βάσει των μετρήσεων, ότι θα κατακτήσει άνετη πλειοψηφία εδρών τόσο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όσο και στη Γερουσία, εξασφαλίζοντας περίπου το 44%-47% των ψήφων -17 έως 20 ποσοστιαίες μονάδες μπροστά από τη συμμαχία της κεντροαριστεράς.

Πάντως, μία συντριπτική νίκη που θα παρείχε στο δεξιό συνασπισμό πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο -η οποία απαιτείται για την αλλαγή του Συντάγματος χωρίς διαβούλευση με τους ψηφοφόρους μέσω δημοψηφίσματος- φαίνεται εξαιρετικά απίθανη προς καθησυχασμό πολλών.

Καθώς το μερίδιο των αναποφάσιστων ψηφοφόρων παραμένει σημαντικό (περίπου 25%), υπάρχει πιθανότητα η συμμαχία δεξιάς-ακροδεξιάς να εξασφαλίσει αντίθετα μικρότερη πλειοψηφία από αυτήν που έχουν προβλέψει οι δημοσκοπήσεις.

Οι μετρήσεις έχουν αποδειχθεί στο παρελθόν επισφαλείς στην Ιταλία, ενώ τις προσπάθειες για πιο ακριβή πρόβλεψη του αποτελέσματος περιπλέκει και το γεγονός ότι στην παρούσα αναμέτρηση η Βουλή συρρικνώνεται σε 400 από 600 έδρες και η Γερουσία σε 200 από 315 -σε ένα «κράμα» αναλογικού και πλειοψηφικού συστήματος, πιστό στην παράδοση των περίπλοκων εκλογικών νόμων που ευνοούν τη συγκρότηση συνασπισμών, και εν τέλει εμμέσως την πολιτική αστάθεια.

Η αποχή την ίδια στιγμή αναμένεται να σπάσει νέο ρεκόρ -αγγίζοντας κατά ορισμένες προβλέψεις έως και το 41%- παρά την κρισιμότητα των στιγμών για την Ευρώπη.

Σε αντίθεση με τη Λέγκα, αλλά και το Κίνημα 5 Αστέρων, τα Αδέλφια της Ιταλίας είναι η μόνη παράταξη που παρέμεινε στην αντιπολίτευση, εξ ου και προοδευτικά «αφαίμαξε» τόσο το κόμμα του Ματέο Σαλβίνι, όσο και τους πεντάστερους, που είδαν αμφότεροι να «πληρώνουν» τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό τον Μάριο Ντράγκι -την οποία και τελικά «έριξαν» συντηρώντας τη «θρυλική» παράδοση των βραχύβιων κυβερνήσεων (αισίως 69 κυβερνήσεις από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με μέσο όρο ζωής το 1,5 έτος).

Τις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας η Λέγκα εμφανίστηκε να «πασχίζει» ακόμη περισσότερο -τα ποσοστά της μειώθηκαν στις δημοσκοπήσεις στο 9%-12%, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για πολιτικό θάνατο του Κινήματος 5 Αστέρων δεν επιβεβαιώνονται.

Οι «πεντάστεροι» εμφανίζονται να συγκεντρώνουν ποσοστό 13%-14% και «ανασταίνονται» ειδικά στο νότο, γεγονός που σημαίνει ότι η αναμέτρηση σε περιοχές όπως η Απουλία και η Καλαβρία είναι πιθανώς πλέον «ανοιχτή» ενώ μέχρι πρόσφατα εκτιμάτο ότι είχαν «κλειδώσει» στη δεξιά-ακροδεξιά συμμαχία.

Τα Πέντε Αστέρια κατέκτησαν το 33% της ψήφου στις εκλογές του 2018, όμως σταδιακά κατέρρευσαν σε ποσοστά ακόμη και κάτω του 5%, καθώς οι ψηφοφόροι του άλλοτε αντισυστημικού κόμματος, το είδαν να «συνθηκολογεί» και να συμβιβάζεται συνάπτοντας συμμαχίες με ορκισμένους εχθρούς. Πρώτα να εισέρχεται σε κυβέρνηση μαζί με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και έπειτα να συμμετέχει σε κυβερνητικό σχήμα υπό τον τεχνοκράτη Μάριο Ντράγκι «δίπλα» στην Forza Italia του Μπερλουσκόνι.

Η «κατάκτηση» της Ρώμης το 2016 από το αντισυστημικό κίνημα είχε αποτελέσει ορόσημο στο κύμα λαϊκισμού που σάρωσε την Ιταλία την περασμένη δεκαετία για να φθάσει το δημιούργημα του Μπέπε Γκρίλο να εισέλθει για πρώτη φορά σε εθνική κυβέρνηση, το 2018.

Ως προς τα ποσοστά του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος εν όψει της κάλπης της Κυριακής, κυμαίνονται στο 22%-24%, ενώ 5%-7% συγκεντρώνει ο λεγόμενος «κεντρώος πόλος», η συμμαχία μεταξύ του κόμματος Azione (Δράση), υπό τον Κάρλο Καλέντα -ο οποίος και ακύρωσε προγραμματική συμφωνία με τους Δημοκρατικούς-, και της Italia Viva (Ζωντανή Ιταλία) του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι.

O γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος, Ενρίκο Λέτα, ήλπιζε μάταια σε νέα εκλογική συμμαχία με το Κίνημα 5 Αστέρων, το μεγαλύτερο σε δύναμη κόμμα της απερχόμενης Βουλής, ώστε να μπορέσει να αντικρούσει τη δυναμική του συνασπισμού δεξιάς-ακροδεξιάς και τον κίνδυνο «αυταρχικής παλίρροιας» που προειδοποιεί ότι εγκυμονεί μία νίκη της Τζόρτζια Μελόνι. Αναπόφευκτα, τώρα, η αδυναμία των κομμάτων της κεντροαριστεράς να ενωθούν μεταφράζεται σε δύναμη της δεξιάς.

Στροφή προς το άγνωστο

Η Ιταλία κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, εν μέσω ενός «εκρηκτικού» γεωπολιτικού σκηνικού στην Ευρώπη εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, κρίσης ακρίβειας και ενεργειακής «ανασφάλειας», και ενώπιον κινδύνου ύφεσης. Η μελλοντική της κατεύθυνση με πρωθυπουργό την Τζόρτζια Μελόνι αποτελεί ερωτηματικό -τόσο σε επίπεδο κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ιταλία, όσο και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με τις Βρυξέλλες-, ενώ μένει να διαφανεί πόσο θα τροφοδοτήσει άλλες ακροδεξιές δυνάμεις δεδομένου ότι ανέκαθεν αποτελούσε «πολιτικό εργαστήριο» της Ευρώπης.

Την ίδια στιγμή που η «εξευγενισμένη» Άκρα Δεξιά της Μαρίν Λεπέν έχει εδραιωθεί πλέον ως πολιτική κανονικότητα στη Γαλλία, και το αντιμεταναστευτικό ακροδεξιό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών, με πρόσφατη ιστορία απροκάλυπτης ναζιστικής ιδεολογίας, έχει αναδειχθεί δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα, η εξωραϊσμένη εκδοχή νεοφασιστικού κόμματος, υπό την πολιτικό και δημοσιογράφο Τζόρτζια Μελόνι, ετοιμάζεται να φθάσει έως την «κορυφή».

​Η Τζόρτζια Μελόνι, από τα 15 της στη νεολαία του MSI, μετέπειτα υπουργός των κυβερνήσεων Μπερλουσκόνι και αρχηγός των Αδελφών της Ιταλίας από το 2014, έρχεται να «ενθαρρύνει» με την προδιαγραφόμενη νίκη της ακροδεξιές δυνάμεις ανά την Ευρώπη.

Χτίζοντας σταδιακά μία πιο «ανεκτή» (;) εθνικιστική πλατφόρμα, έβγαλε από το πολιτικό περιθώριο την παράταξη που γεννήθηκε το 2012 από τις στάχτες της Εθνικής Συμμαχίας και πήρε το όνομά της από τον ύμνο της Ιταλίας.

Η ίδια έχει αυτοπροσδιοριστεί μέχρι και κεντροδεξιά ή άλλως ένας «δεξιός Τόνι Μπλερ». Κατά δήλωσή της «ταυτίζεται» με το Λικούντ στο Ισραήλ και τους Ρεπουμπλικανούς στις ΗΠΑ. «Ζήτω η Ιταλία. Zήτω τα Αδέλφια της Ιταλίας. Ζήτω η κεντροδεξιά» λέει η Μελόνι στο κλείσιμο βίντεο που ανήρτησε λίγες ώρες πριν τις εκλογές υπό τον τίτλο «είμαστε έτοιμοι, τώρα είναι η δική σας στιγμή».

Όμως η Τζόρζια Μελόνι δεν είναι κεντροδεξιά και δεν έχει απομακρυνθεί από φρασεολογία, και ιδεολογία, όπως «πρώτα η Ιταλία και οι Ιταλοί», την οποία ενστερνίζονται φασιστικά ιταλικά κινήματα τύπου Casa Pound και Forza Nuova.

«Είμαι η Τζόρτζια, είμαι γυναίκα, είμαι μητέρα, είμαι χριστιανή», είναι το πιο γνωστό σύνθημά της.

Κατά την ίδια, «συντηρητικοί σημαίνει πρωτίστως να αισθάνονται κληρονόμοι. Δηλαδή, να έχουν την ιστορική συνείδηση ​​ότι κληρονομούν μια παράδοση, έναν πολιτισμό, μια ταυτότητα και ένα ανήκειν. Ένας συντηρητικός δεν είναι ενάντια σε αυτές καθαυτές τις αλλαγές. Είναι αντίθετος στο όραμα της Αριστεράς βάσει του οποίου το να προοδεύουμε σημαίνει να διαγράφουμε όλα από τα οποία προερχόμαστε», έχει πει σε πρόσφατη συνέντευξή της στην Corriere della.

Αναφέρει ότι εδώ και δεκαετίες «η δεξιά έχει παραδώσει το φασισμό στην Ιστορία» και έχει δαπανήσει αμέτρητες ώρες για να πείσει Ιταλούς και Ευρωπαίους ότι το κόμμα της δεν είναι φασιστικό -παρόλο που είχε στους κόλπους του στελέχη που υμνούσαν τον Χίτλερ (προεκλογικά εξοστρακίστηκαν από τα ψηφοδέλτια) και η ίδια αρνείται να αφαιρέσει τη φλόγα στα χρώματα της σημαίας της Ιταλίας (fiama tricolore) που συμβολίζει μεταφορικά τη διαρκώς αναμμένη φωτιά στον τάφο του Μπενίτο Μουσολίνι.

Η Μελόνι λέει ότι δεν «θέλει» σήμερα την Ιταλία εκτός ΕΕ, αλλά την Ευρώπη των εθνών και των πατριωτών· στηρίζει το ΝΑΤΟ, καθώς και την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Εκφωνεί πύρινες ομιλίες για τους μετανάστες από την Αφρική που «απειλούν την πολιτισμική και εθνική ταυτότητα της Ιταλίας» και τάσσεται υπέρ «ναυτικού αποκλεισμού». Στέκεται δίπλα στον Βίκτορ Όρμπαν και το Vox των νοσταλγών του Φράνκο στην Ισπανία, όχι στην Μαρίν Λεπέν. Σταθερά δηλώνει ότι είναι «πρώτα» χριστιανή, μητέρα και θεματοφύλακας των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών.

Πρόκειται ουσιαστικά ένα άγνωστο και μη δοκιμασμένο πολιτικό πρόσωπο. Και παραμένει αμφίβολο αν θα τηρήσει τη «συμβιβαστική» γραμμή που ακολούθησε προσεκτικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

Δεν εκτιμάται ότι θα επιλέξει να «κονταροχτυπηθεί» με τις Βρυξέλλες βραχυπρόθεσμα έστω, αλλά μένει να φανεί αν η προηγούμενη ευρωσκεπτικιστική της στάση θα μπορούσε να επιστρέψει εάν πιστεύει ότι είναι προς το συμφέρον της, εκτιμά το think-tank Teneo. Αντιμέτωπη ενδεχομένως με φθίνουσα δημοτικότητα (το ιταλικό εκλογικό σώμα είναι πολύ ασταθές), θα μπορούσε να επιλέξει μια πιο εθνικιστική και ευρωσκεπτικιστική γραμμή για να ικανοποιήσει τη σκληροπυρηνική δεξαμενή ψηφοφόρων της (η οποία είναι βαθιά ευρωσκεπτικιστική και αντίθετη στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας).

Σε μία τέτοια περίπτωση, η ιδέα ότι ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μεσολαβητική δύναμη εντός του συνασπισμού είναι έως και αστεία. Ο βασικός φραγμός για την Μελόνι θα είναι η σκληρή ατζέντα που θα κληρονομήσει, συμπεριλαμβανομένης ενεργειακής κρίσης, υψηλού πληθωρισμού και επικείμενης ύφεσης.

Πιο άμεσα, η κύρια πρόκληση θα είναι η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου. Δεν είναι μόνο ότι η Μελόνι έχει πολύ περιορισμένη κυβερνητική εμπειρία, αλλά θα πασχίσει επίσης να βρει τα κατάλληλα πρόσωπα για υπουργικές θέσεις από τους κόλπους των Αδελφών της Ιταλίας. Επιπλέον, θα πρέπει να διαχειριστεί τους συμμάχους της -Ματέο Σαλβίνο και Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Παρά την αυξανόμενη εχθρότητα ανάμεσα σε Μελόνι και Σαλβίνι, ο δεξιός συνασπισμός διατήρησε μία φαινομενική ενότητα, η οποία πιθανότατα θα αποδώσει στις κάλπες. Η διατήρηση αυτού του ενιαίου μετώπου θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, δεδομένης της προσωπικής αντιπαλότητας και πολιτικών διαφορών.

Μεγαλωμένη σε εργατική συνοικία της Ρώμης, η Μελόνι ήταν σταθερά πιο δημοφιλής στον ιταλικό νότο, όμως ήδη από τις τελευταίες δημοτικές εκλογές έχει στερήσει στον Σαλβίνι την πρωτιά ακόμη και σε προπύργια της Λέγκας στον Βορρά από τη δεκαετία του 1990. Μιας ανέκαθεν αποσχιστικής Λέγκας που, εν τω μεταξύ, είχε κινηθεί προς το μετριοπαθέστερο... αποτινάσσοντας τον «Βορρά» από τον τίτλο της -αν και ούτε το «στοίχημα» του εθνικού κόμματος φαίνεται ότι απέδωσε.

Το Vox και ο σύμμαχος Όρμπαν

Εάν το συνολικό μήνυμα που εκπέμπει η Μελόνι μπορεί να φαίνεται συγκεχυμένο, αυτή ακριβώς είναι η στόχευση. Η ίδια γνωρίζει να μιλά με διαφορετική γλώσσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Πάντως, ερωτηθείσα πρόσφατα για τις ευρύτερες πολιτικές προεκτάσεις που θεωρεί ότι θα έχουν οι ιταλικές εκλογές της Κυριακής, ήταν εξαιρετικά σαφής στο ότι επιθυμεί να δει στην εξουσία της Ισπανίας τους νοσταλγούς του Φράνκο.

«Εύχομαι η ιταλική συντηρητική παράταξη να κερδίσει τις εκλογές και αυτό να ανοίξει το δρόμο σε παρόμοια εξέλιξη και στην Ισπανία. Με το ισπανικό κόμμα Vox μας συνδέει εκτίμηση, φιλία και αμοιβαία αφοσίωση. Μας κάνει να χαμογελάμε το ότι στην Ιταλία η Αριστερά χρησιμοποιεί το Vox για να επιτίθεται στα Αδέλφια της Ιταλίας, ενώ στην Ισπανία επιτίθεται στο Vox χρησιμοποιώντας το κόμμα μας», δήλωσε η Τζόρτζια Μελόνι.

Εξίσου σαφής ήταν και στη στήριξη προς τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, λαμβάνοντας θέση κατά των Βρυξελλών και της πρότασης για παρακράτηση των ευρωπαϊκών πόρων προς την Ουγγαρία εξαιτίας εκτεταμένης διαφθοράς και μη σεβασμού του Κράτους Δικαίου.

Στο βίντεο που ακολουθεί η Τζόρτζια Μελόνι απευθύνεται, στα ισπανικά, σε συγκέντρωση του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox στην Ανδαλουσία: